आपले पालक, जोडीदार आणि मुले आपल्याला इन्कम टॅक्स वाचविण्यात कशी मदत करू शकतात याबद्दल अधिक जाणून घ्या?

आपल्या कुटुंबातील सदस्य आपल्याला दरवर्षी इन्कम टॅक्स पेमेंट्समध्ये भरीव रक्कम वाचविण्यात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावू शकतात.

आमच्यावर विश्वास नाही? हो, ते खरंय!

टॅक्सपेअर्सना अशा टॅक्स बचतीच्या संधी उपलब्ध करून देणाऱ्या विशिष्ट तरतुदी आपल्याला माहित असणे आवश्यक आहे.

खाली सूचीबद्ध, आमच्याकडे पालक, जोडीदार आणि मुलांसाठी विशिष्ट कॅटेगरी आहेत जिथे आपण शिकू शकता की हे विशिष्ट कुटुंबातील सदस्य आपल्याला आकर्षक टॅक्स फायद्यांचा लाभ घेण्यास कशी मदत करू शकतात.

आपल्या पालकांपासून सुरुवात करूया

आपले वृद्ध पालक देखील आपल्याला दरवर्षी मोठ्या प्रमाणात टॅक्स भरण्यापासून वाचवू शकतात. अशा बचतीचा फायदा तुम्ही कोणत्या दोन तरतुदींचा वापर करून घेऊ शकता ते पाहा:

आई-वडिलांच्या नावे पैसे इन्वेस्ट

60 किंवा त्यापेक्षा जास्त वयाचे लोक बँक एफडी, बचत खाते, पोस्ट ऑफिस योजना किंवा त्यापेक्षा जास्त रकमेतून रु.50000 पर्यंत टॅक्समुक्त इंटरेस्ट इन्कम म्हणून क्लेम करू शकतात. बाकी सर्वांसाठी ही लिमिट खूपच कमी म्हणजे वर्षाला फक्त रु.10000 आहे.

अशा प्रकारे, आपला अतिरिक्त निधी आपल्या सीनियर सिटीजन पालकांच्या खात्यात ठेवल्यास आपले टॅक्स लायबिलिटी बऱ्यापैकी कमी होऊ शकते.

सीनियर सिटीजन टॅक्सपेअर्ससाठी कराचा रेटही कमी आहे, त्यामुळे त्यांचे इन्कम टॅक्स मुक्त स्लॅब ओलांडले तरी त्यांना लिमिटेड टॅक्स सहन करवा लागतो.

80 वर्षे किंवा त्यापेक्षा जास्त वयाच्या लोकांसाठी टॅक्समुक्त वार्षिक इन्कमाचा स्लॅब रु.5 लाख आहे, तर 60 वर्षांखालील लोकांसाठी हा केवळ रु.2.5 लाख आहे.

[स्रोत]

पालकांना भाडे देऊन एचआरए(HRA) क्लेम करा

सॅलरीड व्यक्ती त्यांच्या पालकांच्या घरी राहू शकतात आणि एचआरए फायदा मिळविण्यासाठी त्यांना भाडे देऊ शकतात. अशा परिस्थितीत, आपले पालक सेक्शन 24 नुसार देखभाल आणि दुरुस्तीसाठी मिळणाऱ्या या वार्षिक भाड्यावर 30% टॅक्स डीडक्शनचा क्लेम करू शकतात.

उदाहरणार्थ

वार्षिक भाडे = रु.2.4 लाख

टॅक्सेबल भाडे = रु.2.4 लाख – (2.4 लाखांपैकी 30%) = रु.16800

एचआरए फायदा तीन तरतुदींपैकी सर्वात कमी असलेला असेल:

• बेसिक सॅलरीच्या 40-50%
• आपल्या एम्प्लॉयरने दिलेला वास्तविक एचआरए
• 10% मूळ सॅलरी डीडक्ट केल्यानंतर प्रत्यक्ष भाडे दिले जाते.

समजा प्रत्यक्ष एचआरए रु.18000, प्रत्यक्ष भाडे रु.20000 आणि मूळ सॅलरी रु.22,000 आहे. अशा परिस्थितीत, एचआरए फायदा यापैकी सर्वात कमी असेल:

• 22000 चे 50% = रु.11000
• वास्तविक एचआरए = रु.18000
• वास्तविक भाडे – 10% बेसिक = रु.17800

म्हणूनच, एचआरए टॅक्स फायदा, या प्रकरणात, वर्षाला रु.11000 आहे, ज्याचा क्लेम आपण करू शकता.

