भारतातील इन्कम टॅक्स स्लॅब्स आणि रेट्स
टॅक्सेसचा अचूक भरणा महत्त्वाचा आहे कारण तो सरकारच्या महसुलाचा मुख्य स्त्रोत आहे. टॅक्स म्हणून जमा होणारी ही रक्कम विविध सार्वजनिक विकास प्रकल्प आणि कल्याणकारी कामांसाठी वापरली जाते.
शिवाय, टॅक्सचे रेट्स मुख्यतः परिवर्तनशील स्वरूपाचे असतात आणि भारत सरकारने मंजूर केलेल्या नवीन प्रस्तावाच्या आधारे ते चेंज होण्याच्या अधीन असतात. म्हणजेच प्रत्येक आर्थिक वर्षात असे काही चेंज केले जातील, ज्याची माहिती टॅक्सपेअर्सना असणे आवश्यक आहे.
आर्थिक वर्ष 2023-24 लवकरच सुरू होणार असल्याने इन्कम टॅक्स यशस्वीरित्या फाइल करण्यासाठी नवीन टॅक्स स्लॅब जाणून घेणे महत्वाचे आहे. शिवाय, नवीन टॅक्सप्रणाली जाणून घेतल्यास टॅक्सपेअर्सना रिटर्न फाइलिंगच्या तारखेपूर्वी त्यांची टॅक्स थकबाकी जाणून घेता येईल.
आर्थिक वर्ष 2022-23 साठी टॅक्स पे करण्यास जबाबदार असलेल्या टॅक्सपेअर्सना टॅक्स निर्धारण वर्ष 2023-24 मध्ये रक्कम भरावी लागेल. तर, आर्थिक वर्ष 2022-23 साठी आणि आगामी आर्थिक वर्ष 2023-24 साठी टॅक्स रेट्सचे अचूक कॉम्प्युटेशन करण्यासाठी, व्यक्तींसाठी नवीन टॅक्स रेट्स समजून घेऊया. तर, निरोप न घेता, आपण पुढे सुरुवात करूया!
आर्थिक वर्ष 2023-24 (आर्थिक वर्ष 2024-25) साठी व्यक्तींसाठी इन्कम टॅक्स स्लॅब्स
आर्थिक वर्ष 2023-24 (आर्थिक वर्ष 2024-25) साठी इन्कम टॅक्स स्लॅब्स - नवीन टॅक्स प्रणाली
आर्थिक वर्ष 2023-24 साठी डिफॉल्ट स्लॅब म्हणून नवीन टॅक्स प्रणाली प्रस्तावित करण्यात आली आहे. सुधारित टॅक्सचे रेट्स असे असतील:
| इन्कम टॅक्स स्लॅब्स | टॅक्स आकारणीचे रेट्स |
| ₹3,00,000 पर्यंत | शून्य |
| रु.3,00,001 ते रु.6,00,000 दरम्यान | आपल्या एकूण इन्कमच्या 5% जे ₹ 3,00,000 पेक्षा जास्त आहे |
| रु. 6,00,001 ते रु.9,00,000 दरम्यान | ₹ 15,000 + आपल्या एकूण इन्कमच्या 10% जे ₹6,00,000 पेक्षा जास्त आहे |
| रु.9,00,001 ते रु.12,00,000 दरम्यान | ₹ 45,000 + आपल्या एकूण इन्कमच्या 15% जे ₹ 9,00,000 पेक्षा जास्त आहे |
| रु.12,00,001 ते रु. 15,00,000 दरम्यान | ₹ 90,000 + आपल्या एकूण इन्कमच्या 20% जे ₹ 12,00,000 पेक्षा जास्त आहे |
| रु.15,00,001 पेक्षा जास्त | ₹ 1,50,000 + आपल्या एकूण इन्कमच्या 30% जे ₹15,00,000 पेक्षा जास्त आहे |
वरील प्रमाणे कॅलक्युलेट केलेल्या टॅक्सच्या रकमेवर आणि अधिभारावर 4 टक्के हेल्थ व शिक्षण सेस आकारला जातो
आर्थिक वर्ष 2023-24 (एवाय 2024-25) साठी प्रस्तावित नवीन टॅक्स प्रणालीत चेंजेस
1 फेब्रुवारी 2023 रोजी सादर करण्यात आलेल्या केंद्रीय अर्थसंकल्प 2023 मध्ये नवीन टॅक्स प्रणालीमध्ये खालील चेंजेस प्रस्तावित केले आहेत जे 1 एप्रिल 2023 पासून लागू होतील.
