ઈન્કમ ટેક્ષ એક્ટ મુજબ ડેપ્રીસીએશન રેટ પર એક વ્યાપક માર્ગદર્શિકા
ડેપ્રીસીએશન સમય જતાં ઈન્ટેન્જીબલ અથવા ટેન્જીબલ એસેટની વેલ્યૂમાં ઘટાડો સૂચવે છે. બિઝનેસ એન્ટિટીનું ફાઈનાન્સિયલ સ્ટેટમેન્ટ નક્કી કરતી વખતે, બિઝનેસમાં ઉપયોગમાં લેવાતી એસેટના ડેપ્રીસીએશનની ગણતરી કરવી જરૂરી છે કારણ કે ITA નફા અને નુકસાન સ્ટેટમેન્ટમાંથી તે જ ડિડક્શનને ફરજિયાત કરે છે.
આ આર્ટિકલ દરેક પ્રકારની એસેટના ડેપ્રીસીએશન રેટ અને અન્ય મહત્વપૂર્ણ પાસાઓનો સારાંશ આપે છે જેથી ટેક્સપેયર અસુવિધાનો સામનો કર્યા વિના ડેપ્રીસીએશનની ગણતરી કરી શકે.
ઈન્કમ ટેક્ષ એક્ટ મુજબ ડેપ્રીસીએશન રેટ શું છે?
નીચે દર્શાવેલ ડેપ્રીસીએશન રેટ ચાર્ટ પર એક નજર નાખો:
ભાગ A: ટેન્જીબલ એસેટ
| એસેટનો વર્ગ | એસેટના પ્રકાર | ડેપ્રીસીએશન રેટ (WDV ની ટકાવારી અથવા રીટન ડાઉન વેલ્યૂ તરીકે અભિવ્યક્ત) |
| બિલ્ડીંગ | - | - |
| 1 | બોર્ડિંગ હાઉસ અને હોટલ સિવાય રહેણાંક બિલ્ડીંગ | 5% |
| 2 | રહેણાંક હેતુઓ સિવાય અન્ય ઉપયોગમાં લેવાતી બિલ્ડીંગ અને (1) અને (3) માં ઉલ્લેખિત નથી | 10% |
| 3 | 1લી સપ્ટેમ્બર 2002 ના રોજ અથવા તે પછીની માલિકીની બિલ્ડીંગ, પાણી પુરવઠા માટે પ્લાન્ટ અને મશીનરી સ્થાપિત કરવા અને સેક્શન 80-IA(4)(i) હેઠળ ઉલ્લેખિત માળખાકીય સુવિધાઓ પૂરી પાડવા માટે ઉપયોગમાં લેવાય છે. | 40% |
| 4 | લાકડાના બાંધકામો જેવી અસ્થાયી બિલ્ડીંગ | 40% |
| ફિટિંગ અને ફર્નિચર | - | - |
| 1 | ફિટિંગ જેમ કે ઇલેક્ટ્રિકલ ફિટિંગ અને અન્ય ફિટિંગ અને ફર્નિચર | 10% |
| પ્લાન્ટ અને મશીનરી | - | - |
| 1 | (8), (3), અને (2) માં ઉલ્લેખિત સિવાયના પ્લાન્ટ અને મશીનરી | 15% |
| 2(i) | ભાડા પર ચલાવવા માટે ઉપયોગમાં લેવાતી મોટર કાર સિવાય; 1લી એપ્રિલ 1990 ના રોજ અથવા તે પછી મેળવેલ અથવા ઉપયોગમાં લેવા માટે, નીચે વિભાગ (ii) માં ઉલ્લેખિતને બાદ કરતાં | 15% |
| 2(ii) | ભાડા પર ચલાવવા માટે ઉપયોગમાં લેવાતી મોટર કાર સિવાય; 23મી ઑગસ્ટ 2019ના રોજ અથવા તે પછી અને 1લી એપ્રિલ 2020 પહેલાં પ્રાપ્ત થયેલી અને 1લી એપ્રિલ 2020 પહેલાં ઉપયોગ માટે મૂકવામાં આવી | 30% |
