इन्कम टॅक्स कायदा, 1961 चे काही सेक्शन आहेत, जे कर लादण्यापूर्वी एकूण उत्पन्नातून डीडक्शन्स करण्यास परवानगी देतात. वेगळ्या दिव्यांग व्यक्तीच्या वैद्यकीय उपचारांसाठी वापरण्यात येणारा खर्च पाहता डीडक्शन्स उपलब्ध आहे. असे एक सेक्शन इन्कम टॅक्स कायद्याचे 80DD आहे. याबद्दल अधिक जाणून घेऊ इच्छिता? वाचत रहा!

इन्कम टॅक्स कायदा, 1961 चे सेक्शन 80DD दिव्यांग व्यक्तीच्या वैद्यकीय खर्चाच्या डीडक्शन्सवर लक्ष केंद्रित करते. या विभागात दिव्यांग व्यक्तीसाठी खरेदी केलेल्या विमा योजनेसाठी प्रीमियम पेमेंट देखील समाविष्ट आहे.

सेक्शन 80DD- अंतर्गत कर डीडक्शन्सचा दावा करण्यासाठी पात्र व्यक्ती किंवा गटांची यादी खालीलप्रमाणे आहे.

• भारतातील एक रहिवासी जो दिव्यांग अवलंबितांच्या वैद्यकीय खर्चाचे व्यवस्थापन करतो.
• कोणतेही हिंदू अविभक्त कुटुंब (HUF) जे वेगवेगळ्या दिव्यांगांच्या वैद्यकीय खर्च, प्रशिक्षण किंवा पुनर्वसन खर्चाचे व्यवस्थापन करते. 

[स्रोत]

सेक्शन 80DD अंतर्गत उपलब्ध डीडक्शन्स दिव्यांगतेच्या स्वरूपावर अवलंबून असते. यात पुढील समाविष्ट आहे-

• दिव्यांग असलेल्या अवलंबित व्यक्तीसाठी ₹75,000 पर्यंत कर डीडक्शन्स उपलब्ध आहे (40% पेक्षा जास्त परंतु 80% पेक्षा कमी). 
• गंभीर दिव्यांग (80% किंवा अधिक) असलेल्या अवलंबित व्यक्तीसाठी ₹1,25,000 पर्यंत कर डीडक्शन्स उपलब्ध आहे. ही कमाल 80DD मर्यादा आहे ज्यावर दावा करू शकतो. 

ही डीडक्शन्स खालील खर्चांवर लागू आहे:

• शुश्रुषा, दिव्यांगांवर अवलंबून असलेल्या व्यक्तीचे पुनर्वसन यासारख्या वैद्यकीय उपचारांचा खर्च
• लाइफ इन्शुरन्स कॉर्पोरेशन लिमिटेड किंवा इतर कोणत्याही विमा कंपनीला विशिष्ट विमा पॉलिसी किंवा दिव्यांग अवलंबितांची काळजी घेण्यासाठी योजना खरेदी करण्यासाठी दिलेली रक्कम 

दिव्यांग असल्याची व्याख्या ही दिव्यांग व्यक्ती (समान संधी, हक्कांचे संरक्षण आणि पूर्ण सहभाग) अधिनियम, 1995 च्या सेक्शन 2 च्या खंड (i) मध्ये नमूद केली आहे. यात ऑटिझम, सेरेब्रल पाल्सी आणि एकाधिक अपंगत्व असलेल्या व्यक्तींचा समावेश आहे (अधिकृत वैद्यकीय प्राधिकरणाद्वारे प्रमाणित) ज्यांना दिव्यांग मानले जाते. मात्र, कर डीडक्शन्सचा दावा करण्यासाठी किमान 40% अपंगत्व असणे आवश्यक आहे.

दुसरीकडे, आश्रित (सेक्शन 80DD अंतर्गत) म्हणजे जोडीदार, मुले, पालक, भावंडे, HUF चे सदस्य.

एकत्रितपणे, दिव्यांग अवलंबित कोणत्याही व्यक्तीचा संदर्भ घेतात (पती / पत्नी, मुले, पालक, भावंडे, HUF चे सदस्य) ज्यांना 40% अपंगत्व आहे (अधिकृत वैद्यकीय प्राधिकरणाद्वारे प्रमाणित).

टीप: इन्कम टॅक्स कायद्याच्या सेक्शन 80DD अंतर्गत डीडक्शन्स करदात्याच्या दिव्यांग अवलंबितांसाठी उपलब्ध आहे, करदात्यासाठी नाही.

अपंगत्वाची व्याख्या व्यक्तींना स्पष्ट असल्याने, सेक्शन 80DD अंतर्गत येणाऱ्या अपंगत्वाचे विविध स्वरूप जाणून घेऊया. या सेक्शनांतर्गत, इन्कम टॅक्स कायद्याच्या सेक्शन 80DD अंतर्गत खालील प्रकारचे अपंगत्व आणि गंभीर अपंगत्वाचा विचार केला जातो. 

[स्रोत]

• अंधत्व
• श्रवणदोष
• ऑटिझम
• मतीमंद
• लोकोमोटर अक्षमता
• कमी दृष्टी
• मानसिक आजार
• सेरेब्रल पाल्सी
• कुष्ठरोग 

[स्रोत]

सेक्शन 80DD डीडक्शन्सचा दावा करण्यास इच्छुक असलेल्या व्यक्तींनी कर डीडक्शन्सचा दावा करताना वैद्यकीय प्रमाणपत्र (अधिकृत वैद्यकीय प्राधिकरणाद्वारे जारी केलेले) सादर करणे आवश्यक आहे. पुढे, त्यांना फॉर्म 10-1A, ITR कागदपत्रे, सेल्फ डिक्लेरेशन आणि इतर आवश्यक कागदपत्रे प्रदान करावी लागतील.

अपंग अवलंबितांसाठी वैद्यकीय प्रमाणपत्र कुठे मिळू शकते याबद्दल प्रश्न पडलाय?

खालील व्यक्तींकडून दिव्यांग आश्रितांसाठी वैद्यकीय प्रमाणपत्र घेऊ शकतात -

• मुख्य वैद्यकीय अधिकारी (CMO) किंवा सरकारी रुग्णालयाचे सिव्हिल सर्जन.
• न्यूरोलॉजीमध्ये डॉक्टर ऑफ मेडिसिन (MD) पदवी असलेले न्यूरोलॉजिस्ट.
• न्यूरोलॉजिस्टमध्ये एमडीची समकक्ष पदवी धारण असलेले बालरोग न्यूरोलॉजिस्ट (जर ते मूल असेल तर). 

[स्रोत]

वर नमूद केलेला भाग सेक्शन 80DD अंतर्गत डीडक्शन्सविषयी सर्वसमावेशक कल्पना देतो. हे तपशील वाचा आणि या सेक्शनांतर्गत कर डीडक्शन्ससाठी अर्ज करा. लक्षात ठेवा, अपंगत्व असलेल्या व्यक्तींना 80U अंतर्गत डीडक्शन्स लागू होते; दुसरीकडे, 80DD करदात्यांना लागू होतो जे दिव्यांग अवलंबितांच्या देखभालीची जबाबदारी घेतात. त्यामुळे, एकाच वेळी या दोन्ही सेक्शनांतर्गत कर डीडक्शन्ससाठी दावा करू शकत नाही.