[स्रोत]

हेल्थ इन्शुरन्स प्रीमियमवरील टॅक्स डीडक्शन्स

जर आपण आपल्या सीनियर सिटीजन पालकांसाठी हेल्थ इन्शुरन्स पॉलिसीसाठी पैसे देत असाल तर आपण दरवर्षी रु.50000 टॅक्स सूटचा क्लेम करू शकता.

जर तुमचे आई-वडील 60 वर्षांपेक्षा कमी वयाचे असतील तर वर्षाला जास्तीत जास्त रु.25000 सूट देण्यात आली आहे. हे दोन्ही सेक्शन 80D अंतर्गत येतात.

आपले पालक, अल्पवयीन मुले याव्यतिरिक्त, आपला जोडीदार देखील आपल्याला दरवर्षी इन्कम टॅक्स लक्षणीय रक्कम वाचविण्यास मदत करू शकतो. हे असे:

जाइंट होम लोन्सवर दुप्पट टॅक्स बचत

जर आपण आणि आपल्या जोडीदाराने जाइंट होम लोन्सचा पर्याय निवडला असेल तर प्रत्येक सह-लोनदार सेक्शन 80 C आणि सेक्शन 24 अंतर्गत भरीव डीडक्शनस पात्र आहे. सेक्शन 80 C लिमिट रु.1.5 लाखांपर्यंत आहे आणि ती प्रत्यक्ष प्रिन्सिपल परतफेडीवर आधारित आहे.

सेक्शन 80C अंतर्गत = पती + पत्नी = रु.1.5 लाख + रु.1.5 लाख = वार्षिक होम लोनच्या प्रिन्सिपल परतफेडीवर रु.3 लाख एकूण टॅक्स सूट.

सेक्शन 24 अन्वये= पती + पत्नी = रु.2 लाख + 2 लाख = वार्षिक इंटरेस्ट पेमेंटवर रु.4 लाख एकूण टॅक्स सूट मिळते.

सेक्शन 24 मध्ये इंटरेस्ट पेमेंट्सवर प्रत्येक लोनदाराला रु.2 लाखांपर्यंत फायदा दिला जातो.

त्यामुळे जोडीदारासोबत जॉइंट होम लोन घेतल्यास बचत दुप्पट होऊ शकते. लक्षात ठेवा की अशी तरतूद केवळ स्वत: राहात असलेल्या निवासस्थानांच्या बाबतीतच लागू आहे.

होम लोन ईएमआय कॅल्क्युलेटरबद्दल अधिक जाणून घ्या

आपल्या जोडीदाराच्या शिक्षणासाठी लोनद्वारे वित्तपुरवठा करण्यावरील टॅक्स बचत

जर आपण आपल्या जोडीदाराच्या उच्च शिक्षणासाठी शैक्षणिक लोन घेत असाल तर सेक्शन 80 E फायदा देखील लागू आहेत. फायद्यांचे कॅलक्युलेशन एखाद्या आर्थिक वर्षात दिलेल्या इंटरेस्टच्या रकमेच्या आधारे केली जाते.

उदाहरणार्थ, जर एखाद्या विशिष्ट वर्षासाठी शैक्षणिक लोनवरील इंटरेस्ट रु.70000 असेल आणि सेक्शन 80E अंतर्गत डीडक्शन घेतल्यानंतर रु.5 लाखांवरील तुमचे टॅक्सेबल इन्कम रु.70000 असेल.

नवीन टॅक्सेबल इन्कम = रु.5 लाख – रु. 70000 = रु.4.3 लाख 

आपल्या जोडीदाराच्या शिक्षणासाठी लोनद्वारे वित्तपुरवठा करण्यावरील टॅक्स बचत

जर आपण आपल्या जोडीदाराच्या उच्च शिक्षणासाठी शैक्षणिक लोन घेत असाल तर सेक्शन 80 E फायदा देखील लागू आहेत. फायद्यांचे कॅलक्युलेशन एखाद्या आर्थिक वर्षात दिलेल्या इंटरेस्टच्या रकमेच्या आधारे केली जाते.

उदाहरणार्थ, जर एखाद्या विशिष्ट वर्षासाठी शैक्षणिक लोनवरील इंटरेस्ट रु.70000 असेल आणि सेक्शन 80E अंतर्गत डीडक्शन घेतल्यानंतर रु.5 लाखांवरील तुमचे टॅक्सेबल इन्कम रु.70000 असेल.

