1. પબ્લિક પ્રોવિડન્ટ ફંડ (PPF)
પબ્લિક પ્રોવિડન્ટ ફંડ અથવા PPF એ ગવર્નમેન્ટ સેવિંગ સ્કીમમાંની એક છે જે ખાતરીપૂર્વકનું રિટર્ન આપે છે. PPF 15 વર્ષ પછી મેચ્યોર થાય છે.
PPFમાંથી જનરેટ થતા રિટર્ન સેક્શન 80C હેઠળ ટેક્સમાંથી છૂટ આપવામાં આવે છે. જો કે, તમારે દર વર્ષે તમારું ઇન્કમ ટેક્સ રિટર્ન ફાઇલ કરતી વખતે PPFમાંથી જનરેટ થયેલા રિટર્નની જાહેરાત કરવું પડશે.
2. ટેક્સ સેવિંગ મ્યુચ્યુઅલ ફંડ (ELSS) માં ઇન્વેસ્ટમેન્ટ
ઇક્વિટી લિંક્ડ સેવિંગ સ્કીમ તરીકે ઓળખાતા આ ટેક્સ-સેવિંગ મ્યુચ્યુઅલ ફંડનો લૉક-ઇન પિરિયડ 3 વર્ષનો હોય છે અને તેનું નામ એટલા માટે આ રાખવામાં આવ્યું છે કારણ કે તેઓ ઇક્વિટીમાં કુલ ભંડોળના 80% રોકાણ કરે છે.
ELSS તરફથી રિટર્ન ₹1 લાખની લિમિટ સુધી ટેક્સ ફ્રી છે. લિમિટ કરતા વધુ રિટર્ન માટે, તમે 10% દરે લાંબા ગાળાના મૂડી લાભ ટેક્સને પાત્ર થશો.
3. એમ્પ્લોયી પ્રોવિડંડ ફંડ (EPF)
એમ્પ્લોયી પ્રોવિડંડ ફંડમાં કર્મચારીઓના યોગદાનનો ભાગ સેક્શન 80C હેઠળ કપાતના લિસ્ટમાં સામેલ છે. ફંડ માટે એમ્પ્લોયરનું યોગદાન પણ ટેક્સ ફ્રી છે, પછી ભલે તે સેક્શન 80C હેઠળ સમાવિષ્ટ ન હોય.
EPF ઇન્ટરેસ્ટ રેટ પણ ટેક્સ ફ્રી છે. પરંતુ તે નીચેના સંજોગોમાં ટેક્સેબલ બને છે:
- જો તમે તમારી સર્વિસ EPF રજિસ્ટર્ડ કંપનીમાંથી છોડો છો.
- જો તમે કોઈપણ EPF રજિસ્ટર્ડ કંપનીમાં 5 વર્ષ પૂરા કરતા પહેલા EPFમાંથી ઉપાડ કરો છો.
4. નેશનલ પેન્શન સ્કીમ (NPS)
સેક્શન 80C હેઠળ, એમ્પ્લોયી અને એમ્પ્લોયર બંનેના યોગદાનને ટેક્સશનમાંથી છૂટ મળે છે. પરંતુ એ યાદ રાખવું અગત્યનું છે કે, આ કિસ્સામાં, એમ્પ્લોયરનું યોગદાન એમ્પ્લોયીના બેઝિક પગાર + મોંઘવારી ભથ્થાના 10% કરતા વધારે ન હોઈ શકે.
વધુમાં, સેલ્ફ-એમ્પ્લોય્ડ વ્યક્તિ પણ તેમની કુલ ઈન્કમના 20% જેટલા યોગદાન માટે સેક્શન 80C હેઠળ આ ટેક્સ ડિડક્શન ક્લેમ કરી શકે છે.
ફરીથી, નેશનલ પેન્શન સ્કીમમાં સ્વૈચ્છિક યોગદાનને પણ ₹1,50,000 સુધીની ઉપલબ્ધ છૂટ લિમિટ કરતાં ₹50,000 સુધીની વધુ છૂટ આપવામાં આવે છે. આમ, NPSમાં સ્વૈચ્છિક યોગદાન આપતી વ્યક્તિઓ આ સેક્શન હેઠળ ₹2 લાખ સુધીની છૂટ મેળવી શકે છે.
