ભારતમાં, ટેક્સપેયર તેમના ઈન્કમટેક્ષ રિટર્ન ફાઇલ કરતી વખતે ભૂલો કરી શકે છે. એસેસમેન્ટ દરમિયાન, સંબંધિત ઓથોરીટી રેકોર્ડમાંથી આવી ભૂલોને હાઇલાઇટ કરે છે. ટેક્સપેયર 1961ના ઈન્કમટેક્ષ એક્ટની સેક્શન 154 હેઠળ આ ભૂલોને સુધારી શકે છે.

કેટલીકવાર એસેસિંગ ઓફિસર દ્વારા પસાર કરવામાં આવેલા કોઈપણ આદેશમાં ભૂલ થઈ શકે છે. આવી સ્થિતિમાં, જે ભૂલો રેકોર્ડમાંથી સ્પષ્ટ થાય છે તેને સેક્શન 154 હેઠળ સુધારી શકાય છે. સેક્શન 154 હેઠળની ભૂલોને સુધારવા સંબંધિત જોગવાઈઓની ચર્ચા આ લેખમાં કરવામાં આવી છે.

[સ્ત્રોત]

નીચે આ સેક્શનના કેટલાક પ્રાથમિક મુદ્દાઓ છે.

• વિસંગતતાઓ ટાળવા માટે IT ડીપાર્ટમેન્ટ અચોક્કસ માહિતી સંબંધિત આદેશ ઈશ્યુ કરવા માટે જવાબદાર છે.
• ટેક્સની રકમમાં વધારો થાય અથવા એસેસી માટે ઓછી છૂટ મળે તેવા કોઈપણ સ્ટેપ લેતા પહેલા IT ડીપાર્ટમેન્ટ માટે રજિસ્ટર્ડ ID અથવા રજિસ્ટર્ડ રહેઠાણના સરનામા પર પત્ર મોકલવો ફરજિયાત છે,
• IT ડીપાર્ટમેન્ટ ટેક્સપેયરને સેક્શન 154 હેઠળ ચૂકવવાપાત્ર ટેક્સના ઉમેરા અથવા છૂટની રકમમાં ડિડક્શનને લગતી કોઈપણ કાર્યવાહી અંગે સૂચિત કરવા માટે જવાબદાર છે. આ ઉપરાંત, IT ડીપાર્ટમેન્ટે ટેક્સપેયરને આવી ભૂલોનું વર્ણન કરવાની છૂટ આપવી જોઈએ.
• જો ટેક્સપેયરના એકાઉન્ટમાં વધારાનું ફંડ ડિપોઝીટ કરવામાં આવે, તો તેને સેક્શન 154 હેઠળ ગણી શકાય.
• ટેક્સપેયરે IT ડીપાર્ટમેન્ટને વધારાનું રિફંડ પરત કરવું આવશ્યક છે.
• IT ડીપાર્ટમેન્ટે જે મહિનાના અંતમાં એપ્લિકેશન પ્રાપ્ત થઈ છે તેના 6 મહિનાની અંદર એસેસી દ્વારા કરવામાં આવેલી એપ્લિકેશનનો નિકાલ કરવો આવશ્યક છે.
• સુઓ મોટો આધાર હેઠળ, સેક્શન 154 હેઠળ સુધારણા માટેની સમય મર્યાદા નાણાકીય વર્ષના અંતથી 4 વર્ષ સુધીની છે જેમાં આદેશ પસાર કરવામાં આવ્યો છે.
• જો IT કમિશનર આદેશ પસાર કરે છે, તો તે અથવા તેણી 2 રીતે ભૂલો સુધારવા માટે અધિકૃત છે-
  • તેની અથવા તેણીની પોતાની ગતિ પર
  • ટેક્સપેયર દ્વારા કરવામાં આવેલી એપ્લિકેશન

તેમ છતાં, ઈન્કમ એક્ટ, 1961ની સેક્શન 154 હેઠળ ટેક્સપેયર સુધારી શકે તેવી ભૂલોનું લિસ્ટ લિમિટેડ છે.

