જો તમે ESI સ્કીમ હેઠળ રજીસ્ટ્રેશન કરાવ્યું હોય તો તમે ESI હોસ્પિટલ/ડિસ્પેન્સરીમાં નીચેના ફાયદા મેળવી શકો છો.
1. માંદગી લાભ
ઈન્શ્યુરન્સધારક એમ્પ્લોયીઓ પ્રમાણિત બીમારીના સમયગાળા માટે તેમના વેતનના 70% નું રોકડ વળતર મેળવી શકે છે, જે દર વર્ષે 91 દિવસ સુધી માન્ય છે. આવા ફાયદાનો ક્લેમ કરવા માટે, વ્યક્તિઓએ યોગદાન સમયગાળા દરમિયાન ઓછામાં ઓછા 78 દિવસ માટે યોગદાન આપવું જરૂરી છે.
લાંબા ગાળાની બિમારીઓ ધરાવતી વ્યક્તિઓ એમ્પ્લોયી સ્ટેટે ઈન્શ્યુરન્સ અધિનિયમ 1948ના વિસ્તૃત માંદગીના ફાયદા હેઠળ 2 વર્ષ સુધી 80%ના વધુ વળતર દરનો લાભ લઈ શકે છે.
2. મેડિકલ બેનિફિટ
ઈન્શ્યુરન્સધારક અને તેના/તેણીના આશ્રિત પરિવારના સભ્યો આ સ્કીમ હેઠળ સંપૂર્ણ મેડિકલ અને સર્જિકલ સંભાળનો લાભ લઈ શકે છે, જેમાં ડૉક્ટરની સલાહ, દવા અને એમ્બ્યુલન્સ સેવાઓનો સમાવેશ થાય છે.
આ સ્કીમ આવા ખર્ચ માટે કોઈ મહત્તમ મર્યાદાનો ઉલ્લેખ કરતી નથી.
3. અપંગતા (અસ્થાયી અને કાયમી) ફાયદા
ઈન્શ્યુરન્સધારક કામદારો તેમના વેતનના 90% વળતર તરીકે મેળવી શકે છે જો તેઓ રોજગારની ઈજાને કારણે કામચલાઉ અપંગતાનો સામનો કરે છે.
જો તમે કોઈ યોગદાન ચૂકવ્યું હોય કે ન કર્યું હોય તો પણ, આ લાભ રોજગારના 1 દિવસથી સ્વીકાર્ય છે.
કમાણીની ક્ષમતા ગુમાવવાના સમગ્ર સમયગાળા માટે વળતર આપવામાં આવે છે, જો અકસ્માતની તારીખ પછી 3 દિવસથી વધુ સમય સુધી અપંગતા રહે.
4. માતૃત્વ ફાયદા
મહિલા એમ્પ્લોયીઓ ગર્ભાવસ્થા, કસુવાવડ, સગર્ભાવસ્થાની મેડિકલ સમાપ્તિ, અકાળ જન્મ અથવા કેદમાંથી ઉદ્ભવતી કોઈપણ હેલ્થ સમસ્યાઓના કિસ્સામાં રોકડ ફાયદાનો ક્લેમ કરી શકે છે.
વળતર માટેની મહત્તમ અવધિ 6-12 મહિનાની વચ્ચે બદલાય છે, જે મેડિકલ જરૂરિયાતના પ્રકાર પર આધાર રાખે છે, અને તેને બીજા 1 મહિના સુધી વધારી શકાય છે.
નોંધ કરો કે તમે માત્ર ત્યારે જ લાભ મેળવી શકો છો જો તમે તમારી રોકડ લાભની અવધિ પહેલાના 2 અનુગામી યોગદાન સમયગાળામાં ઓછામાં ઓછા 70 દિવસ માટે યોગદાન આપ્યું હોય.
5. મૃત્યુ લાભ
જો કોઈ ઈન્શ્યુરન્સધારક એમ્પ્લોયી વ્યવસાયિક સંકટમાંથી સમાપ્ત થાય છે, તો તેના આશ્રિત પરિવારના સભ્યો મૃત વ્યક્તિના પગારના 90% જેટલું માસિક વળતર મેળવી શકે છે.
જ્યારે આશ્રિત જીવનસાથી અને માતા-પિતા મૃત્યુ સુધી આ ફાયદાનો આનંદ માણી શકે છે, ત્યારે આશ્રિત સંતાનો 25 વર્ષની ઉંમરથી લાભ મેળવી શકે છે.