- नवी इन्कम टॅक्स प्रणाली आता डिफॉल्ट टॅक्सप्रणाली आहे, जी 1 एप्रिल 2023 पासून सुरू होईल. त्यामुळे जुन्या टॅक्स प्रणालीचा पर्याय निवडल्याशिवाय नव्या टॅक्स प्रणालीच्या स्लॅब आणि रेट्सवर टॅक्स आकारला जाणार आहे.
- नव्या टॅक्स प्रणालीअंतर्गत आता पाच टॅक्स स्लॅब आहेत; पूर्वी सहा होते.
- आर्थिक वर्ष 2023-24 साठी नवीन टॅक्सप्रणालीतील टॅक्सचे रेट्स सर्व प्रकारच्या व्यक्तींसाठी समान आहेत, म्हणजे 60 वर्षांपर्यंत, 60 ते 80 वर्षे वयोगटातील आणि 80 वर्षांवरील आणि एचयूएफ.
- नव्या टॅक्स प्रणालीअंतर्गत सरकारने मूळ टॅक्स सूटचे लिमिट रु 2.5 लाखांवरून रु.3 लाख केले आहे.
- कलम 87A अंतर्गत मिळणारी सूट र.5 लाखांवरून रु.7 लाख टॅक्सयोग्य इन्कम करण्यात आली असून, टॅक्स सूट रु.12,500 वरून रु.25,000 करण्यात आली आहे.
- सॅलरीड आणि पेन्शनर्ससाठी नवीन टॅक्स प्रणालीअंतर्गत रु.50,000 स्टँडर्ड डिडक्शन लागू होईल.
- रु.5 कोटींपेक्षा अधिक इन्कमवर 37% अधिभार रेट्स कमी करून 25% करण्यात आला आहे. तथापि, एखाद्या व्यक्तीने जुन्या टॅक्सप्रणालीचा पर्याय निवडल्यास अधिभार रेट कायम राहतो.
नवीन टॅक्स प्रणालीअंतर्गत फॅमिली पेन्शनर्सना रु.15,000 स्टँडर्ड डिडक्शन मंजूर आहे.
आर्थिक वर्ष 2023-24 (एवाय 2024-25) साठी इन्कम टॅक्स स्लॅब्स- जुनी टॅक्सप्रणाली
आर्थिक वर्ष 2023-24 साठी निवासी व्यक्ती आणि 60 वर्षांखालील एचयूएफ आणि एनआरआय साठी जुनी टॅक्सप्रणाली खालीलप्रमाणे आहे:
| इन्कम टॅक्स स्लॅब्स | टॅक्स आकारणीचे रेट्स |
|---|---|
| ₹2,50,000 पर्यंत | शून्य |
| ₹2,50,001 ते ₹5,00,000 दरम्यान | आपल्या एकूण इन्कमच्या 5% जे ₹ 2,50,000 पेक्षा जास्त आहे |
| ₹5,00,001 ते ₹10,00,000 दरम्यान | ₹12,500 + आपल्या एकूण इन्कमच्या 20% जे ₹ 5,00,000 पेक्षा जास्त आहे |
| रु.10,00,001 पेक्षा जास्त | ₹1,12,500 + आपल्या एकूण इन्कमच्या 30% जे ₹ 10,00,000 पेक्षा जास्त आहे |
आर्थिक वर्ष 2023-24 साठी इन्कम टॅक्सचे कॉम्प्युटिंग करताना लक्षात ठेवण्यासारखे काही महत्त्वाचे मुद्दे आहेत:
- फायनान्स अॅक्ट 2020 पारित झाल्यापासून, व्यक्ती आणि एचयूएफ कडे जुन्या किंवा नवीन टॅक्स प्रणालीअंतर्गत टॅक्स भरण्याचा पर्याय आहे. नवीन टॅक्स प्रणालीमुळे निवासी आणि अनिवासी व्यक्ती तसेच एचयूएफ दोघांनाही कमी रेटने टॅक्स भरण्याची मुभा देण्यात आली आहे.