CPC તરફથી સેક્શન 143(1) હેઠળ ઓર્ડર અથવા નોટિસ પ્રાપ્ત થયા પછી, નીચેના પક્ષો ઇ-ફાઇલિંગ પોર્ટલ પર સુધારણાની વિનંતીઓ ફાઇલ કરી શકે છે.

• રજીસ્ટર્ડ ટેક્સપેયર
• ERIs (માત્ર તે જ જેમણે ક્લાયન્ટ PAN નો સમાવેશ કર્યો છે)
• અધિકૃત પ્રતિનિધિઓ અને સહીકર્તાઓ

વધુમાં, ઈન્કમટેક્ષ ઓથોરીટી ફક્ત નીચેની ભૂલો સામે જ સુધારવાની પરવાનગી આપે છે.

• અચોક્કસ માહિતી
• ખોટી હકીકત
• અંકગણિતીય ભૂલો
• ટેક્સમાં વિસંગતતાઓ
• ટેક્સ ક્રેડિટમાં વિરોધાભાસ
• ખોટું લિંગ દર્શાવવું
• નાની ક્લેરીકલ ભૂલો
• એક્ટની ફરજિયાત જોગવાઈઓ પ્રત્યે શિથિલતા
• કેપિટલ ગેઇન માટે વધારાના ક્રેડેન્શિયલ સબમિટ ન કરવા

ઈન્કમટેક્ષ ડીપાર્ટમેન્ટ આમાંની કોઈપણ ભૂલની ઘટના વિશે સંબંધિત ટેક્સપેયરને સૂચિત કરશે.

[સ્ત્રોત]

રિટર્નનું એસેમેન્ટ કર્યા પછી, ઈન્કમટેક્ષ ડીપાર્ટમેન્ટ સંબંધિત ટેક્સપેયરને સેલ્ફ જનરેટેડ સુધારણા આદેશ અથવા નોટિસ ઈશ્યુ કરે છે.

નીચેનો સેગમેન્ટ સેક્શન 154 હેઠળ ઓનલાઈન સુધારણા કેવી રીતે ફાઇલ કરવી તે શોધી રહેલા વ્યક્તિઓને વ્યાપક જાણકારી પ્રદાન કરે છે.

• સ્ટેપ 1: ઈન્કમટેક્ષની ઓફિસિયલ વેબસાઇટ પર જાઓ.
• સ્ટેપ 2: રજિસ્ટ્રેશન માટે લોગ ઇન કરો અથવા સાઇન અપ કરો.
• સ્ટેપ 3: 'મારું એકાઉન્ટ' પર નેવિગેટ કરો અને 'રિક્વેસ્ટ ફોર ઇન્ટિમેશન 143(1)/154' પર ક્લિક કરો.

નોંધ: એક નાનું ડાયલોગ બોક્સ દેખાશે જ્યાં તમારે PAN નંબર દાખલ કરવો પડશે.

• સ્ટેપ 4: સંબંધિત એસેસમેન્ટ વર્ષ પસંદ કરો અને સુધારણા ફાઇલ કરવા માટે CPC કોમ્યુનિકેશન નંબર પ્રદાન કરો અને 'ચાલુ રાખો' પર ક્લિક કરો.
• સ્ટેપ 5: 3 વિનંતી પ્રકારોમાંથી પસંદ કરો- 'રિટર્ન ડેટા કરેક્શન', 'ટેક્સ ક્રેડિટ મિસમેચ અને ટેક્સ અથવા ઈન્ટરેસ્ટની ગણતરી' અને 'ફક્ત રિટર્નની પુનઃપ્રક્રિયા કરો', જે પણ લાગુ હોય.
• સ્ટેપ 6: 'રિટર્ન ડેટા સુધારણા' પસંદ કરવા પર, સુધારણા માટેના 4 કારણો પસંદ કરો, રિટર્નમાં શેડ્યૂલનો સમાવેશ કરો જેને સુધારવાની જરૂર છે અને XML અપલોડ કરો.

નોંધ: 'ફક્ત રિટર્ન ફરીથી પ્રક્રિયા કરો' પસંદ કરવા પર, ટેક્સપેયર તેમના ઈન્કમટેક્ષ રિટર્ન અપલોડ કરવાની જરૂર નથી.

