હેલ્થ ઈન્શ્યુરન્સમાં સર્વાઇવલ પિરિયડ અને વેઇટિંગ પિરિયડ વચ્ચેનો તફાવત
હેલ્થ ઈન્શ્યુરન્સ ની વાત આવે છે ત્યારે તમારે ઘણી મહત્વપૂર્ણ શરતો જાણવી જરૂરી છે. અને પોલિસી ખરીદતા પહેલા તમારે આ શરતોને કાળજીપૂર્વક સમજવાની જરૂર છે. આ સિવાય તે તમારા માટે અને તમારી હેલ્થ જરૂરિયાતો માટે શું અર્થ ધરાવે છે તે પણ જાણો.
હેલ્થ ઈન્શ્યુરન્સની વાત આવે ત્યારે તમે "વેઇટિંગ પિરિયડ" અથવા "સર્વાઇવલ પિરિયડ" જેવી શરતોનો સામનો કરી શકો છો. જો તમે આમાં મૂંઝવણમાં છો, તો ચિંતા કરશો નહીં કારણકે તમે એકલા દ્રિધામાં નથી. ચાલો આ શરતો પર એક નજર કરીએ અને તેઓ એકબીજાથી કેવી રીતે અલગ છે તે જાણીએ.
વેઈટિંગ પીરિયડ શું છે?
તમારી પોલિસીની શરૂઆતથી પોલિસીના કેટલાક લાભનો ઉપયોગ કરવા માટે સક્ષમ થવા માટે તમારે પિરિયડ જોવો પડે તેટલો સમય એટલે વેઇટિંગ પિરિયડ. તે તમામ હેલ્થ ઈન્શ્યુરન્સ પ્લાનને લાગુ પડે છે અને દરેકમાં પિરિયડ જોવાના સમયગાળા અલગ-અલગ હોય છે:
- પ્રારંભિક વેઇટિંગ પિરિયડ - સામાન્ય રીતે તમે તમારી હેલ્થ ઈન્શ્યુરન્સ પોલિસીનો સક્રિય પણે ઉપયોગ કરવાનું શરૂ ન કરી શકો તે માટેનો લગભગ 30 દિવસનો પ્રારંભિક વેઇટિંગ પિરિયડ હોય છે.
- પૂર્વ-અસ્તિત્વમાં રહેલા રોગો માટે વેઇટિંગ પિરિયડ - ડાયાબિટીસ, હાયપરટેન્શન જેવી પૂર્વ-અસ્તિત્વમાં રહેલી પરિસ્થિતિઓ માટે પણ ચોક્કસ વેઇટિંગ પિરિયડ છે. આ વેઇટિંગ પિરિયડ 4 વર્ષ સુધીનો હોય છે.
- ચોક્કસ રોગો માટે વેઇટિંગ પિરિયડ - એન્ડોમેટ્રિઓસિસ, હેમોરહોઇડ્સ , મોતિયા, માનસિક બીમારી અથવા ન્યુરોડિજનરેટિવ ડિસઓર્ડર જેવા ચોક્કસ રોગો માટે વેઇટિંગ પિરિયડ પણ છે, જે 1-2 વર્ષ સુધીનો હોઈ શકે છે.
- પ્રસૂતિ લાભો માટે વેઇટિંગ પિરિયડ - ઉપરોક્ત સિવાય સામાન્ય રીતે પ્રસૂતિ લાભ માટે પણ વધારાનો વેઈટિંગ પીરિયડ હોય છે. આ સમય સામાન્ય રીતે લગભગ 1-4 વર્ષ સુધીની હોય છે.
આ વેઇટિંગ પિરિયડ દરેક ઈન્શ્યુરન્સ કંપનીએ અલગ-અલગ હશે. ઉપરાંત અકસ્માતો કુદરતી અને અનપેક્ષિત હોવાથી, જ્યારે આકસ્મિક હોસ્પિટલમાં દાખલ થવાની વાત આવે છે ત્યારે હેલ્થ ઈન્શ્યુરન્સ કંપનીઓ કોઈ પિરિયડ જોવાના સમયગાળા માટે જવાબદાર રહેશે નહીં.
