જોકે હેલ્થ ઇન્શ્યુરન્સ ધીમે ધીમે સમય સાથે બદલાઈ રહ્યાં છે અને મહત્વપૂર્ણ લાંબા સમયથી અવગણના પામતા કવરોને આવરી લઈ રહ્યાં છે. ભારતમાં ઘણા હેલ્થ ઇન્શ્યુરન્સ પ્રડોનરઓ આગળ આવીને આ પ્રકારના જટિલ ખર્ચાળ ઇન્શ્યુરન્સ પ્રોડકટો ઓફર કરી રહ્યા છે જેમાં આંતરિક કવર થયેલ ઓર્ગન દાન લાભ હોય કે વધારાના પ્રીમિયમ સાથે કવરેજ આપી રહ્યાં છે.
તો ભારતમાં હેલ્થ ઇન્શ્યુરન્સમાં ઓર્ગન દાન અને ટ્રાન્સપ્લાન્ટની સારવાર કેવી રીતે થાય છે?
ઓર્ગન દાન અને ટ્રાન્સપ્લાન્ટમાં 2 પક્ષોનો સમાવેશ થાય છે તે ધ્યાનમાં લેતા: ડોનર અને પ્રાપ્તકર્તા. વ્યક્તિની પોલિસીના કાર્યક્ષેત્રમાં શું આવે છે?
હેલ્થ ઇન્શ્યુરન્સ પોલિસીમાં તમામ હોસ્પિટલાઈઝેશન, નિદાન શરતો, પ્રક્રિયાઓ, શસ્ત્રક્રિયાઓ, સારવાર સાથે નિયમો અને શરતોને આધીન છે. ઓર્ગન પ્રાપ્ત કરનારના કિસ્સામાં હેલ્થ ઇન્શ્યુરન્સ પોલિસી એકદમ સ્પષ્ટ છે કે તેમાં શસ્ત્રક્રિયા/સર્જરીના ખર્ચ તેમજ અન્ય ટ્રાન્સપ્લાન્ટ સબંધિત ટેસ્ટિંગ અને પ્રક્રિયાઓને ઇન્શ્યુર્ડ-રકમ સુધી આવરી લેશે.
પરંતુ ઓર્ગન મેળવનાર વ્યક્તિએ હાર્વેસ્ટિંગ, સ્ટોરેજ, સ્ક્રીનીંગ વગેરે સહિતનો) ડોનરનો ખર્ચ ઉઠાવવો પડશે. જોકે કેટલીક ઇન્શ્યુરન્સ કંપનીઓ છે ડોનરના ખર્ચને પણ આવરી લે છે.
તો જો કોઈ વ્યક્તિ ઓર્ગન દાન માટે તૈયાર હોય તો તેણે કેવા પ્રકારના ખર્ચનો સામનો કરવો પડશે?
ઓર્ગનડોનરની વાત છે તો મુખ્યત્વે 6 પ્રકારના મેડિકલ ખર્ચાઓ કરવામાં આવે છે.
- બ્લડ ગ્રુપ મેચિંગ અને અન્ય ચકાસણી જેવી સુસંગતતાઓ માટે ઓર્ગન તપાસ/ઓર્ગન સ્ક્રીનિંગ.
- પ્રી-હોસ્પિટલાઇઝેશન ખર્ચ - એકવાર ડોનર નક્કી થઈ જાય તો ડોનરએ હોસ્પિટલમાં દાખલ થતા પૂર્વે અમુક દવાઓ, સારવારમાંથી પસાર થવાની જરૂર પડી શકે છે.
- હોસ્પિટલમાં દાખલ થવાનો ખર્ચ: ડોનરના સંદર્ભમાં રૂમની કિંમત, નર્સિંગ.
- ઓર્ટન ટ્રાન્સપ્લાન્ટેશન સર્જરી: ઓર્ગન હાર્વેસ્ટિંગ અને પ્રાપ્તકર્તામાં ટ્રાન્સપ્લાન્ટ કરવા માટેની વાસ્તવિક સર્જરી – સર્જરીની કિંમત, સર્જનની ફી.
- સર્જરી પછીની કટોકટી, રિકવરી - સર્જરી પછીની ગૂંચવણો-કટોકટી જેમકે એક કિડની સાથે કામ કરવું, ઓર્ગન ટ્રાન્સપ્લાન્ટના સંદર્ભમાં અસામાન્ય નથી. તેથી રિકવરી, દવાઓ, હોસ્પિટલમાં રહેવા વગેરેના ખર્ચમાં વધારો થવાની સંભાવના વધુ રહેલી છે
- ડોનર માટે હોસ્પિટલમાં દાખલ થયા પછીનો ખર્ચ- દવા, ડૉક્ટર ફોલો-અપ વગેરે.
ઉપરોક્ત ખર્ચ પૈકી ડોનરના હોસ્પિટલમાં દાખલ થવા પહેલાના અને પોસ્ટ-સર્જરીના ખર્ચ અને સર્જરી પછીની ગૂંચવણોના ખર્ચને ભારતમાં મોટાભાગની ઇન્શ્યુરન્સ પોલિસી દ્વારા લેવામાં આવતા નથી. કેટલીક કંપનીઓ દવાખાના પહેલા/પછીના ખર્ચાઓને સબ લિમિટ કરવા અથવા પ્રતિબંધિત કરવા માટે મર્યાદા લાગુ કરે છે.
જોકે તમામ પોલિસીમાં સૌથી વધુ અપેક્ષિત ખર્ચ એટલે કે વાસ્તવિક સર્જરીનો ખર્ચ પરંતુ કમનસીબે માત્ર કેટલીક કંપનીઓ દ્વારા જ આ આવરી લેવામાં આવે છે.
ઓર્ગન ટ્રાન્સપ્લન્ટ ઇન્શ્યુરન્સ હેઠળ ધ્યાનમાં રાખવી જોઈએ તેવી કેટલીક શરતો શું છે?
હાર્વેસ્ટિંગના પરિણામે ડોનર માટે ઉભી થતી અન્ય કોઈપણ મેડિકલ સારવાર આવરી લેવામાં આવતી નથી
ઓર્ગન ટ્રાન્સપ્લન્ટની વાત આવે છે ત્યારે કડક ગાઈડલાઈન પણ અમલમાં છે તેથી માનવ ઓર્ગનોના ટ્રાન્સપ્લાન્ટ અધિનિયમ 1994 (સુધારા મુજબ) અનુસાર જ ઓર્ગન ડોનર પોતાનું ઓર્ગન ઉપલબ્ધ કરાવી શકે છે અને તે પણ ફક્ત વ્યક્તિ માટે જ દાન કરવામાં આવેલ હોવું જોઈએ.
આ કવરનો રાહ જોવાનો સમયગાળો 2 થી 4 વર્ષનો હોય છે અથવા તમારે આ લાભ મેળવવા માટે પોલિસીની શરૂઆતની તારીખથી ઓછામાં ઓછા 2 વર્ષ સુધી રાહ જોવી પડશે.
હવે ઓર્ગન ટ્રાન્સપ્લાન્ટ ઇન્શ્યુરન્સ સાથે કોઈપણ વ્યક્તિ કોઈ અન્યને નવજીવન અને સારા સ્વાસ્થયની અમૂલ્ય ભેટ કોઈપણ અડચણ-અવરોધ વિના આપી શકે છે.
વાંચો: કોરોનાવાયરસ હેલ્થ ઇન્શ્યુરન્સના ફાયદા વિશે વધુ જાણો