| 3(i) | એરોપ્લેન, એરો એન્જિન | 40% |
| 3(ii)(b) | મોટર લોરી, બસો અને ટેક્સીઓ ભાડેથી ચલાવવા માટે વપરાય છે, જે 23મી ઓગસ્ટ 2019ના રોજ અથવા તે પછી અને 1લી એપ્રિલ 2020 પહેલાં પ્રાપ્ત થઈ હતી અને 1લી એપ્રિલ 2020 પહેલાં ઉપયોગમાં લેવાઈ હતી. | 45% |
| 3(iii) | 1લી ઑક્ટોબર 1998ના રોજ અથવા તે પછી અને 1લી એપ્રિલ 1999 પહેલાં પ્રાપ્ત થયેલા કોમર્શીયલ વ્હીકલ અને સેક્શન 32(1)(ii)ના ત્રીજા પ્રોવિઝન મુજબ 1લી એપ્રિલ 1999 પહેલાં બિઝનેસ અથવા ઓક્યુપેશન માટે ઉપયોગમાં લેવાતા વ્હીકલ | 40% |
| 3(iv) | 1લી ઑક્ટોબર 1998ના રોજ અથવા તે પછી અને 1લી એપ્રિલ 1999 પહેલાં 15 વર્ષથી વધુ સમયના જૂના વ્હીકલના સ્થાને પ્રાપ્ત થયેલા નવા કોમર્શીયલ વ્હીકલ અને ત્રીજા પ્રોવિઝનની સેક્શન 32(1) મુજબ 1લી એપ્રિલ 1999 પહેલાં બિઝનેસ અથવા ઓક્યુપેશન માટે ઉપયોગમાં લેવાયા છે. (ii) | 40% |
| 3(v) | 1લી એપ્રિલ 1999ના રોજ અથવા તે પછી અને 1લી એપ્રિલ 2000 પહેલા 15 વર્ષથી વધુ જૂના વ્હીકલના બદલામાં પ્રાપ્ત થયેલા નવા કોમર્શીયલ વ્હીકલ અને સેક્શન 32(1)(ii)ના બીજા પ્રોવિઝન મુજબ 1લી એપ્રિલ 2000 પહેલા બિઝનેસ અથવા ઓક્યુપેશન માટે ઉપયોગમાં લેવાયા છે. | 40% |
| 3(vi) | નવા કોમર્શીયલ વ્હીકલ 1લી એપ્રિલ 2002ના રોજ અથવા તે પછી અને 1લી એપ્રિલ 2002 પહેલા પ્રાપ્ત થયા હતા અને 1લી એપ્રિલ 2002ના પહેલા દિવસ પહેલા બિઝનેસ અથવા અન્ય ઓક્યુપેશન માટે ઉપયોગમાં લેવાયા હતા. | 40% |
| 3(vi)(a) | 1લી જાન્યુઆરી 2009ના રોજ અથવા તે પછી અને 1લી ઓકટોબર 2009 પહેલા પ્રાપ્ત થયેલા નવા કોમર્શિયલ વ્હીકલ અને બિઝનેસ અને અન્ય ઓક્યુપેશન માટે 1લી ઓક્ટોબર 2009 પહેલા ઉપયોગમાં લેવાયા છે. | 40% |
| 3(vii) | પ્લાસ્ટિક અને રબરના માલના કારખાનામાં વપરાતા મોલ્ડ | 30% |
| 3(viii) | વાયુ પોલ્યુશન કંટ્રોલ મશીનો જેમ કે ઈલેક્ટ્રોસ્ટેટિક રેસીપીટેશન સિસ્ટમ્સ, ફીલ્ટ-ફિલ્ટર સિસ્ટમ્સ, સ્ક્રબર-કાઉન્ટર કરંટ/પેક્ડ બેડ/વેન્ટુરી/સાયક્લોનિક સ્ક્રબર્સ, એશ હેન્ડલિંગ સિસ્ટમ અને ઇવેક્યુએશન સિસ્ટમ | 40% |