સર્વાઇવલ પિરિયડ શું છે?
વેઇટિંગ પિરિયડથી વિપરીત સર્વાઇવલ પિરિયડ-એ ક્રિટિકલ ઇલનેસ પ્લાનનો માત્ર એક ભાગ છે. તમારે ક્રિટિકલ ઇલનેસ (જેમ કે કિડની અથવા હાર્ટ ફેલ્યોર, કેન્સર વગેરે)ના નિદાન પછી ટકી રહેવાના સમયને સર્વાઇવલ પિરિયડ કહેવાય છે. આ પિરિયડ માંદગી અને ઇન્શ્યુરન્સદાતાના આધારે 14થી 90 દિવસની વચ્ચેનો હોઈ શકે છે.
આ સમયગાળા પછી જ તમે ક્રિટિકલ ઇલનેસના કવરમાં દર્શાવ્યા મુજબ તમારા ઇન્શ્યુરન્સદાતા પાસેથી એક સામટી રકમ મેળવી શકશો. આ સમયગાળાની ગણતરી ક્રિટિકલ ઇલનેસના પ્રથમ નિદાનના આધારે કરવામાં આવે છે અને તે નિયમિત વેઈટિંગ પીરિયડ ઉપરાંત છે.
સર્વાઇવલ પિરિયડ બાદ મળેલી એક સામટી રકમનો ઉપયોગ કોઈપણ હેતુ-વ્યક્તિગત ખર્ચથી લઈને મેડિકલ સારવાર સુધીના ખર્ચ માટે થઈ શકે છે.
આ પ્રકારના લાભ પાછળ એક કારણ છે. હેલ્થ ઈન્શ્યુરન્સ કંપનીઓ મૃત્યુ લાભ પ્રદાન કરતી નથી એટલે કે જો કોઈ ઇન્શ્યુરન્સધારક વ્યક્તિ ક્રિટિકલ ઇલનેસને કારણે સર્વાઇવલ પિરિયડ પહેલા મૃત્યુ પામે તો ઈન્શ્યુરન્સ કંપનીએ કોઈ ચૂકવણી કરવાની રહેશે નહીં.
વેઈટિંગ પીરિયડ અને સર્વાઇવલ પિરિયડવચ્ચેનો તફાવત
પેરામીટર/પરિમાણો | સર્વાઇવલ પિરિયડ | વેઇટિંગ પિરિયડ |
તે કોને લાગુ પડે છે? | ક્રિટિકલ ઇલનેસ પોલિસીને લાગુ પડે છે | તમામ હેલ્થ ઈન્શ્યુરન્સ પોલિસીઓને લાગુ પડે છે (ક્રિટિકલ ઇલનેસ ઈન્શ્યુરન્સ પ્લાન સહિત) |
આ શું છે? | તમે નાણાકીય લાભ મેળવી શકો તે પહેલાં તમને ગંભીર રોગનું નિદાન થયા પછી તમારે સર્વાઇવલની જરૂર છે તે પિરિયડ છે | હેલ્થ ઈન્શ્યુરન્સના અમુક અથવા તમામ લાભ માટે ક્લેમ કરતા પહેલાં જોવી પડતી નિશ્ચિત પિરિયડ એટલે કે વેઇટિંગ પિરિયડ |
આ પિરિયડ કેટલો લાંબો હોય છે? | સર્વાઇવલ પિરિયડનો પિરિયડ 14થી 90 દિવસની વચ્ચેનો અંદાજે હોઈ શકે છે | પૂર્વ-અસ્તિત્વમાં અથવા ચોક્કસ શરતો માટે 30 દિવસનો પ્રારંભિક વેઇટિંગ પિરિયડ તેમજ 2-4 વર્ષનો કુલ વેઇટિંગ પિરિયડ હોય છે. |
આ પિરિયડ શેના પર નિર્ભર રહેશે? | સર્વાઇવલ પિરિયડએ ક્રિટિકલ ઇલનેસ અને ઇન્શ્યુરન્સદાર પર નિર્ભર રહેશે | વેઇટિંગ પિરિયડ રોગ અને ઇન્શ્યુરન્સદાતા પર નિર્ભર રહેશે |
નિષ્કર્ષ કાઢીએ તો ઈન્શ્યુરન્સ કંપનીના અનિચ્છનીય જોખમોથી સુરક્ષિત રાખવા માટે વેઇટિંગ પિરિયડ અને સર્વાઇવલ પિરિયડ રાખવા પડે છે અને બંનેનો સમયગાળા એકસરખા હોતા નથી.
