ఒక వ్యక్తి యొక్క క్రెడిట్ స్కోర్ అనేది బ్యాంకులు మరియు ఇతర రుణ సంస్థలు వారి "క్రెడిట్ యోగ్యతను" నిర్ధారించడానికి ఉపయోగించే సంఖ్య. ఈ సంఖ్య సాధారణంగా 300-900 మధ్య ఉంటుంది మరియు రుణాల వంటి అరువు తీసుకున్న క్రెడిట్‌ని తిరిగి చెల్లించే వ్యక్తి సామర్థ్యాన్ని ఇది సూచిస్తుంది.

మంచి క్రెడిట్ స్కోర్‌ను కలిగి ఉండటం చాలా ముఖ్యం, ఎందుకంటే అది ఒక వ్యక్తి గతంలో బాధ్యతాయుతమైన క్రెడిట్ ప్రవర్తనను ప్రదర్శించినట్లు రుజువు చేస్తుంది. ఇది, క్రెడిట్ కోసం చేసుకున్న అభ్యర్థనలను ఆమోదించడానికి సంభావ్య రుణదాతలకు మరింత విశ్వాసాన్ని ఇస్తుంది.

భారతదేశంలో, భారతీయ రిజర్వ్ బ్యాంక్ (RBI) పౌరుల క్రెడిట్ స్కోర్‌లను లెక్కించేందుకు నాలుగు క్రెడిట్ ఇన్ఫర్మేషన్ కంపెనీలకు లైసెన్స్ ఇచ్చింది. అవి ట్రాన్స్‌యూనియన్ క్రెడిట్ ఇన్ఫర్మేషన్ బ్యూరో (ఇండియా) లిమిటెడ్ (సిబిల్), క్రిఫ్ హైమార్క్, ఎక్స్‌పీరియన్ మరియు ఈక్విఫాక్స్.

అయితే ఈ స్కోర్‌లు ఎలా లెక్కించబడతాయో తెలుసుకోవడం కూడా చాలా ముఖ్యం, ఎందుకంటే ఇది మీ క్రెడిట్ స్కోర్ ఎక్కువగా ఉండేలా చూసుకోవడంలో మీకు సహాయపడుతుంది.

క్రెడిట్ స్కోర్‌లను లెక్కించేటప్పుడు వివిధ క్రెడిట్ బ్యూరోలు వేర్వేరు స్కోరింగ్ మోడల్‌లను ఉపయోగిస్తుండగా, సాధారణంగా క్రెడిట్ స్కోర్లు ఈ క్రింది విధంగా ఉంటాయి:

• 300-579 – పేలవమైన

• 580-669 – పరవాలేదు

• 670-739 – మంచిది

• 740-799 – చాలా బాగుంది

• 800-850 - అద్భుతమైన

700-750 కంటే ఎక్కువ క్రెడిట్ స్కోర్లు సాధారణంగా మంచిగా పరిగణించబడతాయి. కానీ, ప్రతి రుణ సంస్థకు వారి స్వంత రిస్క్ గ్రేడింగ్ ఉంటుంది. ఉదాహరణకు, ఒక బ్యాంకు 700 కంటే ఎక్కువ స్కోర్‌ను మంచిదని భావించవచ్చు, మరొకటి 750 కంటే ఎక్కువ స్కోర్‌ని ఇష్టపడవచ్చు.

ఇప్పటికే పేర్కొన్నట్లుగా, ఒక వ్యక్తి యొక్క క్రెడిట్ స్కోర్ 300-900 మధ్య ఉండే సంఖ్య (900 అత్యధిక స్కోరు సాధ్యమవుతుంది). ఈ స్కోర్‌లు అనేక అంశాలను ఉపయోగించి క్రెడిట్ ఇన్ఫర్మేషన్ బ్యూరోలు ఉపయోగించే అల్గారిథమ్ ద్వారా లెక్కించబడతాయి. అందులో ఈ క్రిందివి ఉంటాయి:

1. చెల్లింపు చరిత్ర

మీ క్రెడిట్ స్కోర్‌ను లెక్కించడంలో ప్రధానమైన అంశాల్లో ఒకటి మీ రీపేమెంట్ చరిత్ర. ఇందులో మీ క్రెడిట్ కార్డ్ బిల్లులు, లోన్‌లు మరియు ఈఎంఐ ల చెల్లింపులు ఉంటాయి. బ్యాంకులు మరియు ఇతర ఆర్థిక సంస్థలు ఈ సమాచారాన్ని నెలవారీ ప్రాతిపదికన క్రెడిట్ బ్యూరోలకు పంపుతాయి.

మీరు ఎప్పుడైనా మీ బిల్లులు మరియు ఈఎంఐ లను చెల్లించపోయినా లేదా ఆలస్యం చేసినా, అది మీ క్రెడిట్ రిపోర్ట్‌లో ప్రతిబింబిస్తుంది మరియు ఇది మీ క్రెడిట్ స్కోర్‌ను తగ్గిస్తుంది.

2. క్రెడిట్ వినియోగం

క్రెడిట్ వినియోగం అనేది మీకు ఇచ్చిన క్రెడిట్ లేదా అప్పులో మీరు ఎంత వినియోగించారు అనేదాన్ని సూచిస్తుంది. ఇది మీకు అందుబాటులో ఉన్న మొత్తం క్రెడిట్ లో 30% కంటే తక్కువగా ఉండాలి. ఉదాహరణకు, మీ క్రెడిట్ పరిమితి నెలకు ₹1,00,000 అయితే, మీరు ₹30,000 కంటే ఎక్కువ ఉపయోగించకుండా ఉండేందుకు ప్రయత్నించాలి.

