टीडीएस(TDS) रिटर्न कसे फाइल करावे: स्टेप प्रमाणे प्रोसेस
टीडीएस ऑनलाइन रिटर्न
स्रोतावर टॅक्स डीडक्शन किंवा टीडीएस ही अशी प्रोसेस आहे ज्यामध्ये टॅक्स डीडक्शन पेमेंटच्या वेळी किंवा पेइच्या खात्यात पैसे जमा झाल्यावर होते.
टीडीएस रिटर्न हे इन्कम टॅक्स विभागाला त्रैमासिक सादर केलेले स्टेटमेंट आहे. प्रत्येक डीडक्टरने टीडीएस रिटर्न वेळेवर फाइल करणे मॅनडेटरी आहे.
टीडीएस रिटर्न फाइल करण्यासाठी अर्ज प्रोसेस आणि पात्रतेचे क्रायटेरिया यांची पूर्ण माहिती असणे आवश्यक आहे. प्रत्येक सेगमेंट जाणून घेऊन टीडीएस रिटर्न कसे फाइल करावे याबद्दल आम्ही हा लेख सादर करतो.
अधिक जाणून घेण्यासाठी वाचा!
ऑनलाइन टीडीएस(TDS) रिटर्न कसे भरावे?
ऑनलाइन टीडीएस रिटर्न फाइल करताना एखाद्या व्यक्तीने काही इसेंशियल दस्तऐवज सोबत बाळगणे आवश्यक आहे. दस्तऐवजांची यादी खालीलप्रमाणे आहे.
- डीडक्टर आणि डीडक्टीचे पॅन कार्ड
- सरकारला भरलेली टॅक्सची रक्कम
- टीडीएस चलानचे डिटेल्स
- आवश्यक असल्यास इतर पेपरवर्क
आता ऑनलाइन टीडीएस रिटर्न कसे फाइल करायचे याची स्टेपप्रमाणे प्रोसेस पाहूया.
टीडीएस(TDS) रिटर्न फाइल करण्यासाठी अनुसरण करावयाच्या स्टेप्स
डीडक्टर्सनी तिमाही स्टेटमेंट्ससह रिटर्न दाखल करण्यासाठी फॉर्म 27A चा वापर करणे आवश्यक आहे. हा फॉर्म तिमाही स्टेटमेंटचा सारांश देतो आणि भरलेली रक्कम आणि टीडीएस असतो.
टीडीएस रिटर्न कसे फाइल करायचे याची प्रोसेस पाहा.
- फॉर्मवर एक कंट्रोल चार्ट असतो. त्या चार्टमधील सर्व कॉलम भरा.
- भरलेली रक्कम आणि [स्रोत]ावर डीडक्ट केलेला टॅक्स यांचे विभाग संबंधित फॉर्मशी जुळवून काळजीपूर्वक भरा.
- अचूक पडताळणीसाठी टॅक्सपेअर्सने आपला टॅक्स डीडक्शन खाते क्रमांक (टीएएन) या फॉर्ममध्ये प्रविष्ट करणे आवश्यक आहे.
- रिटर्न फाइल करताना टीडीएस डिपॉझिटचा डिटेल्स नमूद करणेही महत्त्वाचे आहे.
- बेसिक ई-टीडीएस रिटर्न फॉर्म फॉरमॅटनुसार 7 अंकी बँक ब्रांच कोड किंवा बीएसआर कोड टाकावा लागेल. रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया हा कोड बँकांना देते.
- ऑनलाइन टीडीएस रिटर्न फाइल करण्यासाठी टॅक्सपेअर्सनी एका विशिष्ट फॉरमॅटचे अनुसरण केले पाहिजे. एनएसडीएल (नॅशनल सिक्युरिटीज डिपॉझिटरीज लिमिटेड) कडून रिटर्न प्रीपेअर युटिलिटी (ई-टीडीएस आरपीयू) नावाच्या सॉफ्टवेअरचा वापर करून हे साध्य केले जाऊ शकते. हे नोट करणे महत्वाचे आहे की फाइल 'टीएक्सटी' फाइलनेम एक्सटेंशनसह येणे आवश्यक आहे.
- आता डिडक्टरला फॉर्मवर डिजिटल स्वाक्षरी करावी लागेल आणि तो एनएसडीएल टॅक्स इन्फॉर्मेशन नेटवर्क पोर्टलवर सबमिट करावा लागेल. ऑनलाइन टीडीएस रिटर्न कसे सादर करायचे हे जाणून घेण्यासाठी डिजिटल स्वाक्षरीची कशी करायची ही माहीत असणे आवश्यक आहे.