તમામ હેલ્થ ઈન્શ્યુરન્સ પ્લાનમાં વેઇટિંગ પિરિયડ હોય છે, જ્યારે સર્વાઇવલનો પિરિયડ માત્ર ક્રિટિકલ ઇલનેસઓથી પીડાતા લોકોને જ લાગુ પડે છે. વધુમાં વેઇટિંગ પિરિયડ સામાન્ય રીતે સર્વાઇવલ પિરિયડ કરતાં લાંબો હોય છે.
આ બંને શું છે તે જાણવું અગત્યનું છે જેથી કરીને જ્યારે હેલ્થ ઈન્શ્યુરન્સ અથવા ક્રિટિકલ ઇલનેસ પ્લાન ખરીદવાની વાત આવે ત્યારે તમે યોગ્ય પસંદગી કરી શકો. આ રીતે તમે ટૂંકો સર્વાઈકલ પીરિયડ અથવા વેઇટિંગ પિરિયડ ધરાવતી યોજના પસંદ કરી શકો છો જેથી કરીને તમને પોલિસીનું કવરેજ વહેલું મળી જાય.
વારંવાર પૂછાતા પ્રશ્નો
હેલ્થ ઈન્શ્યુરન્સ પોલિસી ખરીદતા પહેલા તમારે સર્વાઇવલ પીરિયડ અને વેઇટિંગ પિરિયડ જોવાના સમયગાળા વિશે શું જાણવું જોઈએ?
સામાન્ય રીતે, હેલ્થ ઈન્શ્યુરન્સ પોલિસી શોધતા સૌથી ઓછો વેઇટિંગ પિરિયડ અને સર્વાઇવલ પિરિયડહોય તેવા પ્લાન જ ખરીદો. અલબત્ત ધ્યાનમાં રાખવાના અન્ય મહત્ત્વના પરિબળો પણ છે, જેમ કે પ્રીમિયમ અને કવરેજની યોગ્ય-જરૂરી રકમ.
જો તમે સર્વાઇવલ પીરિયડ દરમિયાન ન મેળવો તો શું તમારા લાભાર્થીને તમારા પ્રીમિયમનું વળતર મળશે?
કમનસીબે નાં. જો તમે સર્વાઈકલ પીરિયડ દરમિયાન મૃત્યુ પામો તો મોટાભાગની ક્રિટિકલ ઇલનેસ ઈન્શ્યુરન્સ પ્લાન તમારા પ્રીમિયમ પર વળતર (અથવા તમારી પ્રીમિયમની રકમનું રિફંડ) ઓફર કરતી નથી. આવી સુવિધા લાઈફ ઈન્શ્યુરન્સ અથવા વ્યક્તિગત અકસ્માત પ્લાન હેઠળ ઉપલબ્ધ છે.
શું તમામ હેલ્થ ઈન્શ્યુરન્સ પોલિસીમાં સર્વાઇવલ પિરિયડ/સર્વાઈકલ પીરિયડ હોય છે?
ના, સર્વાઇવલ પિરિયડ નિયમ માત્ર ક્રિટિકલ ઇલનેસના કવર પર લાગુ થાય છે. તમે પોલિસીના શબ્દોમાં જોઈને તપાસ કરી શકો છો કે તે છે કે નહીં.
શું તમે પિરિયડ જોવાના સમયગાળા દરમિયાન ક્લેમ દાખલ કરી શકો છો?
ના, પ્રારંભિક વેઇટિંગ પિરિયડ પૂરો થાય તે પહેલાં આકસ્મિક હોસ્પિટલાઇઝેશનના કિસ્સા સિવાય ક્લેમ ફાઇલ કરો તો ઈન્શ્યુરન્સ કંપની દ્વારા તેને નકારવામાં આવશે.