• સ્ટેપ 7: ફોર્મ 26AS માં TDS વિગતો તપાસો, તમારા બધા ઇનપુટ્સ ફરીથી તપાસો અને 'સબમિટ' પર ક્લિક કરો

એકવાર ટેક્સપેયર એપ્લિકેશનની પ્રક્રિયા પૂર્ણ કરે પછી IT ડીપાર્ટમેન્ટ એક રેફરન્સ નંબર જનરેટ કરશે. આગળની પ્રક્રિયા માટે આ નંબર CPC બેંગ્લોરને પણ મોકલવામાં આવશે.

કોઈપણ સુધારણા એપ્લિકેશન કરતા પહેલા ટેક્સપેયરે નીચેના મુદ્દાઓને ધ્યાનમાં રાખવા જોઈએ.

• ટેક્સપેયરએ તે આદેશનો કાળજીપૂર્વક અભ્યાસ કરવો જોઈએ જેની સામે તે સુધારણા માટે એપ્લિકેશન દાખલ કરવા માંગે છે.
• ઘણી વખત ટેક્સપેયરને લાગતું હશે કે ઈન્કમટેક્ષ ડીપાર્ટમેન્ટ દ્વારા પસાર કરવામાં આવેલા આદેશમાં કોઈ ભૂલ છે પરંતુ વાસ્તવમાં ટેક્સપેયરની ગણતરીઓ ખોટી હોઈ શકે છે અને CPC એ આ ભૂલોને સુધારી હશે. દા.ત. ટેક્સપેયરે ઈન્કમના રિટર્નમાં ખોટા ઈન્ટરેસ્ટની ગણતરી કરી હશે અને ઈન્ટિમેશનમાં ઈન્ટરેસ્ટની યોગ્ય ગણતરી કરી હશે.
• તેથી, ઉપરોક્ત ચર્ચા કરાયેલા કેસોમાં સુધારણાની એપ્લિકેશન ટાળવા માટે ટેક્સપેયરએ આદેશનો અભ્યાસ કરવો જોઈએ અને જો કોઈ ભૂલ હોય તો, ઈન્ટીમેશનમાં ભૂલની હાજરી કન્ફર્મ કરવી જોઈએ.
• જો તેને આદેશમાં કોઈ ભૂલ જણાય તો જ તેણે સેક્શન 154 હેઠળ સુધારણા માટે એપ્લિકેશન કરવા માટે આગળ વધવું જોઈએ.
• વધુમાં, તેણે કન્ફર્મ કરવું જોઈએ કે જે રેકોર્ડમાંથી સ્પષ્ટ થાય છે એ ભૂલ એ છે અને તે એવી ભૂલ નથી કે જેના માટે ચર્ચા, વિસ્તરણ, તપાસ વગેરેની જરૂર હોય. ટેક્સપેયર ભૂલને સુધારવા માટે ઓનલાઇન એપ્લિકેશન કરી શકે છે. સુધારણા માટે ઓનલાઈન એપ્લિકેશન કરતા પહેલા ટેક્સપેયરએ ઓફિસિયલ વેબસાઈટ પર દર્શાવેલ સુધારણા પ્રક્રિયાનો સંદર્ભ લેવો જોઈએ.
• સેક્શન 200A(1)/206CB હેઠળ ઈન્ટીમેશન અનુસાર સુધારણા માટે ઓનલાઈન સુધારણા માટેનું સ્ટેટમેન્ટ દાખલ કરવાનું છે; તેની પ્રક્રિયા વેબસાઇટ પર આપવામાં આવી છે.
• સુધારો અથવા સુધારણા કે જે એસેસમેન્ટને બહેતર બનાવવા અથવા રિફંડ ઘટાડવા અથવા અન્યથા ટેક્સપેયર (અથવા કપાત કરનાર) ની લાયબીલિટી વધારવાની અસર ધરાવે છે તે ત્યાં સુધી કરવામાં આવશે નહીં જ્યાં સુધી સંબંધિત ઓથોરીટી આમ કરવા માટે ટેક્સપેયરને અથવા ઈરાદો કરતા ડિડકટરને નોટિસ ન આપે. અને ટેક્સપેયર (અથવા કપાત કરનાર)ને સાંભળવાની નિષ્પક્ષ તક આપે.

[સ્ત્રોત]