भांडवली मालमत्तेमध्ये म्युच्युअल फंड, रिअल इस्टेट इत्यादी उत्पादनांमध्ये गुंतवणूक समाविष्ट असते आणि भांडवली नफा म्हणजे त्या भांडवली मालमत्तांची विक्री केल्यानंतर तुम्ही कमावलेला नफा. तुम्ही कमावलेल्या नफ्याचे उत्पन्न म्हणून वर्गीकरण केले जाते आणि म्हणूनच, ज्या वर्षी भांडवली मालमत्तेचा तो व्यवहार होतो त्या वर्षी तुम्ही त्या रकमेसाठी कर भरण्यास जबाबदार आहात. याशिवाय, घरांच्या विक्रीतून होणारा भांडवली नफा हा अल्पकालीन किंवा दीर्घकालीन असू शकतो.

तुम्हाला गृहनिर्माण मालमत्तेच्या विक्रीतून मिळणाऱ्या भांडवली नफ्यावर कर मोजण्यात स्वारस्य आहे का? जर होय, तर वाचन सुरू ठेवा.

1. अल्पकालीन भांडवली नफा

जेव्हा तुम्ही तुमचे घर खरेदी केल्यापासून दोन वर्षांच्या आत विकता तेव्हा हे लागू होते, ते घर विकून होणारा नफा हा अल्पकालीन भांडवली नफा असतो. आधी सांगितल्याप्रमाणे, हा नफा तुमची मिळकत मानला जातो आणि आयकर दर स्लॅबनुसार कर आकारला जाईल - 30%, 20% आणि 10%.

घराच्या अंतिम विक्री किमतीतून खालील खर्चाची बेरीज वजा करून त्याची गणना केली जाते:

• घर सुधारणा खर्च
• हस्तांतरणाची किंमत
• घराच्या संपादनाची किंमत

सूत्र आहे, अल्पकालीन भांडवली नफा = एकूण मूल्याचा विचार – (सुधारणेची किंमत + हस्तांतरणाची किंमत + संपादनाची किंमत).

या सूत्राचा वापर करून, गृहनिर्माण मालमत्तेच्या विक्रीतून अल्पकालीन भांडवली नफ्याची गणना कशी करायची हे जाणून घेण्यासाठी एक उदाहरण पाहू:

श्री अमर यांनी २७ जून २०१३ रोजी ५० लाखांचे घर विकत घेतले. ऑगस्ट 2015 मध्ये त्यांनी ते घर 65 लाख रुपयांना विकले. ब्रोकरेजची किंमत ₹70,000 होती आणि त्याने घर सुधारण्यासाठी ₹1.3 लाख खर्च केले. अशा प्रकारे, अल्प-मुदतीच्या भांडवली नफ्याची गणना खालीलप्रमाणे आहे:

• पायरी 1: घराच्या निव्वळ मूल्याची गणना करा

हे कमिशन खर्च, ब्रोकरेज इत्यादी घरांच्या मालमत्तेच्या वास्तविक विक्री किंमतीतून वजा करून केले जाते.

• पायरी 2: गृहनिर्माण मालमत्तेशी संबंधित इतर खर्च तपासा

यामध्ये मालमत्तेच्या हस्तांतरणासाठी झालेला खर्च, संपादन खर्च आणि घर सुधारणा खर्च यांचा समावेश असेल.

• पायरी 3: उल्लेखित फॉर्म्युलासह अल्पकालीन भांडवली नफ्याची गणना करा

2. दीर्घकालीन भांडवली नफा

जेव्हा तुम्ही तुमचे घर खरेदी केल्यापासून दोन वर्षांनी विकता तेव्हा हा भांडवली नफा लागू होतो. ते घर विकून होणारा नफा दीर्घकालीन भांडवली नफ्यामध्ये वर्गीकृत केला जातो. इंडेक्सेशन फॅक्टर लक्षात घेऊन नफा 20% कर दर आकर्षित करतो. तथापि, अल्प-मुदतीच्या भांडवली नफ्यापेक्षा तुम्ही कर सवलतींचा दावा करू शकता.

घराच्या अंतिम विक्री किमतीतून खालील खर्चाची बेरीज वजा करून त्याची गणना केली जाते –

• संपादनाची अनुक्रमित किंमत
• अनुक्रमित घर सुधारणा खर्च
• हस्तांतरणाची किंमत

दीर्घकालीन भांडवली नफा = मिळालेल्या मोबदल्याचे एकूण मूल्य / जमा - (अधिग्रहणाची अनुक्रमित किंमत + अनुक्रमित घर सुधारणा खर्च + हस्तांतरणाची किंमत)

तुम्ही ज्या वर्षाचे घर विकले त्या वर्षाच्या महागाई निर्देशांकाला तुम्ही ते घर खरेदी केलेल्या वर्षाच्या CII द्वारे विभाजित करून तुम्ही या इंडेक्सेशन फॅक्टरची गणना करू शकता. आता, अनुक्रमित अधिग्रहण खर्च मिळविण्यासाठी या इंडेक्सेशन घटकासह घराच्या प्रारंभिक खरेदी खर्चाचा गुणाकार करा.

या सूत्राचा वापर करून घराच्या मालमत्तेवर दीर्घकालीन भांडवली नफ्याची गणना कशी करायची हे एका साध्या उदाहरणासह समजून घेऊ.

श्री Y यांनी 20 जानेवारी 2010 रोजी ₹ 45 लाखांचे घर विकत घेतले. ऑगस्ट 2015 मध्ये त्यांनी ते घर 95 लाख रुपयांना विकले. ब्रोकरेजची किंमत ₹1 लाख होती आणि घराच्या सुधारणेची किंमत ₹5 लाख होती. म्हणून, दीर्घकालीन भांडवली नफ्याची गणना खालीलप्रमाणे आहे:

• पायरी 1: इंडेक्सेशन फॅक्टरची गणना करा

खरेदी वर्ष (2010) चे CII 167 होते, आणि ते विक्री वर्षात (2015) 254 होते. म्हणून, 254 ला 167 ने विभाजित केल्यावर, इंडेक्सेशन फॅक्टर 1.5209 च्या बरोबरीचा होतो

• पायरी 2: संपादनाच्या अनुक्रमित खर्चाचे मूल्यांकन करा

घराची खरेदी किंमत ₹45 लाख 1.5209 च्या इंडेक्सेशन फॅक्टरने गुणाकार करा, त्यानंतर, अधिग्रहणाची अनुक्रमित किंमत = ₹45 लाख*1.5209 = ₹68.44 लाख

• पायरी 3: अनुक्रमित घर सुधारणा खर्च निश्चित करा

1.52 च्या इंडेक्सेशन फॅक्टरसह ₹5 लाखांच्या गृह सुधारणा खर्चाचा गुणाकार करा. म्हणून अनुक्रमित गृह सुधारणा खर्च = ₹5 लाख*1.5209 = ₹7.6 लाख

• पायरी 4: दीर्घकालीन भांडवली नफ्याची गणना करा