ज्यांना ठराविक कालखंडात संपत्ती मिळवायची आहे त्यांच्यासाठी इक्विटी शेअर्समध्ये इन्वेस्टींग करणे नेहमीच फायदेशीर असते. ही मागणी कायम ठेवण्यासाठी केंद्र सरकारने राजीव गांधी इक्विटी सेविंग स्कीम सुरू केली आहे.

ही स्कीम इक्विटी मार्केटमध्ये इन्वेस्ट करणाऱ्या व्यक्तींना प्रलोभन देते. याव्यतिरिक्त, हे इव्हेस्टर्सना टॅक्सवर लक्षणीय बचत करण्यास आणि भारताच्या देशांतर्गत कॅपिटल मार्केटमध्ये योगदान देण्यास मदत करते.

या स्कीमबद्दल आणि त्याच्या एक्झेम्पशन्सबद्दल अधिक जाणून घेण्यासाठी वाचत रहा.

सेक्शन 80CCG इन्वेस्टमेंटवर टॅक्स एक्झेम्पशन्स देऊन इक्विटी मार्केट इन्वेस्टर्सना मदत करते. ज्या व्यक्ती 3 वर्षांच्या लॉक-इन कालखंडासह त्यांचा निधी इक्विटी मार्केटमध्ये इन्वेस्ट करतात ते या स्कीमसाठी पात्र आहेत.

2012 च्या फायनान्स अ‍ॅक्टमध्ये सादर केली गेलेल्या राजीव गांधी इक्विटी सेव्हिंग स्कीमचे उद्दिष्ट सिक्युरिटीज मार्केटमधील इन्वेस्टमेंटला चालना देणे आहे. हे एक्झिस्टिंग आणि नवीन अशा दोन्ही इन्वेस्टर्सना इक्विटी मार्केटमध्ये फायनान्सिंग करण्याचा प्रयत्न करण्यास प्रोत्साहित करते.

या स्कीमद्वारे, केंद्र सरकारचे भारतीयांच्या सामाजिक-आर्थिक पद्धतींमध्ये वाढ करण्याचे लक्ष्य आहे. उदाहरणार्थ, सेव्हिंग करण्याची पद्धत, इन्वेस्टर्सचा बेस वाढवणे, कॅपिटल मार्केटला फिक्स्ड इन्वेस्टर्सच्या पलीकडे चालना देणे, तरुणांमध्ये इक्विटी ट्रेडिंगला प्रोत्साहन देणे इ.

मात्र, 80CCG अंतर्गत इन्वेस्टमेंटचे फायदे मिळविण्यासाठी, व्यक्तींना पात्रता निकषांमध्ये खरे उतरावे लागेल.

80CCG अंतर्गत बेनिफिट्स क्लेम करण्यासाठी अ‍ॅप्लीकेंटनी केंद्र सरकारने निश्चित केलेले विशिष्ट निकष पूर्ण करणे आवश्यक आहे.

• सेक्शन 80CCG अंतर्गत बेनिफिट्स फर्स्ट टाइम इन्वेस्टर्ससाठी लागू आहेत.
• आर्थिक वर्षात करदात्याचे एकूण इन्कम रु. 12 लाखांपेक्षा जास्त नसावे.
• केवळ विशिष्ट प्रकारच्या इन्वेस्टमेंट फायद्यांसाठी पात्र ठरू शकतात.
• इक्विटी-आधारित फंडअंतर्गत केलेली इन्वेस्टमेंट इक्विटी शेअर्समध्ये सूचीबद्ध असावी.
• स्टॉक्स BSE 100 किंवा CNX 100 च्या अंतर्गत रजिस्टर्ड असावे. सार्वजनिक उपक्रमही या स्कीमअंतर्गत पात्र ठरतात.
• म्युच्युअल फंड्स आणि इटीएफ इन्वेस्टर्स या स्कीमसाठी अर्ज करू शकतात.
• यासाठी डीमॅट अकाऊंट असणे आवश्यक आहे.
• 80CCG अंतर्गत इन्वेस्टमेंटच्या 25% डिडक्शन उपलब्ध आहे, मात्र, रु. 25000पर्यंत जास्तीत जास्तचे डिडक्शन उपलब्ध आहे.
• या इन्वेस्टमेंटचा लॉक-इन कालखंड किमान तीन वर्षांचा असावा.

