आयकर रिटर्न फॉर्मची संख्या आणि त्यांच्याशी संबंधित विविध अटी कोणत्याही करदात्याला गोंधळात टाकू शकतात, विशेषत: ज्यांचे मासिक उत्पन्न निश्चित नाही. पगाराच्या अनुपस्थितीत, तुम्हाला ITR फाइल करण्यासाठी योग्य फॉर्म निवडण्यात अडचण येऊ शकते, प्रक्रिया पार पाडू द्या.

जर तुम्ही आयटीआर फाइलिंगच्या संकल्पनेत नवीन असाल, तर काळजी करू नका! पगार नसलेल्या व्यक्तीसाठी आयटीआर कसा फाइल करायचा आणि त्याचे महत्त्व याविषयी आम्ही तुम्हाला तपशीलवार मार्गदर्शकासह कव्हर केले आहे.

वाचत रहा!

आयटीआर किंवा आयकर रिटर्न हा एक प्रकार आहे ज्यामध्ये करदात्यांना त्यांचे उत्पन्न तपशील आणि मूल्यांकन वर्षासाठी कापलेला कर प्रविष्ट करणे आवश्यक आहे. या उत्पन्नाच्या तपशीलांवर आधारित, आयटी विभाग तुमच्या कर दायित्वाची गणना करेल. या उत्पन्नाच्या तपशीलांवर आधारित, आयटी विभाग तुमच्या कर दायित्वाची गणना करेल.

विविध करदात्यांना समर्पित ITR-1 पासून ITR-7 पर्यंतचे विविध प्रकार आहेत. तसेच, जेव्हा करदाते काही अटी पूर्ण करतात तेव्हा ITR भरण्याची ही संपूर्ण प्रक्रिया पूर्णपणे आवश्यक बनते.

[स्रोत]

तुम्ही तुमचा ITR ऑनलाइन आणि ऑफलाइन अशा दोन्ही प्रक्रियांमध्ये दाखल करू शकता.

ऑनलाइन पद्धत

पगार नसलेल्या कर्मचार्‍यांसाठी आयकर रिटर्न ऑनलाइन कसे भरायचे याबद्दल चरण-दर-चरण मार्गदर्शक येथे आहे.

पायरी 1: आयकर ई-फायलिंग पोर्टलवर जा.

पायरी 2: उजव्या साइडबारवरील “IT रिटर्न प्रीपरेशन सॉफ्टवेअर” वर क्लिक करा.

पायरी 3: पुढील स्क्रीनवर, ड्रॉप-डाउन मेनूमधून योग्य मूल्यांकन वर्ष निवडा.

पायरी 4: खाली स्क्रोल केल्यावर, तुम्हाला डाउनलोड करण्यायोग्य फॉरमॅटमध्ये सूचीबद्ध केलेले सर्व ITR फॉर्म सापडतील.

नॉन-पगारदार व्यक्ती म्हणून ITR दाखल करण्यासाठी, खालीलपैकी एक निवडा - तुमच्या योग्यतेनुसार ITR-5, ITR-6, आणि ITR-7 फॉर्म. तुमच्या डिव्‍हाइसवर जे सपोर्ट असेल त्यानुसार एमएस एक्सेल किंवा Java आवृत्ती डाउनलोड करा.

पायरी 5: फाईल झिप फॉरमॅटमध्ये डाउनलोड केली जाईल. ते काढा आणि फॉर्म उघडा.

पायरी 6: फाईल उघडल्यावर, तुम्हाला अनेक टॅब/विभाग सापडतील ज्या अंतर्गत तुम्हाला भिन्न माहिती भरायची आहे.

पायरी 7: पहिल्या टॅब अंतर्गत, “भाग अ – सामान्य (1)”, तुम्हाला तुमचे वैयक्तिक तपशील जसे की नाव, डीओबी, पत्ता इ. प्रविष्ट करणे आवश्यक आहे. तुम्हाला हे तपशील भरण्याचा जलद मार्ग हवा असल्यास, वरच्या "प्री-फिल" पर्यायावर क्लिक करा.

पायरी 8: पुढे, "प्री-फिल आयटीआर" शीर्षक एक डायलॉग बॉक्स पॉप अप होईल जिथे तुम्हाला तुमचा ई-फायलिंग वापरकर्ता आयडी, पासवर्ड आणि जन्मतारीख/नियोजन प्रविष्ट करणे आवश्यक आहे. "पत्ता भरण्यापूर्वी" व्यतिरिक्त, "पॅन तपशीलांमधून" आणि "मागील आयटीआर फॉर्म दाखल केलेल्या" पैकी कोणताही एक निवडा. त्यानंतर, “प्री-फिल” दाबा आणि “ओके” वर क्लिक करा. हे आवश्यक माहितीसाठी बहुतेक फील्ड भरेल.