- या सवलतीच्या नवीन टॅक्स प्रणालीचा पर्याय निवडणारा कोणीही अनेक टॅक्स डीडक्शन्स आणि सूटचा कलेम करू शकणार नाही. यामध्ये स्टँडर्ड डिडक्शन, एचआरए, एलटीए आणि सेक्शन 80C, सेक्शन 24(b), सेक्शन 80D, सेक्शन 80E, सेक्शन 80TTA, सेक्शन 80 TTB इत्यादी अंतर्गत डीडक्शन्सचा समावेश आहे.
आर्थिक वर्ष 2022-23 (एवाय 2023-24) साठी व्यक्तींसाठी इन्कम टॅक्स स्लॅब्स
आर्थिक वर्ष 2022-23 जवळजवळ संपत आले असताना, टॅक्सपेअर म्हणून आपले कर्तव्य आहे की या विशिष्ट वर्षासाठी लागू असलेल्या इन्कम टॅक्स स्लॅब बद्दल जाणून घेणे, आपला इन्कम टॅक्स भरणे आणि विहित तारखेपूर्वी - 31स्ट, जुलै 2023 च्या आसपास रिटर्न फाइल करणे.
आर्थिक वर्ष 2022-23 (एवाय 2023-24) साठी इन्कम टॅक्स स्लॅब्स - नवीन टॅक्स प्रणाली
आर्थिक वर्ष 2022-23 साठी नवीन टॅक्स प्रणालीसाठी दिलेले टॅक्स रेट्स 31 मार्च 2023 पर्यंत वैध आहेत आणि ज्या टॅक्सपेअर्सना आर्थिक वर्ष 2022-23 साठी 31 जुलै 2023 पर्यंत रिटर्न्स फाइल करणे आवश्यक आहे त्यांनी याचा विचार करणे गरजेचे आहे.
| इन्कम टॅक्स स्लॅब्स | टॅक्स आकारणीचे रेट्स |
|---|---|
| ₹2,50,000 पर्यंत | शून्य |
| ₹2,50,001 ते ₹5,00,000 दरम्यान | आपल्या एकूण इन्कमच्या 5% जे ₹ 3,00,000 पेक्षा जास्त आहे |
| ₹5,00,001 ते ₹7,50,000 दरम्यान | ₹ 12,500 + आपल्या एकूण इन्कमच्या 10% जे ₹ 5,00,000 पेक्षा जास्त आहे |
| ₹7,50,001 ते ₹10,00,000 दरम्यान | ₹37,500 + आपल्या एकूण इन्कमच्या 15% जे ₹ 7,50,000 पेक्षा जास्त आहे |
| ₹10,00,001 ते ₹12,50,000 दरम्यान | ₹75,000 + आपल्या एकूण इन्कमच्या 20% जे ₹ 10,00,000 पेक्षा जास्त आहे |
| ₹12,50,001 ते ₹15,00,000 दरम्यान | ₹1,25,000 + आपल्या एकूण इन्कमच्या 25% जे ₹ 12,50,000 पेक्षा जास्त आहे |
| ₹15,00,000 पेक्षा जास्ती | ₹ 1,87,500 + आपल्या एकूण इन्कमच्या 30% जे ₹ 15,00,000 पेक्षा जास्त आहे |
आर्थिक वर्ष 2022-23 (एवाय 2023-24) साठी इन्कम टॅक्स स्लॅब्स- जुनी टॅक्स प्रणाली
आर्थिक वर्ष 2022-23 साठी, विद्यमान (जुन्या) इन्कम टॅक्स प्रणालीनुसार 60 वर्षांपेक्षा कमी वयाच्या व्यक्ती आणि एचयूएफ साठी इन्कम टॅक्स स्लॅब रेट्स खालीलप्रमाणे आहेत:
| इन्कम टॅक्स स्लॅब्स | टॅक्स आकारणीचे रेट्स |
|---|---|
| ₹2,50,000 पर्यंत | शून्य |
| ₹2,50,001 ते ₹5,00,000 दरम्यान | आपल्या एकूण इन्कमच्या 5% जे ₹ 2,50,000 पेक्षा जास्त आहे |
| ₹5,00,001 ते ₹10,00,000 दरम्यान | ₹12,500 + आपल्या एकूण इन्कमच्या 20% जे ₹ 5,00,000 पेक्षा जास्त आहे |
| ₹10,00,000 पेक्षा जास्त | ₹1,12,500 + आपल्या एकूण इन्कमच्या 30% जे ₹ 10,00,000 पेक्षा जास्त आहे |
सीनियर आणि सुपर सीनियर सिटीजन्ससाठी आर्थिक वर्ष 2023-24 (एवाय 2024-25) चे इन्कम टॅक्स स्लॅब्स
आर्थिक वर्ष 2023-24 (एवाय 2024-25) साठी इन्कम टॅक्स स्लॅब्स- नवीन टॅक्स प्रणाली (सीनियर आणि सुपर सीनियर सिटीजन्ससाठी समान)
आर्थिक वर्ष 2023-24 च्या नवीन टॅक्स प्रणालीनुसार, सर्व टॅक्सपेअर्ससाठी टॅक्सचे रेट्स समान आहेत, त्यांचे वय कोणतेही असो, जे खालीलप्रमाणे आहे.