पात्रता असलेल्या उमेदवारांनी सेक्शन 80CCG अंतर्गत उपलब्ध डिडक्शन तपासले पाहिजे. अशाने याची संकल्पना अधिक चांगल्या प्रकारे समजण्यास मदत होईल.

फर्स्ट टाइम इक्विटी मार्केट इन्व्हेस्टर्स सेक्शन 80CCG अंतर्गत टॅक्स एक्झेम्पशन्स क्लेम करू शकतात. डीमॅट अकाऊंट असलेल्या व्यक्ती ज्यांनी डेरिव्हेटिव्ह व्यवहारांमध्ये इन्वेस्ट केलेले नाही त्यांना आदर्शपणे त्यांच्या इन्वेस्टमेंटवर 50% डिडक्शन मिळू शकते.

80CCG इन्वेस्टमेंट स्कीमअंतर्गत फायद्याचे प्रमाण वाढवण्यासाठी, तुम्हाला पात्रता असलेले इन्वेस्टमेंट माहित असणे आवश्यक आहे.

सेक्शन 80CCG अंतर्गत तुम्ही खालील इन्वेस्टमेंटसाठी डिडक्शनचा क्लेम करू शकता.

• महारत्न, नवरत्न किंवा मिनीरत्न यांचे शेअर्स खरेदी करणे
• इटीएफ युनिट्स
• CNX 100 युनिट्स
• BSF 100 युनिट्स
• म्युच्युअल फंड स्कीम्स (इक्विटी-आधारित)

80CCG अंतर्गत डिडक्शनसाठी अ‍ॅप्लीकेबल इन्वेस्टमेंट तपासण्याव्यतिरिक्त, बेनिफिट्स क्लेम कसे करायचे याचा देखील अभ्यास केला पाहिजे.

इक्विटी शेअर्समध्ये इन्वेस्ट करण्यासाठी तुम्हाला डीमॅट अकाऊंट उघडावे लागते. त्यानंतर, ते RGESS स्कीमअंतर्गत डिडक्शनचा क्लेम करण्यासाठी नमूद केलेले स्टेप्स फॉलो करू शकता.

• स्टेप 1: डीमॅट अकाऊंट उघडा.
• स्टेप 2: DP ला फॉर्म A मध्ये एक डिक्लेरेशन सबमिट करून RGESS अंतर्गत हे अकाऊंट डेजिग्नेट करा.
• स्टेप 3: आता इन्वेस्टींग सुरू करू शकता.

डीमॅट अकाऊंटद्वारे विकत घेतलेल्या सिक्युरिटीज पहिल्या वर्षात लॉक होतात हे व्यक्तींना माहित असले पाहिजे. मात्र, लॉक-इन कालखंडात इन्वेस्टर्सना हे शेअर्स विकण्याची परवानगी नाही.

लॉक-इन कालखंड पूर्ण झाल्यानंतर, या सिक्युरिटीजचे ट्रेडिंग सुरू करू शकता.

व्यक्तींना हे माहित असले पाहिजे की 80CCG डिडक्शन लिमिट 25000 रुपयांपर्यंत आहे. म्हणून, वर नमूद केलेल्या रकमेपेक्षा कोणतीही गोष्ट सेक्शन 80CCG अंतर्गत डीडक्ट करता येणार नाही.

उदाहरणार्थ, एखादी व्यक्ती इक्विटी स्कीममध्ये रु.50,000 इन्वेस्ट करते. फर्स्ट टाइम इन्वेस्टर असल्याने, तो/ती 50% पर्यंत टॅक्समध्ये एक्झेम्पशन्स क्लेम करण्यास पात्र आहे जे रु. 25,000 पर्यंत आहे. आता सेक्शन 80CCG अंतर्गत अ‍ॅप्लीकेबल टॅक्स आकारणी टॅक्सेबल रक्कम रु. 25,000 ने कमी होते.

राजीव गांधी इक्विटी सेव्हिंग स्कीम आणि अ‍ॅप्लीकेबल होणार्‍या डिडक्शनवरील ही संबंधित माहिती आहे.

मात्र, तुम्ही हे जाणून घेतले पाहिजे की एप्रिल 2017 पासून ही स्कीम टप्प्याटप्प्याने बंद करण्यात आली आहे. 2017-2018 मध्ये केलेली इन्वेस्टमेंट या स्कीमच्या फायद्यांसाठी पात्र आहे.

[स्रोत]