नवीन टॅक्सेबल इन्कम = रु.5 लाख – रु. 70000 = रु.4.3 लाख 

आपल्याला मुले असल्यास, खालील पावले उचलणे आपल्याला आकर्षक टॅक्स सूट आणि सूटसाठी पात्र बनवते:

आपल्या मुलांसाठी बँक खाते उघडा

सेक्शन 10 (32) नुसार आपल्या मुलाच्या बचत खात्यातील शिल्लक रकमेवर मिळणाऱ्या इंटरेस्टवर रु 1500 पर्यंत टॅक्स सूट मिळू शकते.

हा रु 1500 रुपयांचा फायदा केवळ बँक खात्याच्या इंटरेस्टवर नव्हे तर आपल्या मुलाच्या नावावर कोणत्याही इन्कमवर किंवा कमाईवर उपलब्ध आहे.

लक्षात ठेवा की एका मुलासाठी ही वरची लिमिट आहे. अशा प्रकारे, जर आपल्याकडे बँक खाती असलेली तीन मुले असतील तर एकत्रित टॅक्स बचत होईल, 1500 x 3 = रु.4500.

1500 x 3 = रु.4500.

शिक्षण लोनच्या इंटरेस्ट पेमेंटवरील टॅक्समध्ये बचत

सेक्शन 80E मध्ये पालकांना आपल्या मुलाच्या शैक्षणिक लोनवरील वार्षिक इंटरेस्ट पेमेंटवर आधारित टॅक्स वाचविण्याची तरतूद आहे.

उदाहरणार्थ, जर तुमचे टॅक्सेबल इन्कम रु.4 लाख असेल (सर्व लागू डीडक्शन्सचा विचार करून) आणि आपल्या मुलाच्या शैक्षणिक लोनचे इंटरेस्ट त्या वर्षी रु.1 लाख असेल.

आपले प्रत्यक्ष टॅक्सेबल इन्कम = रु.4 लाख – रु.1 लाख = रु.3 लाख.

लक्षात ठेवा की शैक्षणिक लोनवरील इंटरेस्ट भरण्यास सुरुवात झाल्यापासून ही तरतूद 8 वर्षांपर्यंत वाढू शकते.

[स्रोत]

गंभीर आजार किंवा अपंगत्व असलेले अवलंबून मूल

सेक्शन 80 DDB नुसार, आपण आपल्या मुलांमधील गंभीर आजारांवर उपचार करण्याशी संबंधित खर्चावर आधारित रु.40000 पर्यंत डीडक्शनचा क्लेम करू शकता.

जर तुमचे मूल अपंग असेल तर तुम्ही इन्कम टॅक्सवर वर्षाला जास्तीत जास्त रु.75000 पर्यंत डीडक्शन घेण्यास पात्र आहात.

उदाहरणार्थ, जर एखाद्या व्यक्तीचे इतर सर्व डीडक्शन्सनंतर टॅक्सेबल इन्कम रु.5 लाख असेल. मुलांचे आजार किंवा अपंगत्व आल्यास त्याचे प्रत्यक्ष टॅक्सेबल इन्कम खालील रकमेपर्यंत कमी केले जाईल.

टॅक्सेबल इन्कम = रु.5 लाख – रु.75000 = रु.425000

रोगअसल्यास. टॅक्सेबल इन्कम = रु.5 लाख – रु.40000 = रु.460000

[स्रोत]

स्वतंत्र मुलांच्या नावे इन्वेस्टमेंट

18 वर्षांवरील मुले त्यांच्या पालकांपासून स्वतंत्र मानली जातात, जरी अशा बहुतेक व्यक्ती इतक्या कमी वयात कमावण्यास सुरवात करत नाहीत.

अशा वेळी पालक आपल्या मुलाला टॅक्समुक्त इन्वेस्टमेंट स्कीम्समध्ये इन्वेस्टमेंट करण्यासाठी पैसे भेट देऊ शकतात. अशा साधनांमधून मिळणारे रिटर्न हे तुमचे नाहीतर आपल्या मुलासाठी इन्कम मानले जाते.

उदाहरणार्थ, एक वडील आपल्या 18 वर्षांच्या मुलाला म्युच्युअल फंडात इन्वेस्टमेंट करण्यासाठी रु.50,000 भेट देतात. वर्षाच्या अखेरीस ते या साधनामधून रु.55000 चा क्लेम करतात.

