इन्कम टॅक्स कायदा 1961 चे सेक्शन 43b विविध पेमेंटशी संबंधित आहे आणि टॅक्सपेअर ज्या वर्षी ते भरले गेले त्याच टॅक्स निर्धारण वर्षात एक्सपेन्स म्हणून क्लेम करू शकतात असे निर्देश देतात. सोप्या शब्दांत सांगायचे तर, टॅक्सपेअर्सना या सेक्शनतर्गत वैधानिक खर्चाचा क्लेम करण्याची परवानगी केवळ पेमेंटच्या वर्षातच आहे, ती जमा होण्याच्या वर्षात नाही.

पुढील भागात इन्कम टॅक्स रिटर्नच्या सेक्शन 43B अंतर्गत पेमेंटचे डिफ्रंट प्रकार आणि अपवाद समजून घेतले जातील.

इन्कम टॅक्स अॅक्टच्या सेक्शन 43B अन्वये पीजीबीपी (बिझिनेस किंवा व्यवसायाचा प्रॉफिट आणि गेन्स) या शीर्षकाखाली खर्चाचे मूल्यमापन करताना टॅक्सपेअर केवळ ज्या वर्षी भरले त्याच वर्षात क्लेम करू शकतात. हे टॅक्सपेअर्सद्वारे पेमेंटच्या विशिष्ट पद्धतींशी संबंधित आहे आणि त्यांना त्याच मूल्यांकन वर्षात एक्सपेन्स म्हणून पेमेंटचा क्लेम करण्याचे निर्देश देते आणि ज्या वर्षी एक्सपेन्स केला गेला त्या वर्षी नाही.

[स्रोत]

कॉम्प्रिहेन्सिव्ह आकलनासाठी येथे एक उदाहरण आहे.

समजा एखाद्या लॉजिस्टिक्स फर्मचे मालक मिस्टर ए यांनी ऑगस्ट 2022 मध्ये कुरिअर सेवेसाठी एक मोटारसायकल खरेदी केली. ही खरेदी मार्च 2023 मध्ये प्रत्यक्ष एक्सपेन्स किंवा पेमेंटच्या अधीन आहे. मिस्टर ए आयटीआर भरताना पुरावा म्हणून मार्च 2023 रोजी संपलेल्या वर्षासाठी डीडक्शनचा क्लेम दाखल करू शकतात. जर मिस्टर ए ने ऑक्टोबर 2022 मध्ये रक्कम भरली असेल तर ही डीडक्शन मार्च 2023 रोजी संपणाऱ्या वर्षासाठी उपलब्ध असेल.

[स्रोत]

सेक्शन 43b अंतर्गत पेमेंटची विस्तृत श्रेणी आहे जिथे तरतुदी लागू होतात. ते आहेत-

1. सरकारला टॅक्स पेमेंट्स

टॅक्सपेअर्सना लागू असलेल्या कोणत्याही अॅक्टतर्गत टॅक्स, शुल्क, उपकर किंवा फी म्हणून देय असलेली कोणतीही रक्कम पेमेंट करताना डीडक्शन म्हणून मंजूर केली जाते. यात कस्टम्स, जीएसटी किंवा इतर कोणत्याही प्रकारचे टॅक्स किंवा सेस यांचा समावेश आहे. शिवाय, या टॅक्सवर देय असलेले इंटरेस्ट डीडक्शनला पात्र आहे.

2. कर्मचाऱ्यांच्या हितासाठी योगदान फायदा

ग्रॅच्युइटी, प्रॉव्हिडंट फंड, रिटायरमेंट फंड यासारख्या कर्मचारी फायद्यांच्या फंडांना एम्प्लॉयरने ही रक्कम पे केली आहे.

3. कर्मचाऱ्यांना देय बोनस किंवा कमिशन

टॅक्सपेअर कर्मचाऱ्यांना त्यांच्या आर्थिक वर्षात प्रदान केलेल्या सेवांवर बोनस किंवा कमिशन देतात. शिवाय, ही रक्कम वास्तविक बोनस किंवा कमिशन असावी आणि शेअरहोल्डर म्हणून त्यांना देय डिवीडंट नसावा.

टीप: एजंट आणि मुख्य नातेसंबंधांतर्गत कोणतेही कमिशन देणे सेक्शन 43b चा भाग नाही.

4. लोन आणि अॅडव्हान्सवर देय इंटरेस्ट

कराराच्या अटी व शर्तीनुसार सार्वजनिक किंवा राज्य वित्तीय संस्था किंवा राज्य औद्योगिक इन्वेस्टमेंट संस्थांकडून घेतलेल्या विद्यमान लोन आणि इतर क्रेडिट उत्पादनांवरील इंटरेस्ट म्हणून देय रक्कम याचा संदर्भ आहे.