पायरी 9: आता, तुम्हाला इतर अनिवार्य फील्ड मॅन्युअली भरणे आवश्यक आहे जे अद्याप रिक्त आहेत. तसेच, कंपनीचा प्रकार निवडा आणि ती खाजगी किंवा सार्वजनिक कंपनी असल्यास राज्य.

पायरी 10: पुढे, “फाइलिंग स्टेटस” अंतर्गत, फाइलिंगच्या वेळेनुसार, म्हणजे, देय तारखेपूर्वी किंवा नंतर, आणि रिटर्न प्रकार, म्हणजे, सुधारित किंवा सुधारित विभाग निवडा. उर्वरित फील्ड भरा जिथे तुम्हाला "होय" आणि "नाही" यापैकी एक निवडावा लागेल.

 पायरी 11: तुम्ही पहिला विभाग भरल्यानंतर, पुढील भागावर जा आणि त्याचप्रमाणे सर्व आवश्यक फील्ड भरा. संपूर्ण फॉर्म भरेपर्यंत प्रक्रिया सुरू ठेवा.

पायरी 12: जर तुम्ही देय तारखेनंतर रिटर्न भरत असाल आणि तुम्हाला दंड भरावा लागेल, तर "भाग बी - टीटीआय" अंतर्गत "ई-पे टॅक्स" बटणावर क्लिक करा. त्यानंतर, एक चलन तयार केले जाईल ज्याचा वापर करून तुम्ही पेमेंट पूर्ण करू शकता.

पायरी 13: “पडताळणी” शीर्षकाच्या शेवटच्या टॅबखाली टॅग (Alt+1) घाला, तुमचे नाव, तुमच्या वडिलांचे नाव, संबंधित संस्थेतील तुमचे पद, तुमचा बँक खाते क्रमांक आणि घोषणा पूर्ण करण्याची तारीख टाका.

पायरी 14: कोणतीही चूक असल्यास सर्व भरलेले तपशील तपासा. काही त्रुटी नसल्यास, "सबमिट" बटणावर क्लिक करा.

चरण 15: सबमिशनची पुष्टी करण्यासाठी तुम्हाला नवीन विंडोमध्ये तुमचा वापरकर्ता आयडी, पासवर्ड आणि डीओबी प्रविष्ट करणे आवश्यक आहे. शेवटी "ओके" वर क्लिक करण्यापूर्वी तुम्हाला पुढील डायलॉग बॉक्समध्ये तुमचा वापरकर्ता पिन देखील टाकावा लागेल.

पुढील स्क्रीनवर “ITR यशस्वीरित्या सबमिट झाला” असा संदेश दिसेल. त्यामुळे तुम्ही पगार नसलेल्या व्यक्तीसाठी आयटीआर ऑनलाइन कसा भरावा या संपूर्ण प्रक्रियेसह जा.

[स्रोत]

[स्रोत]

ऑफलाइन पद्धत

पगार नसलेल्या व्यक्तीसाठी ऑफलाइन आयटीआर कसा दाखल करायचा असा प्रश्न तुम्हाला पडत असेल, तर या प्रक्रियेवरही तपशीलवार प्रवचन दिले आहे.

पायरी 1: आयकर ई-फायलिंग पोर्टलला भेट द्या.

पायरी 2: ऑनलाइन फाइलिंग प्रक्रियेच्या चरण 1 ते 3 चे अनुसरण करा.

पायरी 3: आता, एमएस एक्सेल फॉरमॅटमध्ये फाइल डाउनलोड करा. ती तुमच्या डिव्हाइसवर झिप फाइल म्हणून सेव्ह केली जाईल. त्यानंतर, फाईल काढा आणि ती उघडा. तुम्ही तुमच्या खात्यात लॉग इन देखील करू शकता आणि "प्री-फिल्ड XML डाउनलोड करा" निवडा आणि उपलब्ध तपशील पूर्व-भरण्यासाठी युटिलिटीमध्ये आयात करू शकता.

पायरी 4: पुढे, ऑनलाइन पद्धतीमध्ये वर्णन केलेल्या प्रक्रियेप्रमाणेच आवश्यक माहितीसह सर्व फील्ड भरा.