- सबमिट केल्यानंतर एखाद्या व्यक्तीला टोकन नंबर असलेली पोचपावती मिळेल. रिटर्न्स नाकारल्यास, डिडक्टरला नाकारण्याची कारणे सांगणारा नामंजूर मेमो प्राप्त होईल.
टीप: जर टॅक्सपेअर्सला ऑफलाइन पद्धतीने टीडीएस रिटर्न फाइल करायचे असेल तर त्याने एनएसडीएल अंतर्गत जवळच्या सुविधा केंद्रात जाणे आवश्यक आहे.
टीडीएस(TDS) रिटर्नसाठी पात्रता क्रायटेरिया
स्टेप प्रमाणे प्रोसेसमध्ये टीडीएस रिटर्न कसे फाइल करायचे हे जाणून घेण्याव्यतिरिक्त, कर्मचारी किंवा संस्थेने [स्रोत] रिटर्नवर टॅक्स डीडक्शनची पात्रता पूर्ण करणे आवश्यक आहे. त्यासाठी टीडीएस रिटर्न भरण्यापूर्वी वैध टॅन(टॅक्स कलेक्शन अँड डिडक्शन अकाउंट नंबर) घेणे आवश्यक आहे.
इन्कम टॅक्स अॅक्ट अंतर्गत व्यवहार करणाऱ्या व्यक्तीला [स्रोत]ावरील टॅक्स डीडक्ट करून तो ठराविक वेळेत जमा करणे आवश्यक आहे. काही पेमेंट्स ज्यासाठी टीडीएस रिटर्न फाइल करणे आवश्यक आहे ते खालीलप्रमाणे आहेत:
- सॅलरी पेमेंट्स
- लॉटरी, कोडी वगैरे जिंकून कमावलेले इन्कम.
- सिक्युरिटीजमधून मिळणारे इन्कम
- हॉर्स रेसिंगमध्ये भाग घेऊन जिंकून मिळणारे इन्कम
- इन्शुरन्स कमिशन
- भाड्याचे पेमेंट
- इंटरेस्ट कमाई
- स्थावर मालमत्ता खरेदी/विक्री
- राष्ट्रीय बचत स्कीम आणि इतर स्कीम्सशी संबंधित कोणतीही पेमेंट्स
टीडीएस(TDS) रिटर्न फाइल करण्यासाठी आवश्यक फॉर्म्स
टॅक्स डीडक्शनच्या उद्देशानुसार टीडीएस रिटर्न फाइल करण्यासाठी विविध फॉर्म्स उपलब्ध आहेत. याशिवाय वर म्हटल्याप्रमाणे फॉर्म 27A मध्ये स्वाक्षरी केलेल्या वेरीफिकेशनसह रिटर्न सादर करणे मॅनडेटरी आहे. टीडीएस रिटर्न कसे फाइल करायचे असा प्रश्न डिडक्टरला पडला असेल तर खाली दिलेला तक्ता उपयुक्त ठरेल.
फॉर्म्स | डिटेल्स |
---|---|
26 | इन्कम टॅक्स अॅक्ट, 1961 च्या सेक्शन 206 अन्वये "सॅलरीझ" वगळता इतर सर्व पेमेंट्स संदर्भात टॅक्स डीडक्शनचा वार्षिक रिटर्न |
26Q | इतर केसेस |
27 | इंटरेस्ट, लाभांश किंवा विशिष्ट व्यक्तींना देय असलेल्या इतर कोणत्याही रकमेतून टॅक्स डीडक्शनचे त्रैमासिक स्टेटमेंट |
27E | इन्कम टॅक्स अॅक्ट, 1961 च्या सेक्शन 206C अंतर्गत टॅक्स वसुलीचा वार्षिक रिटर्न |
27Q | परदेशी कंपन्या, जिथे डीडक्टी अनिवासी आहे |
27EQ | [स्रोत]ावर गोळा केलेल्या टॅक्स |
24Q | सॅलरी |
टीडीएस(TDS) रिटर्न फाइल करण्याचे फायदे
हे रिटर्न फाइल करण्याचे काही फायदे खालील विभागात सूचीबद्ध केले आहेत.
- टॅक्सचा बोजा कमी होणे - टीडीएस रिटर्न फाइल केल्यास वर्षाच्या अखेरीस लंपसम टॅक्स भरण्यात घट होऊन अनेक महिन्यांत रक्कम विभागली जाते. यामुळे वर्षअखेरीस टॅक्सपेअर्सचा बोजा कमी होईल.