| इन्कम टॅक्स स्लॅब्स | इन्कम टॅक्स स्लॅब्स टॅक्सेशनसाठी इन्कम टॅक्स रेट्स |
|---|---|
| ₹3,00,000 पर्यंत | शून्य |
| रु.3,00,001 ते रु.6,00,000 दरम्यान | आपल्या एकूण इन्कमच्या 5% जे ₹ 3,00,000 पेक्षा जास्त आहे |
| रु. 6,00,001 ते रु.9,00,000 दरम्यान | ₹ 15,000 + आपल्या एकूण इन्कमच्या 10% जे ₹6,00,000 पेक्षा जास्त आहे |
| रु.9,00,001 ते रु.12,00,000 दरम्यान | ₹ 45,000 + आपल्या एकूण इन्कमच्या 15% जे ₹ 9,00,000 पेक्षा जास्त आहे |
| रु.12,00,001 ते रु. 15,00,000 दरम्यान | ₹ 90,000 + आपल्या एकूण इन्कमच्या 20% जे ₹ 12,00,000 पेक्षा जास्त आहे |
| ₹15,00,000 पेक्षा जास्त | ₹ 1,50,000 + आपल्या एकूण इन्कमच्या 30% जे ₹15,00,000 पेक्षा जास्त आहे |
आर्थिक वर्ष 2022-23 आणि आर्थिक वर्ष 2023-24 (एवाय 2023-24 आणि एवाय 2024-25) साठी सीनियर सिटीजन्ससाठी इन्कम टॅक्स स्लॅब्स- जुनी टॅक्स प्रणाली
60 ते 80 वयोगटातील टॅक्सपेअर्ससाठी 2022-23 आणि 2023-24 या दोन्ही आर्थिक वर्षांसाठी जुन्या टॅक्स प्रणालीअंतर्गत टॅक्सचा रेट्स समान आहे, जो खालीलप्रमाणे आहे:
| इन्कम टॅक्स स्लॅब्स | टॅक्स आकारणीचे रेट्स |
|---|---|
| ₹3,00,000 पर्यंत | शून्य |
| ₹3,00,001 ते ₹5,00,000 | आपल्या एकूण इन्कमच्या 5% जे ₹ 3,00,000 पेक्षा जास्त आहे |
| ₹5,00,001 ते ₹ 10,00,000 | ₹10,000 + आपल्या एकूण इन्कमच्या 20% जे ₹ 5,00,000 पेक्षा जास्त आहे |
| ₹10,00,000 पेक्षा जास्त | ₹1,10,000 + आपल्या एकूण इन्कमच्या 30% जे ₹ 10,00,000 पेक्षा जास्त आहे |
यासोबतच तुम्हाला अतिरिक्त 4% हेल्थ आणि शिक्षण सेस देखील आकारला जाईल, जो कॅलक्युलेटेड टॅक्सच्या रक्कमेवर लागू आहे.