| 3(ix) | જળ પોલ્યુશન કંટ્રોલ મશીનો જેમ કે મિકેનિકલ સ્ક્રીન સિસ્ટમ્સ, મિકેનિકલ સ્કિમ્ડ ઓઈલ અને ગ્રીસ રિમૂવલ સિસ્ટમ્સ, એરેટેડ ડેટ્રિટસ ચેમ્બર (એર કોમ્પ્રેસર સહિત), રાસાયણિક ફીડ સિસ્ટમ્સ, ફ્લેશ મિક્સિંગ સાધનો વગેરે. | 40% |
| 3(x) | સોલિડ વેસ્ટ કંટ્રોલ મશીનો જેમ કે ક્રોમ/મિનરલ/કોસ્ટિક/લાઈમ/ક્રાયોલાઇટ રિકવરી સિસ્ટમ્સ અને સોલિડ વેસ્ટ રિસોર્સ અને રિસાયક્લિંગ રિકવરી સિસ્ટમ્સ | 40% |
| 3(xi) | સેમિકન્ડક્ટર ઇન્ડસ્ટ્રી માટે ઉપયોગમાં લેવાતા પ્લાન્ટ અને મશીનરી, જેમાં હાઇબ્રિડ ઇન્ટિગ્રેટેડ સર્કિટ સિવાયના તમામ ઇન્ટિગ્રેટેડ સર્કિટનો સમાવેશ થાય છે. આ સબ-સેક્શન અને સેક્શન 8 ના (x), (ix), (viii) માં ઉલ્લેખિત સિવાય મોટા પાયે એકીકરણ/ખૂબ મોટા પાયે એકીકરણથી નાના પાયે એકીકરણ અને સ્વતંત્ર સેમિકન્ડક્ટર સાધનોને આવરી લે છે. | 30% |
| 3(ix)(a) | જીવન-રક્ષક મેડિકલ મશીનો જેમ કે હૃદય અને ફેફસાના મશીનો, હેમોડાયલિસિસ, કલર ડોપ્લર, કોબાલ્ટ થેરાપી યુનિટ વગેરે. | 40% |
| 4 | કાચ અને પ્લાસ્ટિકના કન્ટેનર જેનો ઉપયોગ રિફિલ તરીકે થાય છે; કમ્પ્યુટર્સ અને કમ્પ્યુટર સોફ્ટવેરને પણ આવરી લે છે | 40% |
| 5 | કાપડ ઉદ્યોગના પ્રોસેસિંગ, વિવિંગ, ગાર્મેન્ટ સેક્ટરમાં ઉપયોગમાં લેવાતા પ્લાન્ટ અને મશીનરી, 1લી એપ્રિલ 2001ના રોજ અથવા તે પછી અને 1લી એપ્રિલ 2004 પહેલા TUF હેઠળ ખરીદવામાં આવી હતી અને તેનો ઉપયોગ 1લી એપ્રિલ 2004 પહેલા કરવામાં આવ્યો હતો. | 40% |
| 6 | કલમ 80-IA(4)(i) હેઠળ ઉલ્લેખિત માળખાકીય સુવિધા પૂરી પાડવા માટે ઉપયોગમાં લેવાતા પાણી પુરવઠાના પ્રોજેક્ટમાં 1લી સપ્ટેમ્બર 2002ના રોજ અથવા તે પછી પ્લાન્ટ અને મશીનરી પ્રાપ્ત અને ઇન્સ્ટોલ કરવામાં આવી | 40% |
| 7 | કૃત્રિમ રેશમ ઉત્પાદન મશીનો, સિનેમેટોગ્રાફ ફિલ્મો, મેચ ફેક્ટરી, ખાણો અને લોટની મિલ, મીઠું અને ખાંડના કારખાના, લોખંડ અને સ્ટીલ ઉદ્યોગમાં વપરાતા લાકડાના ભાગો | 40% |