- टॅक्स चुकवेगिरीत घट - इन्कम टॅक्स विभाग डीडक्टरने सादर केलेली टीडीएस ची रक्कम वसूल करतो. या रकमेत सादर करण्याच्या दरम्यान डीडक्शनच्या टॅक्सचा काही भाग समाविष्ट आहे. त्यामुळे टीडीएस फाइलिंग करून करचुकवेगिरी टाळता येते.
- इन्कमचा प्रवाह राखणे – टीडीएस मुळे सरकारला नियमित इन्कमचा प्रवाह मिळतो.
त्यामुळे फारशी गडबड न करता टीडीएस रिटर्न कसे फाइल करायचे आणि या प्रोसेसचा जास्तीत जास्त फायदा कसा मिळवायचा हे शिकण्याचा सल्ला दिला जातो.
टीडीएस(TDS) रिटर्न फाइलिंगची अंतिम तारीख
टीडीएस साठी रिटर्न कसे फाइल करायचे हे जाणून घेण्याव्यतिरिक्त, एखाद्या व्यक्तीस त्याच्या देय तारखेची संपूर्ण माहिती असणे आवश्यक आहे. येथे 2023-2024 या फिस्कल वर्षाच्या देय तारखा दर्शविणारा तक्ता आहे.
तिमाही | पीरियड | टीडीएस फाइलिंगची शेवटची तारीख [स्रोत] |
1 ली | 1 एप्रिल -30 जून | 30 सप्टेंबर 2023 |
2 री | 1 जुलै -30 सप्टेंबर | 31 ऑक्टोबर 2023 |
3 री | 1 ऑक्टोबर-31 डिसेंबर | 31 जानेवारी 2023 |
4 थी | 1 जानेवारी -31 मार्च | 31 मे 2023 |
याशिवाय सरकारी कार्यालये आणि इतरांकडून टीडीएस जमा करण्यासाठी वेगवेगळ्या तारखा आहेत. टीडीएस पेमेंट करण्याच्या देय तारखा दर्शविणारा तक्ता खाली दिला आहे.
क्रेडिटेड रक्कम | टीडीएस जमा करण्याची शेवटची तारीख |
---|---|
चालान नसलेले सरकारी कार्यालय | तीच तारीख |
चालान असलेले सरकारी कार्यालय | लगेच येणाऱ्या महिन्याची 7 तारीख |
सरकारी कर्मचाऱ्याने जमा केलेली रक्कम | वरच्या प्रमाणे |
मार्चमध्ये इतरांनी जमा केलेले | 30 एप्रिल |
इतर महिन्यांमध्ये इतरांनी जमा केलेले | पुढच्या महिन्यातील 7 तारीख |
साधारणपणे कोणत्याही आर्थिक वर्षात टीडीएस रिटर्न भरण्याची शेवटची तारीख 31 मार्च असते. तथापि, सीबीडीटी (केंद्रीय प्रत्यक्ष टॅक्स मंडळ) आपल्या परिपत्रकांद्वारे तारखा वाढविण्याचे अधिकार राखून ठेवते. [स्रोत]
शिवाय, एनएसडीएल वेबसाइटवर विनामूल्य उपलब्ध पोर्टल व्हॅलिडेशन युटिलिटी टूलमध्ये डिटेल्स अद्ययावत करून टीडीएस रिटर्न फाइल्स वैधता तपासू शकता.
त्यामुळे टीडीएस रिटर्न कसे फाइल करायचे हे जाणून घेतल्यास विनाअडथळा टॅक्स भरण्याची प्रोसेस आणि अतिरिक्त फायदा मिळू शकतात.
वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न
शेवटच्या तारखेच्या आत टीडीएस(TDS) रिटर्न न भरल्यास काही दंड आहे का?
मुदतीनंतर टीडीएस पे केल्यास असेसीला सेक्शन 234E नुसार ₹200 दंड भरावा लागतो.
टीडीएस(TDS) रिटर्न फाईलमध्ये त्रुटी असल्यास काय होते?
त्रुटी आढळल्यास टॅक्सपेअर्सला सुधारित टीडीएस रिटर्न फाइल करणे आवश्यक आहे.
कोणत्याही पेमेंटसाठी किती टॅक्स कापला जातो?
साधारणत: टॅक्स डीडक्शन ते 10% या रेंज मध्ये असते. तथापि, अपवादात्मक प्रकरणांमध्ये किंवा टॅक्सपेअर्स पॅन प्रदान करण्यात अपयशी ठरल्यास 20% ते 30% पर्यंत असू शकते.