आर्थिक वर्ष 2022-23 आणि आर्थिक वर्ष 2023-24 (एवाय 2023-24 आणि एवाय 2024-25) साठी सुपर सीनियर सिटीजन्ससाठी इन्कम टॅक्स स्लॅब - जुनी टॅक्स प्रणाली
80 वर्षांवरील टॅक्सपेअर्ससाठी
मागील वर्षभरात कोणत्याही वेळी 2022-23 आणि 2023-24 या दोन्ही आर्थिक वर्षांसाठी जुन्या टॅक्स प्रणालीअंतर्गत टॅक्सचा रेट्स समान आहे, जो खालीलप्रमाणे आहे.
| इन्कम टॅक्स स्लॅब्स | टॅक्स आकारणीचे रेट्स |
|---|---|
| ₹5,00,000 पर्यन्त | शून्य |
| ₹5,00,001 ते ₹ 10,00,000 | आपल्या एकूण इन्कमच्या 20% जे रु. 5,00,000 पेक्षा जास्त |
| रु.10,00,001 पेक्षा जास्त | आपल्या एकूण इन्कमच्या 30% जे रु.10,00,000 पेक्षा जास्त |
सुपर-सीनियर सिटीजन्सना कॅलक्युलेटेड टॅक्सच्या रक्कमेवर अतिरिक्त 4% हेल्थ व शिक्षण सेस भरावा लागतो.
आर्थिक वर्ष 2022-23 (एवाय 2023-24) साठी सीनियर आणि सुपर सीनियर सिटीजन्स इन्कम टॅक्स स्लॅब्स
आर्थिक वर्ष 2022-23 (एवाय 2023-24) साठी इन्कम टॅक्स स्लॅब - नवीन टॅक्स प्रणाली (सीनियर आणि सुपर सीनियर सिटीजन्ससाठी समान)
आर्थिक वर्ष 2022-23 साठी, 60 ते 80 वर्षे वयोगटातील आणि 80 वर्षांवरील टॅक्स पेअर्ससाठी विशेष (नवीन) टॅक्स प्रणालीअंतर्गत इन्कम टॅक्स स्लॅब रेट्स खालीलप्रमाणे आहेत:
| इन्कम टॅक्स स्लॅब्स | टॅक्स आकारणीचे रेट्स |
|---|---|
| ₹2,50,000 पर्यंत | शून्य |
| ₹2,50,001 ते ₹5,00,000 पर्यंत | ₹2,50,000 रुपयांपेक्षा जास्त वर 5% |
| ₹5,00,001 ते ₹7,50,000 पर्यंत | ₹ 12,500 + ₹ 5,00,000 पेक्षा जास्त वर 10% |
| ₹7,50,001 ते ₹10,00,000 पर्यंत | ₹37,500 + ₹ 7,50,000 पेक्षा जास्त वर 15% |
| ₹10,00,001 ते ₹12,50,000 पर्यंत | ₹75,000 + ₹ 10,00,000 पेक्षा जास्त वर 20% |
| ₹12,50,001ते ₹15,00,000 पर्यंत | ₹1,25,000 + ₹ 12,50,000 पेक्षा जास्त वर 25% |
| ₹15,00,000 पेक्षा जास्त | ₹1,87,500 + ₹15,00,000 पेक्षा जास्त वर 30% |
नवीन टॅक्स प्रणालीअंतर्गत आर्थिक वर्ष 2022-23 आणि आर्थिक वर्ष 2023-24 साठी रु.50 लाखांपेक्षा जास्त इन्कमवर अधिभार
कॉम्प्युटेशनच्या उद्देशाने, दोन्ही आर्थिक वर्षांच्या टॅक्सचे मूल्यांकन करण्यासाठी अनुसरण केले जाणारे अधिभार येथे आहेत. रु.50 लाखांपेक्षा अधिक टॅक्सेबल इन्कम असलेल्या व्यक्तींसाठी हा अधिभार 1 एप्रिल 2023 पासून लागू होणार आहे.
