हेल्थ इन्शुरन्स मध्ये नॉमिनी म्हणजे काय?
हेल्थशी संबंधित संकट आल्यास आपले आर्थिक संरक्षण करण्यासाठी हेल्थ इन्शुरन्स प्लॅनचे महत्त्व आत्तापर्यंत आपल्याला माहित असले पाहिजे. परंतु आपल्या कुटुंबातील सदस्य किंवा आश्रित आपल्या हेल्थ इन्शुरन्स पॉलिसीच्या सर्व फायद्यांपासून वंचित राहणार नाहीत याची खात्री करण्यासाठी, आपण आपल्या हेल्थ इन्शुरन्स पॉलिसीसाठी नॉमिनी निवडणे महत्वाचे आहे.
हेल्थ इन्शुरन्स मध्ये नॉमिनीची भूमिका
नॉमिनी एक व्यक्ती (किंवा लोकं) आहेत जी पॉलिसीधारकाने निवडली आहे. सामान्य परिस्थितीत, जेव्हा आपण हॉस्पिटलायझेशनसाठी किंवा मेडिकल उपचारांसाठी हेल्थचा क्लेम करता तेव्हा आपल्याला ती रक्कम स्वत: परत मिळते.
परंतु, हॉस्पिटलायझेशनसाठी किंवा अपघातामुळे आपला दुर्दैवी मृत्यू झाल्यास हेल्थ इन्शुरन्स कंपनी या नॉमिनीला क्लेमची रक्कम देईल.
लाइफ इन्शुरन्स मध्ये हे मॅनडेटरी असले तरी हेल्थ इन्शुरन्स किंवा पर्सनल अॅक्सीडेंट इन्शुरन्स प्लॅनमध्येसाठीही नॉमिनी व्यक्तीची नेमणूक करणे शक्य आहे.
टीप: कॅशलेस हेल्थ इन्शुरन्स क्लेमच्या बाबतीत हे लागू नाही, जिथे रक्कम थेट नेटवर्क हॉस्पिटलकडे सेटल केली जाते.
हेल्थ इन्शुरन्समध्ये नॉमिनीचे फायदे
आपण आपल्या पॉलिसीसाठी कोणाला नॉमिनी केले आहे याबद्दल आपण आपल्या हेल्थ इन्शुरन्स कंपनीला सूचित करणे महत्वाचे आहे. जसे की, जर आपल्या हेल्थ मध्ये काही गडबड झाली तर आपण आपल्या प्रियजनांना आर्थिकदृष्ट्या सुरक्षित ठेवण्याची खात्री करू शकता.
- आपल्या कुटुंबाला आर्थिक आधार - मृत्यू झाल्यास मृताच्या संपूर्ण कुटुंबाला त्रास होतो आणि हॉस्पिटलच्या मोठ्या शुल्काच्या बाबतीत त्यांच्यावर अतिरिक्त आर्थिक बोजा पडू शकतो. पण नॉमिनी म्हणून कुणाची निवड करून आर्थिक अडचणी येणार नाहीत याची काळजी घ्या.
- आपल्या आश्रितांचे रक्षण करा - आपल्यावर अवलंबून असलेल्यांचे आपण आर्थिक संरक्षण करणे महत्वाचे आहे. आणि आपण त्यांना आपल्या हेल्थ इन्शुरन्स पॉलिसीमध्ये नॉमिनेट करून याची खात्री करू शकता, जेणेकरून त्यांना भविष्यात आर्थिक अडथळे दूर करण्यास मदत होईल.
- समान सामायिक फायदे - जर आपण एकापेक्षा जास्त नॉमिनी निवडले असतील तर क्लेम फायदे त्यांच्यात समानपणे सामायिक केले जाऊ शकते.
- कायदेशीर गुंतागुंत टाळा - नॉमिनी, आपला हेल्थ इन्शुरन्स न ओळखता आपला मृत्यू झाल्यास, सम इनशूअर्ड प्राप्त करण्यासाठी विमा कंपनीला आपला कायदेशीर वारस ओळखावा लागेल. यात एकाधिक व्यक्तींचा समावेश असू शकतो, यामुळे आपल्या कुटुंबासाठी न्यायालयीन लवाद आणि इतर गुंतागुंत असू शकतात.
मुळात, आपल्या हेल्थ इन्शुरन्स पॉलिसीसाठी नॉमिनी नियुक्त केल्याने सर्वात वाईट घडल्यास कमी त्रास होईल याची खात्री होईल. अशा प्रकारे, हे आपल्या प्रियजनांसाठी खूप कठीण परिस्थिती थोडी सोपी बनवू शकते.
आपल्या हेल्थ इन्शुरन्स प्लॅनमध्येसाठी नॉमिनी म्हणून कोणाला निवडावे?