మీ క్రెడిట్ వినియోగం తక్కువగా ఉందని నిర్ధారించుకోవడం అనేది మీ క్రెడిట్ స్కోర్‌ను తగ్గించడంలో సహాయపడుతుంది. ఇలా జరిగేందుకు, మీ సాధారణ కొనుగోళ్ల కోసం మీరుడెబిట్ కార్డ్ లేదా నగదును ఉపయోగించవచ్చు, లేదా, మీ క్రెడిట్ పరిమితిని పెంచమని అడగడం లేదా రెండవ కార్డ్‌ని ఎంచుకోవడం చేయవచ్చు.

3. క్రెడిట్ వ్యవధి

మీ క్రెడిట్ చరిత్ర యొక్క పొడవు ఒక ముఖ్యమైన అంశం. పాత అప్పు ఖాతాలు మరియు పాత క్రెడిట్ కార్డ్‌లు మీరు కాలక్రమేణా మీ బిల్లులను క్రమం తప్పకుండా చెల్లిస్తున్నట్లు రుణదాతలకు భరోసా ఇవ్వగలవు కాబట్టి, మీరు ఎంతకాలం నుండి క్రెడిట్ ఖాతాను కలిగి ఉన్నారనేది ముఖ్యం.

క్రెడిట్ స్కోర్‌ని నిర్ణయించడానికి ఉపయోగించే మరో ముఖ్య అంశం ఏమిటంటే, మీ అప్పును తీర్చడానికి మీరు తీసుకున్న సమయ వ్యవధి. ఉదాహరణకు, మీరు స్వల్పకాలిక లోన్‌ను తీసుకోకుండా మీ రుణాన్ని ఎక్కువ కాలం పాటు తిరిగి చెల్లించాలని ఎంచుకుంటే (మరియు ఈ లోన్‌పై తక్షణమే మరియు సకాలంలో చెల్లింపులు చేస్తే), అది మీ క్రెడిట్ స్కోర్‌ను మెరుగుపరచడంలో సహాయపడుతుంది.

4. క్రెడిట్ మిక్స్

మీరు ఎంచుకున్న అప్పు రకం కూడా మీ క్రెడిట్ స్కోర్‌ని నిర్ణయించడంలో పాత్ర పోషిస్తుంది. రుణాలలో రెండు ప్రధాన రకాలు ఉన్నాయి, అసురక్షిత రుణాలు మరియు సురక్షిత రుణాలు. అసురక్షిత రుణాలలో క్రెడిట్ కార్డ్‌లు మరియు వ్యక్తిగత రుణాలు ఉంటాయి. అలాగే సురక్షిత రుణాలలో ఆటో రుణాలు లేదా గృహ రుణాలు ఉంటాయి.

సాధారణంగా, ఎక్కువ సంఖ్యలో అసురక్షిత రుణాలు ఉండటం రుణ సంస్థలు ప్రతికూలంగా చూడవచ్చు. వారికి మీరు ప్రమాదకర రుణగ్రహీతగా కనిపించవచ్చు, ఇది మీ స్కోర్‌ను తగ్గిస్తుంది.

మరోవైపు, రుణదాతలు మరియు క్రెడిట్ బ్యూరోలచే అధిక సంఖ్యలో సురక్షిత రుణాలు ప్రాధాన్యత ఇవ్వబడతాయి మరియు మీ క్రెడిట్ స్కోర్‌ను పెంచడంలో సహాయపడతాయి.

అందువల్ల, అసురక్షిత రుణాలు మరియు సురక్షిత రుణాల ఆరోగ్యకరమైన మిశ్రమాన్ని ఎంచుకోవాలని సిఫార్సు చేయబడింది.

5. కొత్త క్రెడిట్ విచారణలు

మీ క్రెడిట్ స్కోర్‌ను ప్రభావితం చేసే చివరి కారకాల్లో ఒకటి మీరు లోన్ కోసం ఎన్నిసార్లు దరఖాస్తు చేసుకున్నారనేది. క్రెడిట్ కార్డ్‌లు, లోన్‌లు మొదలైన వాటి కోసం దరఖాస్తు చేయడం కూడా ఇందులో ఉంటుంది. మీరు కొత్త క్రెడిట్ కోసం దరఖాస్తు చేసిన ప్రతిసారీ, బ్యాంక్ లేదా లెండింగ్ సంస్థ మీ క్రెడిట్ స్కోర్‌ను "హార్డ్ ఎంక్వైరీ" గా పిలుస్తుంది, తద్వారా వారు మీ క్రెడిట్ చరిత్ర గురించి తెలుసుకోవచ్చు.

ఇటువంటి హార్డ్ ఎంక్వయిరీ లు మీ క్రెడిట్ స్కోర్‌పై ప్రభావం చూపుతాయి. కాబట్టి, మీ దరఖాస్తును ఆమోదించే సంస్థలకు మాత్రమే దరఖాస్తు చేయడం మంచిది.

ఎవరైనా మీ క్రెడిట్ చరిత్రను రుణం ఇవ్వడంతో సంబంధం లేని కారణంతో తనిఖీ చేయడాన్ని "సాఫ్ట్ ఎంక్వైరీలు" అని అంటారని గమనించండి. ఉదాహరణకు, మీరు మీ స్వంత క్రెడిట్ స్కోర్‌ను తనిఖీ చేసినప్పుడు. ఈ విచారణలు మీ క్రెడిట్ నివేదికలో కూడా కనిపిస్తాయి కానీ మీ క్రెడిట్ స్కోర్‌లను ప్రభావితం చేయవు.