अर्थसंकल्प 2023 पूर्वी रु.5 कोटी रुपयांपेक्षा जास्त उत्पन्नावर सर्वाधिक अधिभार 37% होता, जो 1 एप्रिल 2023 पासून 25% पर्यंत कमी करण्यात आला आहे. 2022-23 आणि 2023-24 या आर्थिक वर्षांसाठी इतर सर्व अधिभार रेट्स समान आहेत.
| टॅक्सेबल इन्कम | आधिभार |
|---|---|
| ज्यांचे इन्कम रु.50 लाखांपेक्षा जास्त पण रु.1 कोटींपेक्षा कमी आहे त्यांच्यासाठी | 10% |
| ज्यांचे इन्कम रु.1 कोटींपेक्षा जास्त पण रु.2 कोटींपेक्षा कमी आहे त्यांच्यासाठी | 15% |
| रु.2 कोटींपेक्षा जास्त इन्कम असणाऱ्यांसाठी | 25% |
आर्थिक वर्ष 2022-23 आणि आर्थिक वर्ष 2023-24 साठी डोमेस्टीक कंपन्यांसाठी भारतातील इन्कम टॅक्स रेट्स
आर्थिक वर्ष 2022-23 आणि आर्थिक वर्ष 2023-24 साठी डोमेस्टीक कंपन्यांसाठी भारतातील इन्कम टॅक्स रेट्स
भारतातील वरील इन्कम टॅक्स स्लॅब्स व्यक्ती आणि एचयूएफ साठी वैध आहेत, परंतु डोमेस्टीक कंपन्यांसाठी लागू होणारे टॅक्स स्लॅब डिफ्रंट आहेत. 2022-23 आणि 2023-24 या आर्थिक वर्षांसाठी खालील टॅक्स रेट्स अधिभार कायम राहतील.
| ग्रॉस टर्नओव्हर तपशील | टॅक्स रेट्स आर्थिक वर्ष 2022-23 | टॅक्स रेट्स आर्थिक वर्ष 2023-24 |
| 2020-21 या आर्थिक वर्षासाठी रु 400 कोटींपर्यंत | 25% | लागू नाही |
| आर्थिक वर्षासाठी रु 400 कोटींहून अधिक 2020-21 |
30% | लागू नाही |
| 2020-21 या आर्थिक वर्षासाठी रु 400 कोटींपर्यंत | लागू नाही | 25% |
| आर्थिक वर्षासाठी रु 400 कोटींहून अधिक 2021-22 |
लागू नाही | 30% |
| जेव्हा कंपनीने सेक्शन 115BA चा पर्याय निवडला आहे | 25% | 25% |
| जेव्हा कंपनीने सेक्शन 115BAA चा पर्याय निवडला आहे | 22% | 22% |
| जेव्हा कंपनीने सेक्शन 115BAB चा पर्याय निवडला आहे | 15% | 15% |
भारतातील या इन्कम टॅक्स रेट्स व्यतिरिक्त डोमेस्टीक कंपन्यांवरही खालील सेस आणि अधिभार आकारले जातील –
हेल्थ आणि शिक्षण सेस - 4%
| निव्वळ इन्कम तपशील | इन्कम टॅक्स रक्कमेवर अधिभाराचे रेट्स |
|---|---|
| ज्या कंपन्यांचे निव्वळ इन्कम रु.1 कोटीपेक्षा जास्त आहे पण रु.10 कोटींपेक्षा कमी आहे | 7% |
| ज्या कंपन्यांचे निव्वळ इन्कम रु.10 कोटींपेक्षा जास्त आहे | 12% |
परंतु, हे लक्षात ठेवणे महत्वाचे आहे की ज्या कंपन्यांनी सेक्शन 115BAA आणि सेक्शन 115BAB अंतर्गत टॅक्स पात्रतेचा पर्याय निवडला आहे त्यांच्यासाठी हे अधिभार रेट्स त्यांच्या एकूण इन्कम रक्कम काहीही असो रेट 10% असेल.
भारतातील इन्कम टॅक्स रेट्सबद्दल लक्षात ठेवण्यासारखे महत्त्वाचे मुद्दे
आता आपण भारतातील टॅक्स -स्लॅब आणि इन्कम टॅक्स सूटच्या लिमिटबद्दल सविस्तर चर्चा केली आहे, त्याअंतर्गत महत्त्वाचे मुद्दे थोडक्यात सांगूया.