पायरी 5: XML व्युत्पन्न करा आणि सेव्ह करा.

पायरी 6: पुन्हा ई-फायलिंग पोर्टलवर जा आणि तुमचा वापरकर्ता आयडी, पासवर्ड आणि सुरक्षा कोडसह साइन इन करा.

पायरी 7: "ई-फाइल" मेनूमधून "इन्कम टॅक्स रिटर्न" निवडा.

पायरी 8: तुम्हाला आयकर रिटर्न पेजवर पुनर्निर्देशित केले जाईल जेथे तुम्हाला आवश्यक मूल्यांकन वर्ष, फाइलिंग प्रकार आणि ITR फॉर्म प्रकार निवडण्याची आवश्यकता आहे. सबमिशन मोड अंतर्गत "अपलोड XML" वर क्लिक करा.

पायरी 9: ITR सत्यापित करण्यासाठी पर्यायांमधून निवडा आणि "सुरू ठेवा" दाबा.

पायरी 10: तुमची ITR XML फाइल अपलोड करा आणि तुम्ही निवडलेल्या पडताळणी प्रकारानुसार इतर आवश्यक कागदपत्रे संलग्न करा. "सबमिट" वर क्लिक करा.

पगार नसलेल्या व्यक्तीसाठी वेगवेगळ्या प्रकारे आयटीआर कसा दाखल करावा याच्या तपशीलवार वर्णनासह तुम्ही तेथे जा.

लक्षात ठेवा की तुम्हाला करपात्र नसलेल्या उत्पन्नासाठी ITR कसा दाखल करायचा हे देखील माहित असणे आवश्यक आहे.

पगार नसलेल्या व्यक्तीसाठी ऑफलाइन आयटीआर कसा दाखल करायचा असा प्रश्न तुम्हाला पडत असेल, तर या प्रक्रियेवरही तपशीलवार प्रवचन दिले आहे.

पायरी 1: आयकर ई-फायलिंग पोर्टलला भेट द्या.

पायरी 2: ऑनलाइन फाइलिंग प्रक्रियेच्या चरण 1 ते 3 चे अनुसरण करा.

पायरी 3: आता, एमएस एक्सेल फॉरमॅटमध्ये फाइल डाउनलोड करा. ती तुमच्या डिव्हाइसवर झिप फाइल म्हणून सेव्ह केली जाईल. त्यानंतर, फाईल काढा आणि ती उघडा. तुम्ही तुमच्या खात्यात लॉग इन देखील करू शकता आणि "प्री-फिल्ड XML डाउनलोड करा" निवडा आणि उपलब्ध तपशील पूर्व-भरण्यासाठी युटिलिटीमध्ये आयात करू शकता.

पायरी 4: पुढे, ऑनलाइन पद्धतीमध्ये वर्णन केलेल्या प्रक्रियेप्रमाणेच आवश्यक माहितीसह सर्व फील्ड भरा.

पायरी 5: XML व्युत्पन्न करा आणि सेव्ह करा.

पायरी 6: पुन्हा ई-फायलिंग पोर्टलवर जा आणि तुमचा वापरकर्ता आयडी, पासवर्ड आणि सुरक्षा कोडसह साइन इन करा.

पायरी 7: "ई-फाइल" मेनूमधून "इन्कम टॅक्स रिटर्न" निवडा.

पायरी 8: तुम्हाला आयकर रिटर्न पेजवर पुनर्निर्देशित केले जाईल जेथे तुम्हाला आवश्यक मूल्यांकन वर्ष, फाइलिंग प्रकार आणि ITR फॉर्म प्रकार निवडण्याची आवश्यकता आहे. सबमिशन मोड अंतर्गत "अपलोड XML" वर क्लिक करा.

पायरी 9: ITR सत्यापित करण्यासाठी पर्यायांमधून निवडा आणि "सुरू ठेवा" दाबा.

पायरी 10: तुमची ITR XML फाइल अपलोड करा आणि तुम्ही निवडलेल्या पडताळणी प्रकारानुसार इतर आवश्यक कागदपत्रे संलग्न करा. "सबमिट" वर क्लिक करा.

पगार नसलेल्या व्यक्तीसाठी वेगवेगळ्या प्रकारे आयटीआर कसा दाखल करावा याच्या तपशीलवार वर्णनासह तुम्ही तेथे जा.