જો કે, તમારે યાદ રાખવું જોઈએ કે NPS ના રિટર્નને માત્ર પાકતી મુદત સુધી જ ટેક્સમાંથી છૂટ મળે છે. સ્કીમ મેચ્યોરડ્ થયા પછી, સંચિત રકમના 60% ટેક્સેબલ બને છે.
5. ટેક્સ સેવિંગ ફિક્સ્ડ ડિપોઝિટ
5 વર્ષની અવધિ સાથેની ટેક્સ-સેવિંગ ફિક્સ્ડ ડિપોઝિટ, જે તમે બેંકો અને પોસ્ટ ઓફિસો દ્વારા ખોલી શકો છો, તે 80C હેઠળ ઈન્કમટેક્ષ છૂટ માટે યોગ્ય છે. જો કે, આ FDમાં સંચિત ઇન્ટરેસ્ટ સંપૂર્ણપણે ટેક્સેબલ છે.
6. નેશનલ સેવિંગ સર્ટિફિકેટ (NSC)
આ 5 વર્ષની અવધિ સાથે સરકાર સમર્થિત સેવિંગ સ્કીમ છે. નેશનલ સેવિંગ સર્ટિફિકેટ હેઠળ સંચિત ઇન્ટરેસ્ટ 80C હેઠળ ટેક્સ છૂટ માટે યોગ્ય છે.
7. સુકન્યા સમૃદ્ધિ યોજના
આ ભારત સરકાર દ્વારા એક છોકરીના શિક્ષણ અને બાદમાં તેના લગ્નને આર્થિક રીતે મદદ ટેક્સવા માટે રજૂ ટેક્સવામાં આવેલી બચત યોજનાઓમાંની એક છે.
આ એકાઉન્ટ 10 વર્ષથી ઓછી ઉંમરની છોકરીના માતા-પિતા ખોલી શકે છે; એકાઉન્ટ 21 વર્ષ પછી મેચ્યોર થાય છે અને સુકન્યા સમૃદ્ધિ યોજના સ્કીમ હેઠળ મેળવેલ રિટર્ન ટેક્સ ફ્રી છે.
8.સિનિયર સીટીઝન સેવિંગ સ્કીમ (SCSS)
આ 5 વર્ષની અવધિ સાથે સરકાર સમર્થિત સેવિંગ સ્કીમ છે. તમે આગળ 3 વર્ષના સમયગાળા સુધી આ અવધિ વધારવાનું પસંદ કરી શકો છો;
આ સ્કીમ હેઠળ કરવામાં આવેલ ઇન્વેસ્ટમેન્ટને સેક્શન 80C હેઠળ ટેક્સમાંથી છૂટ આપવામાં આવે છે. જો કે, આ સ્કીમમાંથી સંચિત રિટર્ન તમારા ઈન્કમટેક્ષ સ્લેબ મુજબ સંપૂર્ણપણે ટેક્સેબલ છે.
વધુ વાંચો: સિનિયર સીટીઝન હેલ્થ ઇન્સ્યોરન્સ
આ ઇન્વેસ્ટમેન્ટના વિકલ્પો ઉપરાંત, સેક્શન 80C હેઠળ ડિડક્શન પણ ઉપલબ્ધ છે:
9. હોમ લોન
આ છૂટ હોમ લોનની મૂળ રકમ પર, દર વર્ષે, સેલ્ફ-ઓક્યુપાઇડ અને ભાડે આપેલી પ્રોપર્ટી બંને માટે ઉપલબ્ધ છે. જો કે, ડિડક્શન ક્લેમ કરવા માટે, તમે ઘર લીધાના 5 વર્ષની અંદર તેને વેચી શકતા નથી.
વધુમાં, સેક્શન 80C તમને તમારી પ્રોપર્ટી માટે ચૂકવવામાં આવેલી રજિસ્ટ્રેશન ફી અને સ્ટેમ્પ ડ્યુટી પર ડિડક્શન ક્લેમ કરવાની પણ મંજૂરી આપે છે.
10. લાઇફ ઇન્સ્યોરન્સ પોલિસી પર પ્રીમિયમ પેમેન્ટ
આ છૂટ સેલ્ફ અથવા પરિવારના સભ્યો માટે લાઇફ ઇન્સ્યોરન્સ પ્રીમિયમના પેમેન્ટ કરવા પર મેળવી શકાય છે. સિંગલ પ્રીમિયમ પોલિસીના કિસ્સામાં, તમે ઇન્સ્યોરન્સ પોલિસી શરૂ થયાના 2 વર્ષની અંદર તેને સમાપ્ત કરી શકતા નથી. એક કરતા વધુ પ્રીમિયમ પોલિસીઓ માટે, તમારે ટેક્સ છૂટ મેળવવા માટે ઓછામાં ઓછું 2 વર્ષનું પ્રીમિયમ ચૂકવવું પડશે.