6. અંતિમ સંસ્કારનો ખર્ચ
જો તમે આશ્રિત પરિવારના સભ્ય છો, તો તમે નિવૃત્ત વ્યક્તિના અંતિમ સંસ્કાર કરવા માટે રૂ.10000 સુધીનો ક્લેમ કરી શકો છો.
7. નિવૃત્તિ પછીના ફાયદા
જો તમને એમ્પ્લોયી સ્ટેટે ઈન્શ્યુરન્સ હેઠળ ઓછામાં ઓછા 5 વર્ષ માટે આવરી લેવામાં આવ્યા હોય, તો તમે અને તમારા જીવનસાથી તમારી નિવૃત્તિ પછી પણ મેડિકલ ફાયદા મેળવવાનું ચાલુ રાખી શકો છો.
નોંધ કરો કે યોજનાના ફાયદા મેળવવા માટે તમારે દર વર્ષે રૂ.120 ની નજીવી ફી ચૂકવવાની જરૂર પડશે.
8. બેરોજગાર વ્યક્તિઓ માટે જોગવાઈ
જો તમે છટણી, કાર્યસ્થળ બંધ થવાથી અથવા કાયમી વિકલાંગતાના કારણે બેરોજગાર બનો છો, તો ઓછામાં ઓછા 3 વર્ષ સુધી ઈન્શ્યુરન્સધારક એમ્પ્લોયી હોવા છતાં, તમે રાજીવ ગાંધી શ્રમિક કલ્યાણ યોજના હેઠળ ચોક્કસ ફાયદાનો આનંદ માણી શકો છો.
આ ફાયદામાં મેડિકલ સંભાળ અને 1 વર્ષ સુધીના તમારા પગારના 50% મૂલ્યના બેરોજગારી ભથ્થાનો સમાવેશ થાય છે.
બેરોજગાર લાભાર્થીઓ પણ અટલ બીમિત વ્યકિત કલ્યાણ યોજના હેઠળ રોકડ વળતરનો ક્લેમ કરી શકે છે. પોલિસીધારકોને ESI એક્ટની કલમ 2(9) હેઠળ ત્રણ મહિના માટે તેમના માસિક વેતનના 25% મળશે.
ESI યોજનાના ઉપરોક્ત ફાયદા ઉપરાંત, વ્યક્તિઓ ESI હોસ્પિટલો/દવાખાનાઓ સિવાયના કોઈપણ સ્થળે મર્યાદિત હોય તો રૂ.5000 સુધીનું વળતર પણ મેળવી શકે છે. જો કે, આવા ક્લેમ માત્ર 2 વખત સુધી સ્વીકાર્ય છે.
એમ્પ્લોયી સ્ટેટે ઈન્શ્યુરન્સ યોજના હેઠળ કવરેજની મર્યાદા
આ યોજના દુકાનો અને સ્થાપના અધિનિયમ અથવા ફેક્ટરી અધિનિયમ હેઠળ 10 થી વધુ અથવા તેના સમાન એમ્પ્લોયીઓ ધરાવતી સમગ્ર ભારતમાં તમામ વ્યવસાયિક સંસ્થાઓને લાગુ પડે છે.
જો તમે ESIC કવરેજમાં શું સામેલ છે તે વિગતવાર સમજવા માંગતા હો, તો નીચેની સૂચિનો સંદર્ભ લો.
- એમ્પ્લોયી સ્ટેટે ઈન્શ્યુરન્સ અધિનિયમ 1948 હેઠળ કલમ 2(12) તમામ બિન-મોસમી ફેક્ટરીઓને આવરી લે છે.
- કલમ 1(5) આ યોજનાને તમામ રેસ્ટોરાં, સિનેમા, દુકાનો, અખબારોની સંસ્થાઓ, રોડ-મોટર પરિવહન ઉપક્રમો અને હોટલોને લાગુ કરે છે. ખાનગી શૈક્ષણિક અને મેડિકલ સંસ્થાઓને ESI યોજના હેઠળ સામેલ કરવા માટે અનુગામી વિસ્તરણ કરવામાં આવ્યું છે.
પહેલેથી જ ઉલ્લેખ કર્યો છે તેમ, રૂ. 21000 સુધીનો કુલ પગાર ધરાવતા કામદારો આ ઈન્શ્યુરન્સ યોજનામાં સબ્સ્ક્રાઇબ કરી શકે છે, જ્યારે વિકલાંગો માટે પગાર મર્યાદા રૂ. 25000 સુધી છે.