लक्षात ठेवा की तुम्हाला करपात्र नसलेल्या उत्पन्नासाठी ITR कसा दाखल करायचा हे देखील माहित असणे आवश्यक आहे.

आता, तुम्ही विचार करत असाल की ITR फाइलिंगच्या लांबलचक प्रक्रियेतून जाणे खरोखर फायदेशीर आहे का. बरं, ते आहे, आणि त्याचा पुरावा म्हणून, आम्ही ही प्रक्रिया पूर्ण करण्याचे खालील फायदे सूचीबद्ध करतो.

• जर तुम्ही AY साठी तुमच्या दायित्वापेक्षा जास्त कर भरला असेल, तर तुम्ही या अतिरिक्त रकमेचा ITR फाइलिंगद्वारे परतावा म्हणून दावा करा आणि तुमचे उत्पन्न वाचवा.
• देय तारखेच्या आत रिटर्न भरल्याने करदात्यांना त्यांच्या "उत्पन्नाचा तोटा" पुढील वर्षांपर्यंत पुढे नेण्याचा फायदा मिळतो जर रक्कम चालू वर्षाच्या उत्पन्नापेक्षा जास्त असेल.
• बहुतांश वित्तीय संस्था कर्ज मंजूर करताना ITR प्रती मागतात. त्यामुळे, तुमचे विवरणपत्र भरल्याने तुम्हाला अशा आर्थिक उत्पादनांना जलद मंजुरी मिळण्यास मदत होऊ शकते.
• इन्कम टॅक्स रिटर्न तुमच्या निवासाचा पुरावा म्हणून काम करू शकतात. हे उत्पन्नाचा पुरावा म्हणून देखील काम करू शकते, जे स्वतंत्र व्यावसायिक आणि फ्रीलांसरसाठी वरदान आहे.
• व्हिसा अर्जांसाठी आयटीआर प्रती देखील अनिवार्य कागदपत्र आहेत.
• तुमच्या आयकर रिटर्नच्या प्रती आवश्यक असतील अशा इतर प्रक्रिया म्हणजे क्रेडिट कार्ड अर्ज आणि उच्च-कव्हरेज विमा पॉलिसींचा लाभ घेणे.
• सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे, नियोजित तारखेच्या आत तुमचे रिटर्न भरल्याने भविष्यात मोठा दंड, व्याज आणि कायदेशीर गुंतागुंत टाळण्यास मदत होऊ शकते.

आता तुम्हाला टॅक्स रिटर्न भरण्याच्या अनेक फायद्यांबद्दल माहिती आहे, काही सावधगिरी बाळगा.

आयकर रिटर्न भरताना करदात्यांनी लक्षात घेतले पाहिजे असे काही उपाय येथे आहेत.

• देय तारखेसह नेहमी अपडेट रहा आणि त्यापूर्वी तुमचे रिटर्न भरण्याचा प्रयत्न करा.
• जर ती देय तारीख ओलांडली असेल आणि तुम्ही उशीरा रिटर्न भरत असाल तर, लागू होणारे अनेक उशीरा दंड लक्षात ठेवा. [स्रोत]
• लागू रिटर्न भरण्यापूर्वी तुमचा प्रत्यक्ष कर भरलेला तपासण्यासाठी फॉर्म 26AS डाउनलोड करायला विसरू नका.
• तुमच्या कर आकारणी श्रेणीनुसार तुम्ही योग्य ITR फॉर्म निवडल्याची खात्री करा.
• तुमचे एकूण उत्पन्न, कर दायित्व आणि भरलेला कर काळजीपूर्वक मोजा. रिटर्न भरण्याआधी सर्व देय रक्कम, जर असेल तर, साफ करा.
• त्रासमुक्त प्रक्रियेसाठी ITR फाइलिंगसाठी आवश्यक असलेल्या कागदपत्रांची यादी तपासा.
• तुमचा ITR फॉर्म भरताना, प्रविष्ट केलेले सर्व तपशील बरोबर आहेत का ते दोनदा तपासा.

वरील पॉइंटर्स लक्षात ठेवल्याने केवळ अखंड ITR फाइलिंग प्रक्रियेत मदत होऊ शकते, ज्यासाठी तुम्ही आधीच शिकलेले असावे. आता तुम्हाला पगार नसलेल्या व्यक्तीसाठी ITR कसा फाइल करायचा याबद्दल सर्व माहिती आहे, तुम्हाला लागू असलेल्या देय तारखेच्या आत प्रक्रिया पूर्ण करण्याचे सुनिश्चित करा.