| 8 | ઊર્જા બચતના સાધનો જેમ કે વિશિષ્ટ બોઈલર અને ભઠ્ઠીઓ, વેસ્ટ હીટ રિકવરી મશીન, ઈન્સ્ટ્રુમેન્ટેશન અને મોનિટરિંગ સિસ્ટમ, કોજનરેશન સિસ્ટમ, ઈલેક્ટ્રીકલ ડિવાઈસ, બર્નર, અન્ય ડિવાઈસ જેમ કે થિન-ફિલ્મ ઈવેપોરેટર, મિકેનિકલ વેપર રિ-કોમ્પ્રેસર, રિન્યુઅલ એનર્જીના સાધનો આ કિસ્સામાં ખનિજ તેલ સંબંધિત પ્લાન્ટ, તે ક્ષેત્રમાં કામગીરી માટે ઉપયોગમાં લેવાતા પ્લાન્ટને આવરી લે છે (જમીનના વિતરણ ઉપર). જેમાં ફીટીંગ્સ અને ભૂગર્ભની ટાંકીઓને આવરી લે છે પરંતુ કેર્બસાઇડ પંપ નહીં તેવા ક્ષેત્રમાં (જમીનની નીચે) કામગીરી માટે ઉપયોગમાં લેવાતા પ્લાન્ટ | 40% |
| 8 (xii(c)) | ખનિજ તેલ સંબંધિત સેક્શન હેઠળ ઉપર ઉલ્લેખિત ન હોય તેવા તેલના કુવાઓ (AY 2016-17 થી અમલમાં આવ્યા) | 15% |
| 9 (i) and (ii) | પુસ્તકો, જેમાં વાર્ષિક પ્રકાશનો અને અન્યનો સમાવેશ થાય છે અને પુસ્તક વાંચન માટે આપતી લાઇબ્રેરીઓનું સંચાલન કરવા માટેનાં પુસ્તકો | 40% |
| વહાણો | - | - |
| 1, 2 and 3 | હળ સાથે ડ્રેજિંગ અને માછીમારી માટે વપરાતા સમુદ્રમાં જતા જહાજો લાકડાના, ઊંડા પાણીમાં કામ કરતા જહાજો અને સેક્શન 3 હેઠળની વસ્તુઓમાં ઉલ્લેખિત નથી, સ્પીડ બોટ | 20% |
ભાગ B: ઈનટેન્જીબલ એસેટ
| 1 | પેટન્ટ, કોપીરાઈટ, ટ્રેડમાર્ક, ફ્રેન્ચાઈઝી, લાયસન્સ, જાણવાની રીત અથવા અન્ય કોમર્શિયલ અધિકારો | 25% |
નોંધ: ઈન્કમ ટેક્ષ એક્ટ મુજબ આ ડેપ્રીસીએશન રેટ 2021-2022ના એસેસમેન્ટ વર્ષથી લાગુ થાય છે.
રીટન-ડાઉન વેલ્યૂ શું છે?
રીટન ડાઉન વેલ્યૂ ડેપ્રીસીએશનની ગણતરી કર્યા પછી બિઝનેસ એન્ટિટીની માલિકીની એસેટનું વર્તમાન મૂલ્ય દર્શાવે છે. તે કોર્પોરેશનની બેલેન્સ શીટમાં ઉમેરવામાં આવે છે.
સેક્શન 32(1) મુજબ, વ્યક્તિઓએ એસેટની WDV ટકાવારી સાથે ડેપ્રીસીએશનની ગણતરી કરવી જોઈએ. એસેટની વાસ્તવિક કિંમતના સંદર્ભમાં આનું વધુ મૂલ્યાંકન કરવામાં આવે છે.
જ્યારે કોઈ વ્યક્તિ પાછલા વર્ષમાં એસેટ ખરીદે છે, ત્યારે એસેટની વાસ્તવિક કિંમત WDV ની સમકક્ષ હોય છે.
તે જ સમયે, જ્યારે અગાઉના વર્ષોમાં કોઈ એસેટ ખરીદવામાં આવે છે, ત્યારે WDV એ ITA હેઠળ પરવાનગી આપેલ એસેટ માઇનસ ડેપ્રીસીએશનની વાસ્તવિક કિંમતની સમકક્ષ હોય છે.