- भारतात इन्कम कमवणाऱ्या प्रत्येकाला इन्कम टॅक्स पे करावा लागतो. इन्कम टॅक्स विभागाने पाच शिर्षके निश्चित केली असून त्याअंतर्गत टॅक्सेबल इन्कमचे कॅलक्युलेशन केले जाते. हे आहेत:
- सॅलरी
- हाऊस मालमत्तेची इन्कम
- कॅपिटल गेन्स
- बिझिनेस व इतर व्यवसायातून मिळणारे इन्कम
- इतर इन्कमच्या स्त्रोतांमध्ये मुदत ठेवी आणि बचत खात्यांवर मिळणारे इंटरेस्ट, लॉटरी इत्यादींचा समावेश आहे.
आपल्याकडे अशी माहिती असल्यास, आपल्या इन्कम टॅक्स लायबिलिटीझचे मूल्यांकन करण्याची प्रोसेस अत्यंत सोपी होऊ शकते.
म्हणूनच, इन्कम टॅक्स भरण्याची अंतिम मुदत गमावण्याची जोखीम टाळण्यासाठी आपण टॅक्स स्लॅब पहा, आपल्यासाठी लागू होणारा टॅक्स निश्चित करा आणि चालू आर्थिक वर्ष संपण्यापूर्वी देय असलेल्या आपल्या एकूण कराचे कॅलक्युलेशन करा!
जर तुम्ही सॅलरीड असाल तर इन्कम टॅक्स वाचवण्याच्या टिप्स
जर तुम्ही सॅलरीड कर्मचारी असाल तर असे अनेक वैध मार्ग आहेत ज्याद्वारे तुम्ही इन्कम टॅक्स अॅक्ट, 1961 अंतर्गत टॅक्स पेमेंटची बचत करू शकता. यासाठी राष्ट्रीय पेन्शन योजना, टॅक्स सेव्हिंग म्युच्युअल फंड, इन्शुरन्स पॉलिसी प्रीमियम, हेल्थ इन्शुरन्स पॉलिसी इत्यादींमध्ये इन्वेस्टमेंट करणे हे काही कॉम्प्रिहेन्सिव्ह मार्ग आहेत.
जर आपण सॅलरीड कर्मचारी असाल तर आपण आपले इन्कम टॅक्स लायबिलिटी कमी करू शकता अशा काही मार्गांची माहिती खाली दिली आहे:
सेक्शन 80C अंतर्गत इन्कम टॅक्स डीडक्शन्स
इन्कम टॅक्स अॅक्टच्या या सेक्शननुसार, आपण आपल्या एकूण इन्कम मधून विविध डीडक्शन्सचा कलेम करू शकता आणि आपले एकूण टॅक्सेबल इन्कम कमी करून आपले टॅक्स भरण्याचे लायबिलिटी कमी करू शकता.
हे सेक्शन आपल्या एकूण टॅक्सेबल इन्कम च्या ₹1.5 लाखापर्यंत डीडक्शन करण्यास अनुमती देते आणि व्यक्ती आणि एचयूएफ द्वारे त्याचा फायदा घेतला जाऊ शकतो. खाली काही गुंतवणूक पर्याय आणि योजना आहेत ज्यासाठी सेक्शन 80C लागू आहे:
- टॅक्स सेव्हिंग फिक्स्ड डिपॉझिट्स
- इक्विटी लिंक्ड सेव्हिंग्ज स्कीम्स
- राष्ट्रीय बचत प्रमाणपत्र
- राष्ट्रीय पेन्शन योजना
- कर्मचारी भविष्य निर्वाह फंड
- सीनियर सिटीजन बचत स्कीम
- पब्लिक प्रॉव्हिडंट फंड
- राष्ट्रीय बचत प्रमाणपत्र
- सुकन्या समृद्धी योजना
- हेल्थ इन्शुरन्स प्रीमियम
सेक्शन 80D अंतर्गत इन्कम टॅक्स डीडक्शन्स
इन्कम टॅक्स अॅक्ट 1961 च्या सेक्शन 80D अंतर्गत तुम्ही स्वत:साठी किंवा कुटुंबासाठी हेल्थ इन्शुरन्स प्रीमियम भरण्यावर रु. 25,000 पर्यंत डीडक्शन मिळवू शकता. तसेच, सीनियर सिटीजनसाठी भरलेल्या प्रीमियमसाठी डीडक्शन लिमिट रु.50,000 पर्यंत वाढविण्यात आली आहे. हेल्थ तपासणीसाठी ₹5,000 पर्यंत डीडक्शन दिले जाते.