જો તમે ઉપરોક્ત નિયમોનું પાલન ન કરો, તો આ સેક્શન હેઠળનું તમારુ ટેક્સ ડિડક્શન ઉલટાવી દેવામાં આવશે.
યુનિટ લિંક્ડ લાઇફ ઇન્સ્યોરન્સ પોલિસી (યુલિપ) માં ચૂકવવામાં આવેલ પ્રીમિયમ પણ સેક્શન 80C હેઠળ ટેક્સની છૂટ માટે યોગ્ય છે.
વધુ વાંચો: ફેમીલી હેલ્થ ઇન્સ્યોરન્સ
11. તમારા બાળકના શિક્ષણ માટે ચૂકવેલ શાળા અથવા ટ્યુશન ફી
આ સેક્શન બે બાળકો સુધીના શિક્ષણ માટે કોઈપણ કોલેજ, શાળા, યુનિવર્સિટી વગેરેને ચૂકવવામાં આવતી ટ્યુશન ફી પર પણ છૂટ આપે છે.
ટેક્સ ડિડક્શનએ એવી રીતો છે જેના દ્વારા તમે તમારી ટેક્સેબલ ઈન્કમ ઘટાડી શકો છો. જો કે, તમારે યાદ રાખવું જોઈએ કે તમારી ડિડક્શનની રકમ તમે ક્લેમ કરો છો તે ટેક્સ ડિડક્શનના પ્રકાર અનુસાર બદલાય છે.
સેક્શન 80C સિવાયની ટેક્સની છૂટ
સેક્શન 80C સિવાય, તમે સેક્શન 80 ના અન્ય વિવિધ પેટા વિભાગોમાંથી પણ ટેક્સ છૂટ મેળવી શકો છો. ઉદાહરણ તરીકે:
- સેક્શન 80D - તમે સેલ્ફ, પત્ની, બાળકો અને માતા-પિતા માટે હેલ્થ ઇન્સ્યોરન્સ પોલિસી માટે ચૂકવેલ પ્રીમિયમ પર ટેક્સ છૂટ મેળવી શકો છો. તમે આ સેક્શન હેઠળ ₹25,000 સુધીનું ડિડક્શન ક્લેમ તમારા પોતાના અને પત્ની માટે અને વધારાના ₹25,000 તમારા માતાપિતા માટે કરી શકો છો. આ સેક્શન હેઠળ છૂટ ₹1 લાખ સુધી જઈ શકે છે.
- સેક્શન 80G - આ સેક્શનમાં વિવિધ સખાવતી સંસ્થાઓ અને સામાજિક કારણો માટે દાનનો સમાવેશ થાય છે. આ દાન 50% અથવા 100% સુધી છૂટ માટે યોગ્ય છે, કોઈપણ પ્રતિબંધો વિના.તમે જે કારણ માટે દાન કરી રહ્યાં છો તેના પર આધારિત છે.
- સેક્શન 80GGC – આ સેક્શનમાં કોઈપણ રાજકીય પક્ષને આપવામાં આવેલ દાનનો સમાવેશ થાય છે. જો રોકડ સિવાયના અન્ય માધ્યમો દ્વારા પેમેન્ટ કરવામાં આવે તો જ આ છૂટ મળી શકે છે.
આમ, આવી ડિડક્શનની અને અન્ય બાબતો માટે ટેક્સપેયર પરની ટેક્સ લાયબીલિટી ઘણી હદ સુધી ઘટાડી શકાય છે. તેથી, તમારા ઈન્કમટેક્ષ રિટર્ન ફાઇલ કરતા પહેલા, ખાતરી કરો કે તમે મહત્તમ ટેક્સ ડિડક્શનનો લાભ લો છો તેની ખાતરી કરવા માટે તમે સેક્શન 80C અને સેક્શન 80 ની અન્ય સબ-સેક્શન હેઠળની તમામ જોગવાઈઓ તપાસો છો.
[સ્ત્રોત 1]
[સ્ત્રોત 2]
[સ્ત્રોત 3]