व्यवसायासाठी परदेशात प्रवास करताना किंवा कुटुंबासोबत सुट्टी एन्जॉय करताना पासपोर्ट हरवल्यास त्रास होऊ शकतो. 

म्हणून, जर तुमचा पासपोर्ट परदेशात हरवला असेल, तर तुमच्या निवासी देशात सुरक्षितपणे परत येण्यासाठी मार्गदर्शन करणारा हा लेख नक्की वाचा

परदेशात प्रवास करताना तुमचा पासपोर्ट हरवला तर खालील पाच गोष्टी करू शकता:

1. तुमच्या जवळच्या पोलिस स्टेशनमध्ये तक्रार दाखल करा

पासपोर्ट चोरीला गेल्यास किंवा हरवल्यास जवळच्या पोलीस स्टेशनमध्ये तक्रार नोंदवा  पोलीस अहवालाची एक प्रत तुमच्याकडे ठेवा. कारण ती हरवलेल्या पासपोर्टसाठी कागदोपत्री पुरावा म्हणून काम करते.  आपत्कालीन प्रमाणपत्र किंवा नवीन पासपोर्टसाठी अर्ज करताना हे एक आवश्यक कागदपत्र आहे.

2. तुमच्या देशाच्या दूतावासाशी संपर्क साधा

तुमचा पासपोर्ट हरवल्याची तक्रार करण्यासाठी तुमच्या देशाच्या दूतावासाशी संपर्क साधा.  परदेशात स्थित दूतावास नागरिकांना त्यांच्या राष्ट्रीयत्वाची सुरक्षितपणे पडताळणी केल्यानंतर त्यांच्या देशात परत येण्यासाठी आपत्कालीन प्रमाणपत्र जारी करून मदत करतात. 

3. व्हिसा पुन्हा जारी करण्यासाठी अर्ज करा

जर तुमचा पासपोर्ट हरवला असेल तर तुम्हाला हरवलेल्या व्हिसासाठी देखील अर्ज करावा लागेल.  तुमच्या देशाच्या दूतावासाला भेट द्या आणि संबंधित कागदपत्रे सबमिट करा जसे की जुन्या व्हिसाची फोटोकॉपी आणि नवीन मिळवण्यासाठी पोलिस अहवाल.

4. फ्लाइटची तारीख व वेळ बदला

तुमचा पासपोर्ट हरवला असल्यास तुम्हाला लगेच देशात परत येणे शक्य नाही आणि नवीन पासपोर्ट किंवा आपत्कालीन प्रमाणपत्रासाठी तुमच्या अर्जाच्या विनंतीवर प्रक्रिया करण्यासाठी वेळ लागेल.  त्यामुळे, तुमच्या परिस्थितीबद्दल एअरलाइनला माहिती देणे आणि त्यानुसार फ्लाइट पुन्हा शेड्युल करणे योग्य आहे.  जितक्या लवकर तुम्ही एअरलाइन्सशी संपर्क साधा, तितक्या लवकर ते पुन्हा शेड्यूल करण्यासाठी पैसे खर्च होण्याची शक्यता कमी होईल.

5. नवीन पासपोर्ट/इमर्जन्सी सर्टिफिकेटसाठी अर्ज करा

तुमच्या निवासी देशाच्या दूतावासाशी संपर्क साधल्यानंतर, तुमच्या गरजेनुसार नवीन पासपोर्ट किंवा आपत्कालीन प्रमाणपत्रासाठी अर्ज करा.  तुम्हाला नवीन पासपोर्ट मिळविण्यासाठी एक आठवडा प्रतीक्षा करावी लागेल.  मात्र, जर तुम्ही एक आठवडा थांबू शकत नसाल आणि गंभीर आजार किंवा कुटुंबातील सदस्याचा मृत्यू यासारख्या आपत्कालीन परिस्थितीसाठी ताबडतोब देशात परत जाणे आवश्यक असेल, तर आपत्कालीन प्रमाणपत्रासाठी अर्ज करा (पुढे माहिती दिलीय).

