तुमच्या कानावर कधी फॉर्म 16A किंवा टीडीएस असे शब्द आलेत? या फॉर्ममध्ये सॅलरी वगळता इतर सर्व पेमेंटवर डीडक्ट केलेल्या आणि डिपॉझिट केलेल्या टीडीएस अमाऊंटचे डिटेल्स आहेत.

टॅक्सेबल इन्कम असलेल्या प्रत्येक करदात्याने त्याचे इन्कमचे स्रोत भारतीय इन्कम टॅक्स ऑथोरिटीकडे उघड करणे बंधनकारक आहे.

त्यामुळे फॉर्म 16A शी लिंक केलेले व्हेरिएबल्स नीट समजून घेणे गरजेचे आहे.

फॉर्म 16A कसा डाउनलोड करायचा, त्याचे कंपोनंट्स आणि ते फाइल करण्याचा योग्य मार्ग हे जाणून घेण्यासाठी खाली स्क्रोल करा.

टीडीएस सर्टिफिकेटसाठी डीडक्टर (एम्प्लॉयर व्यतिरिक्त) फॉर्म 16A जारी करतो, जे पेमेंटचे स्वरूप, टीडीएसची रक्कम आणि IT डिपार्टमेंटकडे डिपॉझिट केलेले टीडीएस पेमेंट यासंबंधी जारी केलेले एक कॉर्टरली स्टेटमेंट आहे. यामध्ये ब्रोकरेज, इंटरेस्ट, प्रोफेशनल फी, कॉन्ट्रॅच्युअल पेमेंट, रेंट इ. चा समावेश आहे. या सर्टिफिकेटमध्ये टीडीएस डिडक्शन आणि संबंधित पेमेंटचे डिटेल्स असतात.

फॉर्म 16 च्या विपरीत, जो सॅलरीच्या स्ट्रक्चरशी संबंधित आहे, इन्कम टॅक्सचा फॉर्म 16A पुढील घटकांवरून टीडीएसशी संबंधित आहे -

• बिझनेस किंवा व्यवसायातील पावती
• मालमत्ता किंवा भाडे देत असल्याची रेंटल पावती
• कॅपिटल अ‍ॅसेट्समधून विक्रीची रक्कम
• अतिरिक्त स्रोत.

स्त्रोतावर डीडक्ट केलेला टॅक्स आणि स्त्रोतावर गोळा केलेला टॅक्स हे रेवेन्यू कलेक्शनसंबंधी दोन गरजेचे घटक आहेत. हे घटक कमावलेल्या इन्कमवर टॅक्स पेमेंटचा सोयीस्कर मार्ग सुलभ करतात. फॉर्म 16A चा अर्थ

इन्कम टॅक्स अ‍ॅक्ट 1961 ने करदात्याला (डीडक्टी) केलेल्या सर्व नॉन-सॅलरी पेमेंटवर टीडीएस डिडक्शन करणे मॅनडेट केले आहे जर त्याचे/तिचे वार्षिक टॅक्सेबल इन्कम फायनान्शिअल इयरमध्ये किमान थ्रेशहोल्ड लिमिटपेक्षा जास्त असेल.

[स्रोत]

डीडक्ट केलेली रकम केंद्र सरकारच्या तिजोरीत टीडीएस म्हणून डिपॉझिट केली जाते. आयटीआर फॉर्म 16A काय आहे हे समजून घेण्यासाठी, तुम्हाला प्रथम त्याचा मूळ उद्देश माहिती असणे आवश्यक आहे.

एखाद्या व्यक्तीला फॉर्म 16A डाउनलोड करणे आवश्यक आहे जेव्हा -

• निवडलेल्या वर्षासाठी इन्कम टॅक्स रिटर्न फाइल करण्याचा निर्णय घेतला जातो.
• जर एखाद्या व्यक्तीकडे नियमित सॅलरीव्यतिरिक्त अतिरिक्त इन्कमचा स्रोत असेल तर टॅक्स डीडक्ट (टीडीएस) केला जातो.
• जेव्हा एखादी व्यक्ती लेंडिंग इन्स्टिट्यूशन्स आणि फायनान्शिअल बॉडीजकडे लोनसाठी अर्ज करते. हा फॉर्म दस्तऐवजीकरण प्रक्रियेचा एक भाग आहे.

