इन्कम टॅक्स ऐक्टचे सेक्शन 115 BAC
एचयूएफ आणि व्यक्ती आता आर्थिक वर्ष 2020-21 पासून नवीन टॅक्स प्रणाली निवडण्यास पात्र आहेत. या आर्थिक वर्षापासून पर्यायी नवीन टॅक्स प्रणालीअंतर्गत इन्कम टॅक्स भरण्याचा पर्याय निवडता येणार आहे. ही नवीन प्रणाली एचयूएफ आणि कमी टॅक्स रेट आणि सूट किंवा डीडक्शन्सची संख्या कमी असलेल्या व्यक्तींसाठी उपलब्ध आहे.
चला जाणून घेऊया इन्कम टॅक्स ऐक्टच्या सेक्शन 115 BAC शी संबंधित विविध महत्त्वाच्या बाबी.
इन्कम टॅक्स ऐक्टचे सेक्शन 115 BAC म्हणजे काय?
अर्थसंकल्प 2020 च्या भाषणा दरम्यान, भारताच्या अर्थमंत्र्यांनी इन्कम टॅक्स ऐक्ट, 1961 मध्ये नवीन सेक्शन 115 BAC समाविष्ट करण्याची घोषणा केली. इन्कम टॅक्स ऐक्टचे सेक्शन 115 BAC आर्थिक वर्ष 2020-21 पासून लागू होते आणि ते एचयूएफ आणि व्यक्तींसाठी नवीन आणि वैकल्पिक इन्कम टॅक्स प्रणालीशी संबंधित आहे.
नवीन प्रणाली 1 एप्रिल 2020 (आर्थिक वर्ष 2020-21) पासून मिळणाऱ्या इन्कमसाठी लागू आहे. हे एवाय 2021-22 शी संबंधित आहे.
नव्या प्रणालीचे एक महत्त्वाचे वैशिष्ट्य म्हणजे इन्कम टॅक्स स्लॅबच्या रेट्स मध्ये लक्षणीय कपात करण्यात आली आहे. तथापि, हे नवीन रेट सध्या अस्तित्वात असलेल्या किंवा जुन्या प्रणाली उपलब्ध असलेल्या काही महत्त्वपूर्ण डीडक्शन आणि सूटच्या एवजी येतात. सेक्शन 115 BAC कॅल्क्युलेटर टॅक्स कॅलक्युलेशनसाठी उपयुक्त ठरू शकते, परंतु लागू असलेल्या स्लॅब रेट्सची माहिती असणे आवश्यक आहे.
इन्कम टॅक्स ऐक्टच्या सेक्शन 115 BAC नुसार नवीन स्लॅब रेट काय आहेत?
वार्षिक इन्कम | नवीन इन्कम टॅक्स स्लॅब रेट |
---|---|
शून्य ते ₹2.5 लाख | पूर्ण सूट आहे |
₹2.5 लाखपेक्षा जास्त ते ₹5 लाखांपर्यंत | 5% |
₹5 लाखपेक्षा जास्त ते ₹7.5 लाखांपर्यंत | 10% |
₹7.5 लाखपेक्षा जास्त ते ₹10 लाखांपर्यन्त | 15% |
₹10 लाखांपेक्षा जास्त ते ₹12.5 लाखांपर्यन्त | 20% |
₹12.5 लाखपेक्षा जास्त ते ₹15 लाखांपर्यन्त | 25% |
₹15 लाखांपेक्षा जास्त | 30% |
टॅक्सचे कॅलक्युलेशन करण्यासाठी इन्कम टॅक्स कॅल्क्युलेटर 115 BAC चा वापर करता येतो. हे साधन वापरकर्त्याकडून अनेक डेटा मागते. एकदा हे प्रविष्ट केल्यावर आवश्यक निकाल स्क्रीनवर प्रदर्शित होतो.
सेक्शन 115 BAC वरील नवीन टॅक्स प्रणालीसाठी पात्रता निकष काय आहेत?