जर तुम्ही रु.5000 इंटरेस्ट मिळवले असेल तर त्यावर तुम्हाला टॅक्स भरावा लागेल. मात्र, हे इन्कम आपल्या प्रौढ मुलाच्या नावावर असल्याने त्याने अद्याप कमाई सुरू केलेली नसल्याने आणि तो अजूनही टॅक्सेबल नसलेल्या कक्षेत असल्याने कोणताही टॅक्स लागू होत नाही.

मुलांचा हेल्थ इन्शुरन्स घ्यावा

जर आपण सध्या आपल्या मुलांचा समावेश असलेल्या मेडिकल इन्शुरन्स प्लॅनसाठी हेल्थ इन्शुरन्स प्रीमियम भरत असाल तर आपण सेक्शन 80C अंतर्गत रु.1.5 लाखांपर्यंत टॅक्स सूटसाठी पात्र आहात.

सेक्शन 10 अन्वये जर तुम्हाला दोन किंवा त्यापेक्षा जास्त मुले असतील तर तुम्ही तुमच्या टॅक्सेबल इन्कमवर अतिरिक्त रु.9600 सूट म्हणून क्लेम करू शकता.

तुमचे टॅक्सेबल इन्कम रु.2 लाख आहे असे समजा. आपण आपल्या मुलाच्या हेल्थ इन्शुरन्स पॉलिसीसाठी रु.20000 चे प्रीमियम भरता. अशा केस मध्ये, आपले एकूण टॅक्स लायबिलिटी असेल

वास्तविक टॅक्सेबल इन्कम = रु.2 लाख – (20000+ 9600) = रु.170400

टयुशन फी, वसतिगृह एक्सपेनसेस शिक्षण भत्त्यांमधून टॅक्स बचत

या तरतुदीवरील रु.1.5 लाखाची कमाल लिमिट ओलांडायची असेल तर सेक्शन 80C अंतर्गत तुम्ही तुमच्या मुलांच्या शिक्षण शुल्कावरील टॅक्स बचतीच्या संधींचा फायदा घेऊ शकता.

याशिवाय दोन मुलांसाठी (300 x 12 x 2 = रु.7200) दरमहा रु.300 शिक्षण भत्ता म्हणून क्लेम करू शकता.

शेवटी जास्तीत जास्त दोन मुलांसाठी (100 x 12 x 2 = Rs.2400) वसतिगृहाच्या फीवरील टॅक्स सूट दरमहा रु 100 आहे. या शेवटच्या दोन तरतुदी सेक्शन 10 अंतर्गत आहेत.

आपल्या मुलाच्या नावावर म्युच्युअल फंड, पीपीएफ(PPF) आणि युलिप(ULIPs) मध्ये इन्वेस्टमेंट करून टॅक्स वाचविणे

जर आपण आपल्या मुलाच्या वतीने पीपीएफ, म्युच्युअल फंड आणि इतर साधनांमध्ये इन्वेस्टमेंट केली असेल तर आपण सेक्शन 80C अंतर्गत आपल्या टॅक्स फायद्यांसह यामधून मिळणारे रिटर्न जोडण्यास पात्र आहात.

जर इन्कम रु.1.5 लाखांच्या सूटपेक्षा जास्त असेल तर अतिरिक्त इन्कमवर सामान्यपणे टॅक्स आकारला जाईल.

त्याऐवजी आपण पीपीएफ सारख्या टॅक्समुक्त स्कीम्समध्ये अशी रक्कम गुंतविणे निवडू शकता.

अशा गोष्टींसारख्या रिटर्न्सवर टॅक्स आकारला जाऊ शकत नाही, ज्यामुळे केवळ सेक्शन 80C च्या पलीकडे लक्षणीय सूट मिळते.

हे उदाहरण बघा, वर्मा यांचे टॅक्सेबल इन्कम रु.1 लाख आहे, याचे उदाहरण घ्या. त्यांच्या अल्पवयीन मुलाला पीपीएफ आणि म्युच्युअल फंड या दोन वेगवेगळ्या साधनांमधून इन्कम आहे. पहिल्या फंडातून त्यांना रु.5000 रुपये मिळतात, तर म्युच्युअल फंडांना रु.20000 रिटर्न मिळतो.

पीपीएफ चे इन्कम टॅक्समुक्त आहे, तर म्युच्युअल फंडाचे इन्कम सेक्शन 80C नुसार टॅक्सेबल इन्कम मधून डीडक्ट केले जाईल. म्हणून,

वास्तविक टॅक्सेबल इन्कम = रु.1 लाख - रु.20000 = रु.80000