तुमचा पासपोर्ट हरवल्यावर काय करावे हे कळल्यावर, नवीन पासपोर्ट आणि आपत्कालीन प्रमाणपत्रासाठी अर्ज कसा करायचा हे जाणून घेऊया.

तुमचा पासपोर्ट हरवला असल्यास डुप्लिकेट पासपोर्ट जारी केले जात नाहीत.  म्हणून, खाली नमूद केलेल्या सोप्या स्टेप्स फॉलो करून नवीन पासपोर्ट पुन्हा जारी करण्यासाठी अर्ज करा: 

• स्टेप 1: पासपोर्ट सेवा केंद्राच्या अधिकृत पोर्टल ला भेट द्या.  पासपोर्ट कार्यालय, नाव, जन्मतारीख इत्यादी संबंधित तपशील प्रविष्ट करून पासपोर्ट सेवेच्या ऑनलाइन पोर्टलवर आपली नोंदणी करा.  तुम्ही विद्यमान सदस्य असल्यास, तुमच्या लॉगिन आयडीने साइन इन करण्यासाठी "विद्यमान वापरकर्ता लॉगिन" वर क्लिक करा. 

• स्टेप 2: "ताज्या पासपोर्टसाठी अर्ज करा/पासपोर्ट पुन्हा जारी करा" निवडा आणि संबंधित तपशील जसे की नाव, संपर्क तपशील इत्यादी भरा आणि सबमिट करा. 

• स्टेप 3: तुमच्या जवळच्या पासपोर्ट कार्यालयात अपॉइंटमेंट स्लॉट बुक करण्यासाठी "सेव्ह केलेले/सबमिट केलेले अर्ज पहा" पर्यायाखाली उपलब्ध "पे आणि शेड्यूल अपॉइंटमेंट" लिंक निवडा. 

• स्टेप 4: खालील पेमेंट मोड वापरून ऑनलाइन पेमेंटसह पुढे जा –  

  • इंटरनेट बँकिंग (स्टेट बँक ऑफ इंडियाच्या सहयोगी बँक्स किंवा इतर कोणत्याही बँक्स) 

  • डेबिट किंवा क्रेडिट कार्ड (मास्टरकार्ड किंवा व्हिसा) 

  • SBI चे बँक चलन 

टीप: तुमच्या जवळच्या पासपोर्ट सेवा केंद्र किंवा पासपोर्ट कार्यालय किंवा पोस्ट ऑफिस पासपोर्ट सेवा केंद्र येथे भेटीची वेळ निश्चित करण्यासाठी ऑनलाइन पेमेंट करणे अनिवार्य आहे.

• स्टेप 5: अर्जाची पावती प्रिंट  करण्यासाठी "प्रिंट अ‍ॅप्लिकेशन रिसीप्ट" लिंक निवडा आणि पासपोर्ट हरवल्यानंतर अर्जाची प्रक्रिया पूर्ण करा.  

या पावतीमध्ये अर्जाचा संदर्भ क्रमांक आहे.  पासपोर्ट कार्यालयात जाताना ही पावती सोबत ठेवणे बंधनकारक नाही.  एसएमएसद्वारे भेटीचे तपशील तुमच्या नोंदणीकृत मोबाइल नंबरवर पाठवले जातील आणि नियोजित तारखेला भेटीचा पुरावा म्हणून ते पुरेसे आहे. 

नवीन पासपोर्ट ऑफलाइन अर्ज करण्यासाठी/ पुन्हा जारी करण्यासाठी ई-फॉर्म डाउनलोड करा, "इ-फॉर्म टॅब डाउनलोड करा" अंतर्गत अधिकृत वेबसाइटवर उपलब्ध आहे.  "नवीन पासपोर्ट किंवा पुन्हा जारी करणे" अंतर्गत लिंकवर क्लिक करा आणि ऑफलाइन अर्जाचा प्रकार, अर्जदाराचे नाव, जन्मतारीख इत्यादीसारख्या संबंधित तपशीलांसह भरा.  हा रीतसर भरलेला फॉर्म ऑनलाइन अपलोड करा.  पासपोर्ट सेवा केंद्र किंवा प्रादेशिक पासपोर्ट कार्यालय फॉर्मची प्रिंटेड प्रत स्वीकारणार नाही.