आर्थिक वर्ष 2021-22 मध्ये, एचयूएफ आणि व्यक्ती नवीन (कमी) इन्कम टॅक्स स्लॅब रेट्सनुसार इन्कम टॅक्स भरण्याचा पर्याय वापरू शकतात कारण संबंधित आर्थिक वर्षासाठी त्यांचे एकूण इन्कम खाली नमूद केलेल्या अटींची पूर्तता करते -
- त्यासाठीची कॅलक्युलेशन खालील प्रमाणे कोणतीही डीडक्शन किंवा सूट न देता केले जाते -
- सेक्शन 80CCD/ 80JJAA अंतर्गत प्रकरणे वगळता चॅप्टर VI-A
- सेक्शन 35/ 35AD/ 35CCC
- सेक्शन 57 चा क्लॉज (iia)
- सेक्शन 24B
- सेक्शन 10/10AA/16 चे क्लॉज (5)/(13A)/(14)/(17)/(32)
- सेक्शन 32(1)/ 32AD/ 33AB/ 33ABA
- वर नमूद केलेल्या डीडक्शनमुळे किंवा हाऊस मालमत्तेतून पूर्वीच्या एवाय पासून होणारे नुकसान निश्चित न करता हे कॅलक्युलेशन केले जाते.
- कोणत्याही भत्त्यांबाबत कोणतीही डीडक्शन किंवा सूट न देता त्याचे कॅलक्युलेशन केले जाते.
- सेक्शन 32 च्या क्लॉज (iia) अंतर्गत कोणत्याही डेप्रीसीएशनचा क्लेम न करता कॅलक्युलेशन केले जाते.
इन्कम टॅक्स अॅक्टच्या सेक्शन 115 BAC अंतर्गत सूट आणि डीडक्शन्स काय आहेत?
नव्या इन्कम टॅक्स प्रणाली अंतर्गत बहुतांश इन्कम टॅक्स डीडक्शन बंद टॅक्सण्यात आल्या आहेत. परंतु खाली नमूद केलेल्या गोष्टींना इन्कम टॅक्स अॅक्टच्या सेक्शन 115 BAC अंतर्गत परवानगी आहे.
- सेक्शन 80CCD(2) अंतर्गत डीडक्शन (पेन्शन खात्यात एम्प्लॉयरचे योगदान).
- टूर किंवा ट्रॅव्हल किंवा ट्रान्सफरच्या एक्सपेन्ससाठी कोणताही भत्ता.
- कार्यालयीन कर्तव्ये पार पाडण्यासाठी वाहतुक भत्ता.
- सेक्शन 80JJAA (अतिरिक्त कर्मचारी कॉस्ट) अंतर्गत डीडक्शन.
- काही विशिष्ट परिस्थितीत कर्मचाऱ्यांना दिला जाणारा दैनंदिन भत्ता.
- दिव्यांग कर्मचाऱ्यांना वाहतूक भत्ता.
इन्कम टॅक्स ऐक्टच्या सेक्शन 115 BAC अंतर्गत कोणत्या डीडक्शन लागू होत नाहीत?
मागील सेक्शनमध्ये म्हटल्याप्रमाणे सेक्शन 115 BAC अंतर्गत अनेक सूट आणि डीडक्शन आहेत. पण त्याचबरोबर या नव्या प्रणालीत बंद करण्यात आलेल्या प्रमुख गोष्टी पुढीलप्रमाणे आहेत -
- चॅप्टर VIA अंतर्गत मोठी डीडक्शन्स (सेक्शन 80C, 80CCC, 80CCD, 80DD, 80DDB, 80E, 80EE, 80EEA, 80G, 80IA इ.)
- सेक्शन 10(5) अन्वये रजा प्रवास भत्ता
- सेक्शन 10(13A) अन्वये घरभाडे भत्ता (एचआरए)
- सेक्शन 10(14) अन्वये भत्ते
- सेक्शन 16 अन्वये करमणूक भत्ता व रोजगार/व्यावसायिक टॅक्सचे डीडक्शन
- सेक्शन 32(iia) अन्वये डेप्रीसीएशन
- वैज्ञानिक संशोधनावरील एक्सपेनसेस किंवा देणगीसाठी डीडक्शन
- होम लोन्स इंटरेस्ट सेक्शन 24(b)अंतर्गत
- सेक्शन 32AD, 33AB, 33ABA, 35AD, 35CCC अंतर्गत डीडक्शन
- सेक्शन 57(iia) अन्वये कौटुंबिक पेन्शनमधून डीडक्शन
आर्थिक वर्ष 2020-21 मध्ये नवीन प्रणाली ऐच्छिक आहे, हे लक्षात घेतले पाहिजे. त्यामुळे वरील सर्व डीडक्शन्ससह विद्यमान किंवा जुन्या प्रणालीत जाण्याचा पर्याय नेहमीच उपलब्ध असतो.