ડેપ્રીસીએશનની ગણતરી કરવાની પદ્ધતિઓ શું છે?
ઈન્કમ ટેક્ષ એક્ટ મુજબ ડેપ્રીસીએશનની ગણતરી કરવાની પદ્ધતિઓ નીચે દર્શાવેલ છે:
કંપની એક્ટ 1956 મુજબ
- રીટન ડાઉન-વેલ્યૂ પદ્ધતિ
- સ્ટ્રેટ લાઈન પદ્ધતિ
કંપની એક્ટ 2013 મુજબ
- પ્રોડક્શનના યુનિટની પદ્ધતિ
- રીટન ડાઉન-વેલ્યૂ પદ્ધતિ
- સ્ટ્રેટ લાઈન પદ્ધતિ
ઈન્કમ ટેક્ષ એક્ટ 1961 મુજબ
- રીટન ડાઉન-વેલ્યૂ પદ્ધતિ (એસેટના બ્લોક પર આધારિત)
- પાવર જનરેટ કરતા યુનિટ માટે સ્ટ્રેટ-લાઇન પદ્ધતિ
એસેટ પર ડેપ્રીસીએશન ક્લેમ કરવાની શરતો શું છે?
નીચેના માપદંડો પર એક નજર નાખો કે જે વ્યક્તિઓએ એસેટ પર ડેપ્રીસીએશન ક્લેમ કરવા માટે પૂર્ણ કરવાની જરૂર છે:
- એસેસી પાસે સંપૂર્ણ અથવા આંશિક રીતે એસેટ હોવી જોઈએ.
- એસેસી તેના બિઝનેસ અથવા ઓક્યુપેશન માટે આ એસેટનો ઉપયોગ કરવો આવશ્યક છે. જો તે એસેટનો ઉપયોગ બિઝનેસ અને અન્ય હેતુઓ માટે કરવામાં આવે છે, તો ડેપ્રીસીએશનની રકમ જે વ્યક્તિગત ક્લેમ કરે છે તે બિઝનેસમાં તેના ઉપયોગના પ્રમાણ પર આધારિત હશે. ઈન્કમ ટેક્ષ એક્ટની સેક્શન 38 ઈન્કમ ટેક્ષ ઓફિસરને ક્લેમ કરવા માટેના ડેપ્રીસીએશનના પ્રમાણનું એસેસમેન્ટ કરવાની મંજૂરી આપે છે.
- વ્યક્તિઓ જમીનના ખર્ચ પર ડેપ્રીસીએશનનો લાભ લઈ શકતા નથી.
- સંપત્તિના કો-ઓનર તેના મૂવેલ્યૂ આધારે ડેપ્રીસીએશનનો લાભ લઈ શકે છે.
- ટેક્સપેયર ક્ષતિગ્રસ્ત એસેટ અથવા ઑબ્જેક્ટ પર ડેપ્રીસીએશન ક્લેમ કરવામાં અસમર્થ હોય છે જે તેણે અથવા તેણીએ ખરીદ્યા હોય તે વર્ષમાં વેચવામાં આવી હોય.
આમ, ડેપ્રીસીએશન રેટ વિશે જાણવું અને ચોક્કસ પદ્ધતિઓ વડે ડેપ્રીસીએશનની ગણતરી કરવાથી વ્યક્તિઓને કોઈપણ મુશ્કેલી વિના તેનો ક્લેમ કરવામાં મદદ મળશે.
વારંવાર પૂછાતા પ્રશ્નો
સોલાર પાવર જનરેટીંગ સિસ્ટમનો ડેપ્રીસીએશન રેટ શું છે?
સોલાર જનરેટિંગ સિસ્ટમના ડેપ્રીસીએશનનો રેટ 40% છે.
શું ઈનટેન્જીબલ એસેટ માટે ડેપ્રીસીએશન લાગુ પડે છે?
હા, પેટન્ટ અને કોપીરાઈટ જેવી ઈનટેન્જીબલ એસેટ માટે ડેપ્રીસીએશન લાગુ પડે છે.