हे सर्टिफिकेट टॅक्स पेमेंट आणि लोन प्रयत्नांमध्ये महत्त्वाची भूमिका बजावत असल्याने, तुम्ही फॉर्म 16A कसा डाउनलोड करायचा हे शिकले पाहिजे.

त्‍याच्‍या स्टेप समजण्‍यापूर्वी, आधी फॉर्ममधील कंपोनंट्स नीट समजून घेऊया

[स्रोत]

फॉर्म 16A मध्ये खालील डिटेल्सचा समावेश आहे-

• टॅक्सपेअरचे नाव आणि पत्ता.
• हे पेमेंट रिसिव्ह करणाऱ्या व्यक्तीचे डिटेल्स.
• डीडक्टी आणि डीडक्टरचे पॅन आणि टॅन क्रमांक.
• डीडक्टीला दिलेली रक्कम.
• इन्कम टॅक्स डिपार्टमेंटला टीडीएस म्हणून भरलेली रक्कम. हे डीडक्टीच्या इन्कमवर कॅलक्युलेट केले जाते. ते टक्केवारीच्या स्वरूपात दर्शविले आहे.

आता ही प्रक्रिया अधिक सुलभ करण्यासाठी ट्रेसेस वरून फॉर्म 16A कसा डाउनलोड करायचा ते बघुया.

[स्रोत]

• अधिकृत ट्रेसेस वेबसाइटला भेट द्या आणि "डीडक्टर" आणि "टॅक्सपेअर" पर्यायांमधून सिलेक्ट करा
• युझर आयडी, पासवर्ड, टॅन किंवा पॅन आणि कॅप्चा कोडसह लॉगिन करा.
• डाउनलोड्समधून फॉर्म 16A वर रिडायरेक्ट करा.
• डाउनलोड आणि प्रोसिड करण्यासाठी टीडीएस सर्टिफिकेट आवश्यक आहे त्यासाठी पॅन आणि फायनान्शिअल इयर निवडा. डीडक्टर पॅन पर्याय शोधून देखील फॉर्म 16A ची विनंती करू शकतो.
• रिडायरेक्ट पेज TRACES द्वारे साठवलेले टॅक्सपेअरचे डिटेल्स दर्शवेल. हे डेटा फॉर्म 16A वर प्रिंट केलेले आहेत.
• प्रोसिडसाठी सबमिट पर्यायावर क्लिक करा.

• डिजिटल सही आणि DSC पर्यायासह
  • DSC वापरून KYC वैधतेसाठी फॉर्म प्रकार, फायनान्शिअल इयर आणि कॉर्टर निवडा
  • वैध DSC पर्यायावर क्लिक करा आणि साइन इन करण्यासाठी एंटर करा
  • रिडायरेक्ट पेजवर, फाइल केलेल्या TDS रिटर्नचा टोकन क्रमांक एंटर करा
  • संबंधित चालान पर्यायाच्या चेकबॉक्सवर क्लिक करा आणि त्याचे डिटेल्स जसे की अनुक्रमांक, टॅक्स डिपॉझिटची तारीख, BSR कोड इ. एंटर करा.
  • पॅन डिटेल्स एंटर करा आणि प्रोसिडवर क्लिक करा
  • डिजिटल सहीशिवाय:
  • फायनान्शिअल इयरसाठी फाइल केलेल्या रिटर्नचा ऑथेंटिकेशन कोड आणि टीडीएस टोकन क्रमांक एंटर करा.
  • वैध DSC पर्यायावर क्लिक करा आणि साइन इन करण्यासाठी पासवर्ड एंटर करा
  • रिडायरेक्ट करण्यात आलेल्या पेजवर, फाइल केलेल्या TDS रिटर्नचा टोकन क्रमांक एंटर करा
  • संबंधित चालान पर्यायाच्या चेकबॉक्सवर क्लिक करा आणि त्याचे डिटेल्स जसे की अनुक्रमांक, टॅक्स डिपॉझिटची तारीख, BSR कोड इ. एंटर करा.
  • पॅन डिटेल्स एंटर करा आणि प्रोसिडवर क्लिक करा
• वरील स्टेप पूर्ण केल्यानंतर, एक सक्सेस पेज दिसेल. याव्यतिरिक्त, फॉर्म 16A साठी जनरेट केलेले दोन युनिक रिक्वेस्ट क्रमांक शोधू शकता. तुम्ही ही फाइल डाउनलोड टॅबवरून डाउनलोड करू शकता.