आपण आपल्या हेल्थ इन्शुरन्स प्लॅनसाठी नॉमिनी म्हणून कोणाला निवडू शकता यावर कोणतेही वास्तविक निर्बंध नाहीत. जवळच्या कुटुंबातील सदस्यांना नॉमिनेट करणे शक्य आहे जसे की
- आई वडील
- साथीदार
- मुले
- किंवा लांबचे नातेवाईक
- किंवा जवळचे मित्र
अल्पवयीन (18 वर्षांखालील व्यक्ती) यांना नॉमिनी करणे शक्य आहे. या प्रकरणात, आपल्याला पालक किंवा नियुक्त व्यक्तीचा उल्लेख करणे देखील आवश्यक आहे, कारण अल्पवयीन प्रौढ होईपर्यंत कायदेशीररित्या क्लेमची रक्कम हाताळू शकत नाही.
याव्यतिरिक्त, हे लक्षात ठेवा की जर पॉलिसीहोल्डरने नॉमिनीचा न ठरवता मृत्यू पावला तर क्लेमची रक्कम आपल्या कायदेशीर वारसांकडे जाईल. हा निर्णय एकतर तुमच्या इच्छेनुसार घेतला जातो किंवा न्यायालयाकडून निर्णय घेतला जातो.
सर्वसाधारणपणे, तात्कालिक प्रौढ कुटुंबांना आपले नॉमिनी म्हणून नाव देण्याचा सल्ला दिला जातो, विशेषत: कारण क्लेमची रक्कम कठीण वेळी आवश्यक आर्थिक सहाय्य प्रदान करू शकते.
हेल्थ इन्शुरन्समध्ये नॉमिनी कसे जोडावे किंवा कसे बदलावे?
आपण आपली हेल्थ इन्शुरन्स पॉलिसी खरेदी करताना नॉमिनी तपशील जोडू शकता, मग आपण ती ऑनलाइन किंवा ऑफलाइन खरेदी केली असेल. तथापि, आपल्या इन्शुरन्स कंपनीला माहिती देऊन कोणत्याही वेळी नवीन नॉमिनीची नियुक्ती करणे शक्य आहे.
रिनिवलच्या वेळी किंवा पॉलिसी पिरीयडदरम्यान नॉमिनी म्हणून व्यक्तींना बदलणे किंवा काढून टाकणे देखील शक्य आहे. पुन्हा एकदा, आपण आपल्या इन्शुरन्स कंपनीशी संपर्क साधून हे करू शकता.
नॉमिनीसाठी कोणते तपशील आवश्यक आहेत?
क्लेम करताना कोणतीही अडचण येणार नाही याची खात्री करण्यासाठी नॉमिनीची योग्य माहिती देणे आवश्यक आहे. यात हे समाविष्ट आहे:
- वैयक्तिक तपशील: पूर्ण नाव, जन्मतारीख, वय, पत्ता
- आयडी(ID) पुरावा: एक वैध ओळख पुरावा, जसे की ड्रायव्हिंग लायसन्स प्रत
- संबंधाचा पुरावा: नॉमिनी आपल्याशी सामायिक केलेल्या नात्याचा तपशील, विशेषत: दूरच्या नातेवाईकाच्या बाबतीत
नॉमिनी क्लेम्सची प्रोसेस काय आहे?
जेव्हा सर्वात वाईट घडते आणि आपण (पॉलिसीहोल्डर) हॉस्पिटल मध्ये भरती असताना मरण पावतो, तेव्हा रीएमबर्समेंट क्लेम करणे नॉमिनीवर अवलंबून असते. रीएमबर्समेंट क्लेमच्या बाबतीत ते खालीलप्रमाणे हे करू शकतात:
- स्टेप 1: नॉमिनीने विमा कंपनीला मृत्यूची माहिती देणे, वैध वारसा प्रमाणपत्र आणि मृत्यू प्रमाणपत्र प्रदान करणे आणि अपघाती मृत्यूच्या बाबतीत, एफआयआर ची प्रत आणि आवश्यकतेनुसार शवविच्छेदन अहवाल प्रदान करणे आवश्यक आहे.
- स्टेप 2: त्यानंतर नॉमिनीला 30 दिवसांच्या आत इन्शुरन्स कंपनीकडे आवश्यक दस्तऐवज पाठवावी लागतील. यात मेडिकल बिले, हेल्थच्या संबंधी नोंदी आणि कोणत्याही डॉक्टरांचे अहवाल, तसेच मृतव्यक्तीचे मृत्यू प्रमाणपत्र आणि नॉमिनीचे ओळखपत्र, नातेसंबंधाचा पुरावा आणि बँक तपशील यांचा समावेश असू शकतो.
- स्टेप 3: इन्शुरन्स कंपनी त्यांना कोणत्याही अतिरिक्त आवश्यकतांबद्दल सूचित करेल.
- स्टेप 4: एकदा इन्शुरन्स कंपनीने कागदपत्रांची पडताळणी केल्यानंतर ते क्लेमची रक्कम नॉमिनीच्या खात्यात हस्तांतरित करतील.