अर्जाचा प्रकार, अर्जदार श्रेणी, रोजगाराचा प्रकार आणि इतर निकषांवर आधारित, तुमचा पासपोर्ट हरवला असल्यास पासपोर्ट पुन्हा जारी करण्यासाठी खालील कागदपत्रे सबमिट करा: 

• जन्मतारखेचा पुरावा जसे की जन्म प्रमाणपत्र, आधार कार्ड इ. 

• परिशिष्ट F नुसार पासपोर्ट कसा हरवला याचा उल्लेख करणारे शपथपत्र 

• मूळ पोलिस अहवाल 

• सध्याच्या निवासी पत्त्याचे पुरावे, जसे की युटिलिटी बिले उदाहरणार्थ पाणी बिल, टेलिफोन बिल, आधार कार्ड इ. 

• जुन्या पासपोर्टच्या नॉन-ECR / ECR पृष्टासह पहिल्या आणि शेवटच्या दोन पृष्टाची सेल्फ अटेस्टेड कॉपी

• परिशिष्ट G नुसार ना हरकत प्रमाणपत्र किंवा परिशिष्ट H नुसार पूर्व सूचना पत्र 

• अर्जदारांच्या नॉन -ECR श्रेणीसाठी कागदोपत्री पुरावा जसे की जन्म प्रमाणपत्र, उच्च शैक्षणिक उत्तीर्ण प्रमाणपत्र इ. 

• पेन्शन पेमेंट ऑर्डर 

• अल्पवयीन अर्जदारांच्या बाबतीत, पालक त्यांच्या पासपोर्टच्या मूळ आणि सेल्फ अटेस्टेड कॉपी PSK कडे आणू शकतात.  अर्जदार अल्पवयीन असल्यास पालक कागदपत्र प्रमाणित करू शकतात.  याशिवाय, ते त्यांच्या नावे निवासाचा पुरावा देखील सादर करू शकतात.

• अर्जदाराचे नवीन पासपोर्ट आकाराचे दोन फोटो 

टीप: अर्जदारांनी PSK वर वर नमूद केलेल्या कागदपत्रांच्या मूळ आणि सेल्फ-अटेस्टेड कॉपी सादर करणे आवश्यक आहे.  याशिवाय, वर नमूद केलेली सर्व कागदपत्रे सूचक आहेत.  काही अतिरिक्त कागदपत्रे सादर करणे आवश्यक आहे का हे जाणून घेण्यासाठी पासपोर्ट कार्यालय पृष्टाखाली उपलब्ध असलेल्या अधिकारक्षेत्रीय पासपोर्ट कार्यालया चे मुखपृष्ट तपासा. 

आधी सांगितल्याप्रमाणे, नवीन प्रमाणपत्रासाठी अर्ज करण्यास थोडा वेळ लागू शकतो आणि तो जास्त काळ परदेशात राहिल्याने त्रास वाढू शकतो.  अशा परिस्थितीत, आपण आपत्कालीन प्रमाणपत्रासाठी अर्ज करू शकता.  पुढील विभागात आपत्कालीन प्रमाणपत्राच्या मूलभूत गोष्टी आणि त्याच्या अर्ज प्रक्रिया पाहूया वाचत रहा! 

आपत्कालीन प्रमाणपत्र हे एक-मार्गी प्रवास कागदपत्र आहे जे तुमचा पासपोर्ट हरवल्यास तुम्हाला निवासी देशात परत येण्याची परवानगी देते.  उच्च आयोगाने तुमचे राष्ट्रीयत्व आणि इतर ओळखपत्रांची पडताळणी केल्यानंतर ते जारी केले जाते. 