आता तुम्ही फॉर्म 16A ऑनलाइन कसा जनरेट करायचा हे शिकलात, तर पुढे फॉर्म सहजतेने भरण्यासाठीच्या स्टेप्सही जाणून घ्या

[स्रोत]

सॅलरीसाठी फॉर्म 16A कसा भरायचा ते येथे उदाहरण किंवा फोटोसह आहे.

• प्रथम फॉर्म 16A डाउनलोड करून ही प्रक्रिया सुरू करा.
• डीडक्टरचे नाव आणि पत्ता एंटर करा
• डीडक्टरचे टॅन आणि पॅन डिटेल्स भरा.
• कॉन्ट्रॅच्युअल टाइप, पेमेंटचे स्वरूप, व्यवसायाचे डिटेल्स इत्यादीसारखे मूलभूत डिटेल्स एंटर करा.
• तसेच, चार एक्नॉलेजमेंट नंबर्स एंटर करा.
• पेमेंट्स संबंधित कोणताही कोड द्या.
• ज्याचा टीडीएस डीडक्ट केला आहे त्याचे नाव, पत्ता आणि पॅन डिटेल्स.
• हवे ते फायनान्शिअल इयर भरा.
• याव्यतिरिक्त, टीडीएस रक्कम आणि डिडक्शन डिटेल्स भरणे गरजेचे आहे.

या स्टेप्स फॉलो केल्याने फॉर्म 16A सह आयटीआर कसा फाइल करायचा यासंबंधी तुमचा गोंधळ दूर होईल. जर गोंधळ होत असेल, तर तुम्ही थर्ड पार्टी वेबसाइट्सना मदत करण्यास सांगू शकता.

टीडीएस फाइल केल्यानंतर, तुम्ही नमूद केलेल्या स्टेप्स फॉलो करून स्टेटस चेक करू शकता.

स्टेप 1: TSD स्टेटस चेक करण्यासाठी TRACES वेबसाइट पेजला भेट द्या.

स्टेप 2: टॅक्सपेअरसाठी कॅप्चा कोड, डीडक्टरचा टॅन आणि पॅन एंटर करा आणि प्रोसिडवर क्लिक करा

स्टेप 3: स्टेटमेंट/पेमेंट टॅबमधून स्टेटमेंट स्टेटस पर्याय निवडा

स्टेप 4: वैध पर्याय निवडा

स्टेप 5: तुम्ही खालीलपैकी कोणताही पर्याय वापरून टीडीएस/TCS रिटर्नचे स्टेटस चेक करू शकता-

• एंटर करा, फायनान्शिअल इयर, फॉर्म टाइप आणि कॉर्टर.
• फाइल केलेल्या टीडीएस स्टेटमेंटचा टोकन क्रमांक एंटर करा आणि व्हू स्टेटमेंट स्टेटस पर्यायावर क्लिक करा.

हे काही बेसिक घटक आहेत जे फॉर्म 16A डाउनलोड करण्याचा विचार करत असलेल्या व्यक्तींना माहित असणे आवश्यक आहे.

फाइल करण्याच्या स्टेप्सची आणि त्याचे स्टेटस चेक करणे याबाबत सर्व माहिती असल्यास याची संपूर्ण प्रक्रिया सुव्यवस्थित होते. तसेच, टीडीएस फॉर्म 16A चा क्लेम कसा करायचा हे जाणून घेतल्याने वेळेवर टॅक्स पेमेंट करता येईल आणि दंड टाळण्यास मदत होईल.

[स्रोत]