सेक्शन 115 BAC वर जुन्या आणि नवीन टॅक्स प्रणालीमध्ये काय डीफ्रंस आहे?
विद्यमान किंवा जुनी टॅक्स प्रणाली वेगवेगळ्या इन्कम टॅक्स सूट आणि डीडक्शन प्रदान करते. त्यामुळे बहुतांश टॅक्सपेअर्ससाठी ते योग्य ठरते. अल्प ते मध्यम इन्कम ग्रुपमधील लोकांनी विविध टॅक्स बचत स्कीम्समध्ये पुरेशी इन्वेस्टमेंट केल्यास ही व्यवस्था अधिक उपयुक्त ठरू शकते.
लाईफ इन्शुरन्स, इक्विटी लिंक्ड सेव्हिंग्ज स्कीम (ईएलएसएस), नॅशनल पेन्शन स्कीम (एनपीएस), नॅशनल सेव्हिंग सर्टिफिकेट (एनएससी), एम्प्लॉई प्रॉव्हिडंट फंड (ईपीएफ), टॅक्स सेव्हिंग फिक्स्ड डिपॉझिट (एफडी) यांसारख्या टॅक्स बचत स्कीम्समध्ये लक्षणीय इन्वेस्टमेंट न करणाऱ्यांसाठी ही नवी प्रणाली फायदेशीर ठरू शकते.
या सर्वांचा उल्लेख केल्यावर हे लक्षात घेतले पाहिजे की, या दोन प्रणालींमध्ये निर्णय घेण्याचे कोणतेही निश्चित फॉर्म्युला नाही. निर्णय घेण्यापूर्वी जुन्या आणि नवीन दोन्ही स्लॅब रेट्सनुसार एकूण टॅक्स देण्याचे कॅलक्युलेशन करणे आवश्यक आहे.
नवीन प्रणाली कधी चांगली आहे?
हा विशिष्ट सेक्शन एका उदाहरणाच्या साहाय्याने उत्तम प्रकारे समजावून सांगता येईल. खालील तक्ते पहा.
₹1,25,0000 च्या इन्कमचा विचार करून खालील कॅलक्युलेशन्स करण्यात आली आहेत.
जुन्या प्रणालीप्रमाणे
घटक | परिणामी रक्कम (₹) | जुनी प्रणाली |
सॅलरी | 1250000 | 1250000 |
वजा: स्टँडर्ड डिडक्शन | 50000 | 50000 |
वजा: व्यावसायिक टॅक्स | 2400 | 2400 |
ग्रॉस एकूण उत्पन्न | 1197600 | 1197600 |
वजा: सेक्शन 80C अंतर्गत डीडक्शन | 150000 | 150000 |
एकूण उत्पन्न | 1047600 | 1047600 |
इन्कम टॅक्स | - | 126780 |
अॅड: शैक्षणिक सेस @4% | - | 5071 |
एकूण कर | - | 131851 |
नवीन प्रणालीप्रमाणे
घटक |
परिणामी रक्कम (₹) |
नवीन प्रणाली (₹) |
सॅलरी |
1250000 |
1250000 |
वजा: स्टँडर्ड डिडक्शन |
50000 |
- |
वजा: व्यावसायिक टॅक्स |
2400 |
- |
ग्रॉस एकूण उत्पन्न |
1197600 |
1250000 |
वजा: सेक्शन 80C अंतर्गत डीडक्शन |
150000 |
- |
एकूण उत्पन्न |
1047600 |
- |
इन्कम टॅक्स |
- |
125000 |
अॅड: शैक्षणिक सेस @4% |
- |
5000 |
एकूण कर |
- |
130000 |
वरील तक्त्यांवरून हे स्पष्ट होते की, दोन्ही प्रणालींमधील टॅक्स मधील तफावत 1851 रुपये इतकी आहे. त्यामुळे वर नमूद केलेल्या इन्कमसाठी नवीन प्रणाली किरकोळ फायदेशीर ठरते. मात्र, एनपीएस, शैक्षणिक लोन, हेल्थ इन्शुरन्स आदींमधील इन्वेस्टमेंटसाठी आणखी डीडक्शनचा क्लेम केल्यास टॅक्स बचतीच्या संदर्भात सध्याची प्रणाली उपयुक्त ठरेल.