खालील परिस्थितींमध्ये आपत्कालीन प्रमाणपत्र जारी केले जाते: 

• जेव्हा पासपोर्ट हरवला किंवा गहाळ झाला असेल 

• पासपोर्ट खराब झाला किंवा चोरीला गेला 

• ज्या व्यक्तींना नवीन पासपोर्ट घेण्यास नकार दिला गेला आहे 

• दीर्घ कालावधीसाठी पासपोर्टची वैधता संपुष्टात येणे 

• हद्दपारीच्या आदेशाखाली व्यक्ती 

व्यक्ती संबंधित दूतावासाला प्रत्यक्ष भेट देऊन आपत्कालीन प्रमाणपत्रासाठी अर्ज करू शकतात आणि हे प्रमाणपत्र मिळविण्यासाठी त्यांना वैयक्तिक मुलाखत प्रक्रियेतून जावे लागेल.  पर्यायी मार्ग म्हणून, ते भारतीय एम्बसीज आणि दूतावासातील पासपोर्ट सेवेच्या अधिकृत पोर्टलला भेट देऊन यासाठी ऑनलाइन अर्ज करू शकतात. 

पासपोर्ट हरवल्यास किंवा चोरीला गेल्यास आपत्कालीन प्रमाणपत्रासाठी अर्ज करण्यासाठी खाली नमूद केलेल्या काही सोप्या स्टेप्स आहेत: 

• स्टेप 1: भारतीय एम्ब्सीज आणि दूतावास येथे पासपोर्ट सेवेच्या अधिकृत पोर्टल ला भेट द्या.  तुम्हाला पासपोर्ट सेवांसाठी अर्ज करायचा आहे तो देश निवडा.  

आता, "नोंदणी करा" लिंक निवडून पोर्टलवर स्वतःची नोंदणी करा.  एम्बसी किंवा दूतावासाशीसंबंधित तपशील प्रविष्ट करा, तुमचे नाव, जन्मतारीख इत्यादी .  दुसरा पर्याय म्हणजे, तुम्ही आधीच नोंदणी केली असल्यास, क्रेडेन्शियल्ससह लॉग इन करा. 

• स्टेप 2: मुखपृष्टावर आपल्या आपत्कालीन प्रमाणपत्रासाठी आवश्यक निवड करा. ऑनलाइन अर्ज भरा आणि सबमिट करा. 

• स्टेप 3: सबमिट केलेल्या अर्जाच्या फॉर्मची प्रिंटआउट घ्या आणि संबंधित कागदपत्रांसह दूतावासाला भेट द्या.  तुम्ही भेट दिलेल्या देशात उपलब्ध असलेल्या अ‍ॅप्लिकेशन सबमिशन सेंटर किंवा दूतावासांच्या सूचीमध्ये प्रवेश करण्यासाठी, "एम्बसी/दूतावास कनेक्ट" ही लिंक निवडा. 

लक्षात ठेवा, आपत्कालीन प्रमाणपत्र मिळविण्यासाठी तुम्हाला प्रक्रिया फी द्यावी लागेल.  पुढे, कुठे अर्ज करायचा यानुसार प्रत्येक देशासाठी कागदपत्रांची आवश्यकता वेगळी असते.  त्यामुळे या प्रमाणपत्रासाठी अर्ज करण्यासाठी भारतीय दूतावासाकडे जाण्यापूर्वी अधिकृत पोर्टल बघा. 

पासपोर्ट हरवणे ही एक अनपेक्षित परिस्थिती आहे आणि प्रवास करताना यामुळे गैरसोय होऊ शकते.  मात्र, तुम्हाला अशा परिस्थितींचा सामना करावा लागल्यास सहजपणे त्रास टाळण्यासाठी हे वर नमूद केलेले पॉइंटर्स लक्षात ठेवा.