हेल्थ इन्शुरन्समध्ये नॉमिनी खूप महत्त्वाची भूमिका बजावतात. मृत्यू झाल्यास, हे एखाद्याच्या आश्रितांना आर्थिक संरक्षण प्रदान करते आणि कोणतेही वाद उद्भवण्यापासून रोखू शकते. आपल्या नॉमिनी म्हणून कोणालाही निवडणे शक्य आहे, अगदी अल्पवयीन देखील. त्यामुळे हेल्थ इन्शुरन्स प्लॅन निवडताना योग्य ती निवड करून नॉमिनी ची निवड करणे अत्यंत गरजेचे आहे.
वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न
आपल्या हेल्थ इन्शुरन्सअंतर्गत नॉमिनी नसल्यास काय होईल?
जर आपण आपल्या हेल्थ इन्शुरन्स प्लॅनमध्येत नॉमिनीचे नाव घातले नसेल तर रीएमबर्समेंट क्लेमच्या बाबतीत, इन्शुरन्स कंपनीला नुकसान भरपाई मिळविण्यासाठी कायदेशीर वारस ओळखणे आवश्यक आहे. इच्छापत्रात किंवा इतर दस्तऐवजात या वारसदाराचा उल्लेख नसेल, तर क्लेमची रक्कम देण्यासाठी त्यांना न्यायालयाकडून वारसा प्रमाणपत्राची आवश्यकता असेल.
कायदेशीर वारसदार आणि नॉमिनी मध्ये काय फरक आहे?
एखाद्या व्यक्तीचा कायदेशीर वारस ती व्यक्ती आहे जी त्या व्यक्ति नंतर उत्तरदायित्व सांभाळते किंवा त्यांच्या मालमत्तेचा वारसा मिळविण्याचा ज्याला हक्क आहे. हा सर्वात जवळचा जिवंत नातेवाईक किंवा त्यांच्या इच्छापत्रात नमूद केलेली कोणतीही व्यक्ती असू शकते. तथापि, नॉमिनी अशी व्यक्ती आहे ज्याचे नाव पॉलिसीहोल्डरने त्यांच्या मृत्यूनंतर त्यांच्या क्लेमची रक्कम प्राप्त करण्यासाठी केले आहे.
हेल्थ इन्शुरन्स पॉलिसीसाठी नॉमिनी असणे मॅनडेटरी आहे का?
नाही, ते मॅनडेटरी नाही. तथापि, पॉलिसीहोल्डरच्या मृत्यूनंतर रीएमबर्समेंट मधील गुंतागुंत टाळण्यासाठी आपण असे करण्याची शिफारस केली जाते.
आपल्या हेल्थ इन्शुरन्ससाठी एकापेक्षा जास्त नॉमिनी असणे शक्य आहे का?
होय, कुटुंबातील सदस्य किंवा मित्रांसह त्यांच्या हेल्थ इन्शुरन्स नॉमिनी म्हणून एकाधिक लोकांची नावे देणे शक्य आहे.
अल्पवयीन व्यक्तीला आपण नॉमिनी म्हणून नियुक्त करू शकता का?
होय, आपण एखाद्या अल्पवयीन मुलाचे नाव नॉमिनी म्हणून देऊ शकता. तथापि, अशा प्रकरणांमध्ये, आपल्याला या व्यक्तीसह पालक किंवा नियुक्त व्यक्तीचे नाव देखील द्यावे लागेल. कारण अल्पवयीन व्यक्ती प्रौढ होईपर्यंत कायदेशीररित्या क्लेमची रक्कम हाताळू शकत नाही. त्यामुळे एकतर मुलाच्या नावे वापरण्यासाठी ही रक्कम पालकांना किंवा नेमलेल्या व्यक्तीला दिली जाईल किंवा ते 18 वर्षांचे झाल्यावर त्यांना ही रक्कम मिळेल.
नॉमिनी म्हणून कुटुंबातील नसलेल्या सदस्याचे नाव घेता येईल का?
होय, आपण आपल्या हेल्थ इन्शुरन्स नॉमिनी म्हणून जवळच्या मित्रासारख्या कुटुंबातील नसलेल्या सदस्याचे नाव देऊ शकता.
आपल्याकडे फॅमिली हेल्थ इन्शुरन्स पॉलिसी असल्यास नॉमिनीचे काय?
जर आपण आणि आपल्या जवळच्या कुटुंबाने फॅमिली हेल्थ इन्शुरन्स पॉलिसी सामायिक केली असेल आणि आपण नॉमिनीचे नाव घातले नसेल तर एखाद्या सदस्याच्या मृत्यूनंतर, इन्शुरन्स कंपनी क्लेमची रक्कम दुसऱ्या सदस्याकडे हस्तांतरित करेल आणि कायदेशीर वारस त्यांच्याकडे त्या रकमेसाठी अर्ज करू शकेल.