जर तुम्ही स्वत:साठी आणि सीनियर सिटीजन आई-वडिलांसाठी प्रीमियम भरत असाल तर तुम्हाला तुमच्या प्रीमियमवर वार्षिक रु.75,000 रुपयांपर्यंत डीडक्शन मिळू शकते.
याबद्दल अधिक जाणून घ्या:
सेक्शन 80G अंतर्गत चॅरिटेबल देणग्यांची डीडक्शन्स
चॅरिटेबल देणग्यांसाठी कलेम करता येणाऱ्या डीडक्शन्सवर कोणतीही कमाल लिमिट नाही. तथापि, असे काही विशिष्ट नियम आहेत जे आपण पाळले पाहिजेत. उदाहरणार्थ, बहुतेक स्वयंसेवी संस्थांच्या बाबतीत, आपण दान केलेल्या अमाऊंटच्या 50% किंवा 100% पर्यंत आणि आपल्या एकूण अॅडजस्टेड इन्कमच्या 10% पर्यंत डीडक्शन घेऊ शकता.
सेक्शन 80E अंतर्गत उच्च शिक्षण लोनसाठी डीडक्शन्स
या सेक्शनअंतर्गत उच्च शिक्षणासाठी भरलेल्या शैक्षणिक लोनच्या इएमआय वर भरलेल्या इंटरेस्टवर डीडक्शन मिळते. या डीडक्शनचा कलेम करण्यासाठी व्यक्तीने स्वत:साठी, आपल्या जोडीदारासाठी किंवा मुलांसाठी राष्ट्रीयीकृत किंवा खाजगी बँक किंवा कोणत्याही वित्तीय संस्थेकडून लोन घेणे आवश्यक आहे.
या व्यतिरिक्त, आपण आपल्या टॅक्स पेमेंट्समध्ये बचत करण्यासाठी राष्ट्रीय पेन्शन योजनेत योगदान देणे, आपल्या घराच्या भाड्यावर डीडक्शनचा फायदा घेणे, बचत खात्यात ठेव करणे इत्यादींचा विचार करू शकता.
तथापि, आपण त्यांचा फायदा घेण्याचा निर्णय घेण्यापूर्वी या प्रत्येक योजना आणि इन्वेस्टमेंटच्या पर्यायांचा तपशील पाहण्यास विसरू नका!
भारतातील इन्कम टॅक्स स्लॅब्स रेट्सबद्दल वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न
जर एखाद्या व्यक्तीचे वार्षिक इन्कम रु. 2.5 लाखांपेक्षा कमी असेल तर इन्कम टॅक्स भरणे आवश्यक आहे का?
वार्षिक इन्कम ₹2.5 लाखांपेक्षा कमी असले तरी आयटीआर भरणे बंधनकारक आहे. यामुळे सुलभ लोन मान्यता, जलद व्हिसा प्रोसेस आणि टॅक्स रिफंडचा कलेम करण्यास मदत होईल. अशा वेळी रेकॉर्ड ठेवण्यासाठी तुम्हाला "निल रिटर्न" हा पर्याय निवडावा लागेल. हे आपल्याला विविध हेतूंसाठी रोजगाराचा पुरावा म्हणून रेकॉर्ड सादर करण्यास मदत करू शकते.
सेक्शन 87A अन्वये त्यांच्या टॅक्सेबल इन्कमवरील सवलतीचा फायदा घेण्यास कोण पात्र आहे?
डीडक्शन्सचा कलेम केल्यानंतर ₹5 लाखांपेक्षा कमी वार्षिक इन्कम असणारी कोणतीही रहिवासी व्यक्ती आयटीए च्या सेक्शन 87A अंतर्गत टॅक्स सवलतीचा कलेम करू शकतो.
शेतीकामातून मिळणारे इन्कम टॅक्सेबल आहे का?
नाही, शेती किंवा त्याच्याशी संबंधित कोणत्याही कामातून मिळणारे इन्कम इन्कम टॅक्स अॅक्ट, 1961 नुसार टॅक्सेबल नाही.