[स्रोत]

5. बँकेकडून घेतलेल्या कर्जावर देय इंटरेस्ट

करारानुसार अटी व शर्तीनुसार अनुसूचित बँकेकडून घेतलेल्या कर्जावर आणि अॅडव्हान्सवर इंटरेस्ट म्हणून कोणतीही देय असणारी रक्कम.

टीप: प्राथमिक कृषी क्रेडिट सोसायटी वगळता अनुसूचित बँक सहकारी किंवा प्राथमिक सहकारी कृषी व ग्रामीण विकास बँक असू शकते.

[स्रोत]

6. कर्मचाऱ्यांची लीव्ह एनकॅशमेंट

ही एम्प्लॉयरने कर्मचाऱ्याला त्यांच्या रजेची शिल्लक रक्कम कॅश करण्यासाठी दिलेली रक्कम आहे.

[स्रोत]

7. भारतीय रेल्वेला पेमेंट

टॅक्सपेअर्सनी भारतीय रेल्वेला भरलेली कोणतीही रक्कम पेमेंट देताना एक्सपेन्स म्हणून क्लेम केला जाऊ शकतो.

[स्रोत]

8. एमएसएमई (MSMEs) ला देय रक्कम

फायनान्स अॅक्ट 2023, मधील नवीन सुधारणांनुसार, एमएसएमई पेमेंटसाठी डीडक्शन पेमेंट तत्त्वावर मंजूर केली जाईल.

अक्रुअल-बेस्ड अकाउंटिंग सिस्टीमचा पर्याय निवडणारे टॅक्सपेअर इन्कम टॅक्स अॅक्टच्या सेक्शन 43B अंतर्गत डीडक्शनचा क्लेम करण्यास पात्र आहेत, परंतु काही स्थितींच्यानुसार. ते आहेत-

• टॅक्सपेअर्सने व्यापारी तत्त्वावर हिशेबाचे पुस्तक ठेवावे.
• इन्कम टॅक्स रिटर्न फाइल करण्याच्या देय तारखेपूर्वी किंवा त्यापूर्वी एक्सपेन्सचा भरणा अदा केला पाहिजे.
• इन्कम टॅक्स रिटर्न फाइल करताना टॅक्सपेअर्सला पेमेंटचे पुरावे सादर करावे लागतात. याशिवाय इन्कम टॅक्स रिटर्नच्या नव्या फॉर्मसोबत पुरावा परिशिष्ट म्हणून जोडण्याची परवानगी आहे. त्यामुळे टॅक्सपेअर्सने मूल्यमापन प्रोसेससाठी ते मूल्यमापन अधिकाऱ्याकडे सादर करणे आवश्यक आहे.

याशिवाय इन्कम टॅक्स अॅक्टच्या सेक्शन 43b अन्वये काही एक्सपेन्सना परवानगी नाही. ते आहेत-

• 'लोन व अॅडव्हान्सवरील देय इंटरेस्ट' आणि 'बँकेकडून घेतलेल्या लोनवरील देय इंटरेस्ट' या प्रमाणे निर्दिष्ट केलेला इंटरेस्ट प्रॉफिट्स, जर भरला नाही आणि त्याचे रूपांतर लोन किंवा अॅडव्हान्समध्ये केले नाही तर सेक्शन 43b अंतर्गत डीडक्शन दिले जात नाही. रूपांतरित लोन ज्या वर्षी भरले जाते त्याच वर्षी असे इंटरेस्टला परवानगी दिली जाते. हे अशा व्यक्तींसाठी लक्षात घेण्यासारखे आहे जे बिझिनेसेस किंवा व्यवसाय चालवतात आणि व्यापारी तत्त्वावर त्यांची बुक्स मेंटेन करतात.
• इन्कम टॅक्स अॅक्टच्या सेक्शन 43B अन्वये इंटरेस्ट लायबिलिटीझचे शेअर कॅपिटल मध्ये रूपांतर करण्यास मनाई आहे, हे नोट करणे आवश्यक आहे. टॅक्सपेअर्सनी हे देखील लक्षात घ्यावे की सेक्शन 43B इन्कम टॅक्स अॅक्टच्या सेक्शन 139 (1) अंतर्गत इन्कम टॅक्स रिटर्न सादर करण्याच्या देय तारखेस किंवा त्यापूर्वी केलेल्या योगदानाचा समावेश करत नाही.

याशिवाय इन्कम टॅक्स अॅक्टच्या सेक्शन 43B अन्वये मिळणाऱ्या सूट बाबत टॅक्सपेअर्सना सर्वंकष कल्पना असणे आवश्यक आहे. शिवाय टॅक्सवरील पैसे वाचवण्याचे मार्ग ही त्यांना माहीत असायला हवेत.

[स्रोत]