जुनी प्रणाली कधी चांगली आहे?
मागील सेक्शन प्रमाणेच, हे देखील खालील तक्त्यांमध्ये दर्शविलेल्या उदाहरणाद्वारे उत्तम प्रकारे स्पष्ट केले आहे.
येथे इन्कम ₹10,00,000 मानली गेली आहे.
जुन्या प्रणालीप्रमाणे
घटक | परिणामी रक्कम (₹) | जुनी प्रणाली |
सॅलरी | 1000000 | 1000000 |
वजा: स्टँडर्ड डिडक्शन | 50000 | 50000 |
वजा: व्यावसायिक टॅक्स | 2400 | 2400 |
ग्रॉस एकूण उत्पन्न | 947600 | 947600 |
वजा: सेक्शन 80C अंतर्गत डीडक्शन | 150000 | 150000 |
एकूण उत्पन्न | 797600 | 797600 |
एकूण उत्पन्न | - | 72020 |
अॅड: शैक्षणिक सेस @4% | - | 2881 |
एकूण कर | - | 74901 |
नवीन प्रणालीप्रमाणे
घटक |
परिणामी रक्कम (₹) |
नवीन प्रणाली (₹) |
सॅलरी |
1000000 |
1000000 |
वजा: स्टँडर्ड डिडक्शन |
50000 |
Nil |
वजा: व्यावसायिक टॅक्स |
2400 |
Nil |
ग्रॉस एकूण उत्पन्न |
947600 |
1000000 |
वजा: सेक्शन 80C अंतर्गत डीडक्शन |
150000 |
Nil |
एकूण उत्पन्न |
797600 |
1000000 |
इन्कम टॅक्स |
- |
75000 |
अॅड: शैक्षणिक सेस @4% |
- |
3000 |
एकूण कर |
- |
78000 |
वरील तक्त्यांवरून हे स्पष्ट होते की, सध्याची टॅक्स प्रणाली नमूद केलेल्या इन्कमच्या रकमेसाठी फायदेशीर ठरते. समजा एखादी व्यक्ती एनपीएस, हेल्थ इन्शुरन्स इत्यादींमधील इन्वेस्टमेंटसाठी टॅक्स बचतीसाठी कमी डीडक्शनचा क्लेम करते. अशा केस मध्ये टॅक्स बचतीची इन्वेस्टमेंट वापरणाऱ्या व्यक्तींविरुद्ध नवी प्रणाली अधिक फायदेशीर ठरेल.
₹5 लाख ते ₹10 लाख रुपयांपर्यंत इन्कम असलेल्या आणि डीडक्शनचा कमी क्लेम असलेल्या व्यक्तींना या नव्या प्रणालीचा फायदा होणार आहे. दुसरीकडे, वार्षिक इन्कमच्या ₹15 लाखांपेक्षा जास्त असलेल्या उच्च इन्कम टॅक्सच्या कक्षेत येणाऱ्या व्यक्ती टॅक्स बचतीची इन्वेस्टमेंट करून विद्यमान प्रणालीचा अधिक फायदा घेऊ शकतात.
इन्कम टॅक्स अॅक्टच्या सेक्शन 115 BAC अंतर्गत जुनी किंवा नवीन टॅक्सप्रणाली निवडण्याबाबत माहितीपूर्ण निर्णय घेताना वरील बाबी लक्षात घेतल्या पाहिजेत.
वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न
नव्याकडून जुन्या इन्कम टॅक्स प्रणालीकडे वळता येईल का?
होय, इन्कम टॅक्स रिटर्न भरतानाच नवीन किंवा जुन्या इन्कम टॅक्स प्रणाली यामध्ये पर्याय निवडावा लागतो.
नवी इन्कम टॅक्स प्रणाली मॅनडेटरी आहे का?
नाही, नवीन इन्कम टॅक्स प्रणाली ऐच्छिक आहे आणि ती स्वतःच्या मर्जीनुसार निवडली जाऊ शकते.